Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Παρασκευή, 01 Δεκεμβρίου 2017 20:33

Αμανατίδης: Ο Εκκλησιασμός των μαθητών

Του Αναστάσιου Αμανατίδη.

 

Τον καιρό, που πήγαινα στο Γυμνάσιο, το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50, εκτός των άλλων υποχρεωτικών, (κούρεμα, πηλίκιο, άφωνος χαιρετισμός κατά τυχαία διασταύρωση με καθηγητή με αφαίρεση και επανατοποθέτηση του πηλικίου με την δεξιά, απαγόρευση σινεμά, ανώτερη ώρα κυκλοφορίας το βράδυ κ. ά.), μας πήγαιναν κάθε Κυριακή σε μία από τις τρείς εκκλησίες για να εκκλησιασθούμε.


  Το Γυμνάσιο έβγαζε υπηρεσία για κάθε εκκλησία από έναν καθηγητή την Κυριακή, ο οποίος έπαιρνε παρουσίες και εμείς συντεταγμένοι σε τριάδες οδηγούμασταν σε μία από τις τρεις εκκλησίες της πόλης.
 Τις πιο πολλές φορές θυμάμαι η τάξη μας έπεφτε στους Δεκαπέντε Μάρτυρες. Πιο καλά λέγαμε! Θα φάμε την ώρα στο πήγαινε, από το παλιό Γυμνάσιο μέχρι εκεί!
 Στις ‘καλές’ Κυριακές γινότανε το αδιαχώρητο! Πιάναμε τους χώρους των πιστών! Νομίζω ότι δεν υπήρχαν καθίσματα τότε. Τουλάχιστον όσα είναι σήμερα. Δημιουργούνταν δυσφορία, από τον συνωστισμό! Δεν ήταν λίγες οι φορές, που για αποσυμφόρηση, μας μπάζανε στον χώρο του Ιερού από δεξιά, να παρακολουθήσουμε την λειτουργία από εκεί.
 Ιερουργούσε εκείνα τα χρόνια ο γνωστός στους παλαιότερους παπά – Θανάσης*, γνωστός περισσότερο, ως ποπά – Τζερέπς**! Από την μεγάλη οικογένεια των Θεοδοσιάδη, από τους πρώτους Κιλκισιώτες. Ξερακιανός, με το αραιό άσπρο ατημέλητο γένι και το κάπως αραιό μουστάκι, κίτρινο από τη νικοτίνη και τη σουβλερή μύτη, που διαρκώς ήταν υγρή τον χειμώνα στους κρύους χώρους του ιερού.
   Καλός παπάς, πρόθυμος και ακαταπόνητος κατά τα άλλα, αλλά ολίγον αψύς… Ακριβώς για αυτό το τελευταίο τον θυμήθηκα. Άλλοι, μπορεί να θυμούνται και να αναφερθούν σε άλλα…
 Ενθυμούμαι μία Κυριακή, στο …’’ τα σα εκ των σων’’…, στην ιερότερη στιγμή της Θείας Λειτουργίας, της μετουσίωσης δηλαδή του Οίνου και του Άρτου σε αίμα και σώμα του Χριστού,  τότε που γονατίζει εις ένδειξη ευλάβειας ο κόσμος, εμείς βρίσκαμε την ευκαιρία να αλληλοπειραχτούμε μέσα στο Ιερό καλυπτόμενοι ο ένας στην πλάτη του άλλου…
Οπότε κάποια φορά δεν άντεξε ο αψύς παπάς και με το δίκιο του! Μας συνέφερε με ένα σε άπταιστη ποντιακή και μία χειρονομία χειροδικίας στον αέρα, διακόπτοντας την χαμηλή προσευχή του:
…Μώρα, θα σύρω σας οξιούκα! Τζουρώστε το στόμα σουν’! Εγώ δεβάζω, γιόξαμ… ήμαρτον! Αύριο θα πάω σον Σπηλιώτη…
  … ( Παιδιά, ησυχάστε, θα σας πετάξω έξω! Βουλώστε το! Εγώ διαβάζω ευχές, ή … , άϊντε να μην πω… και αμαρτάνω – ήμαρτον!). Αύριο θα σας καταγγείλω στον Σπηλιώτη*** (τον Γυμνασιάρχη, που όμως δεν το έκανε και δεν πήγε ποτέ!)
    Για να επέλθει, με την απειλή του Σπηλιώτη, η ηρεμία στο Ιερό, στην ιερότερη στιγμή της θείας Λειτουργίας… Κατά τα άλλα πληρωνόταν το γράμμα του προγράμματος, που ήθελε υποχρεωτικό εκκλησιασμό μη αντιλαμβανόμενων νεαρών και άτακτων μαθητών, την γλώσσα και το πνεύμα της λειτουργίας.
• Παπά - Θανάσης: Ο γνωστός στους παλαιότερους της πρώτης και δεύτερης γενιάς Κιλκισιωτών, ηρωικός παπά – Αθανάσιος Θεοδοσιάδης, από την μεγάλη οικογένεια των Θεοδοσιάδη, που ανέδειξε πολλά επιφανή μέλη στην κοινωνία του Κιλκίς. Η μακρινή καταγωγή της οικογένειας ήταν από τα χωριά του Μπορζόμ της Γεωργίας, κοντά στην Τιφλίδα. Λέγονταν ότι ως νεαρός σπουδαστής στην εκκλησιαστική σχολή της Τιφλίδας ο Παπά – Θανάσης, είχε συμμαθητή, ή τουλάχιστον φοιτήσανε στην ίδια Σχολή, με τον από το γειτονικό χωριό Γκόρι καταγόμενο Ιωσήφ Στάλιν, τον μετέπειτα πανίσχυρο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, που τότε προορίζονταν να ακολουθήσει τον ιερατικό κλάδο. Ο παπά Θανάσης (Τζερέπ’ς), ερχόμενος στην Ελλάδα, τοποθετήθηκε κατ΄ αρχήν στην κοινότητα Κοκκινιάς και ακολούθως κατά τον εμφύλιο και μετά, (τότε που ‘σηκώθηκαν’ τα χωριά), τοποθετήθηκε στους 15 Μάρτυρες, όπου λειτούργησε μέχρι το 1958. Απεβίωσε και ενταφιάστηκε στο Κιλκίς το 1966.
   ** Τζερέπ’ς: Κατά μία ποντιακή έκφραση, ο αδύνατος στο σώμα (Δημήτρης Νικοπολιτίδης, Λεξικό της Ποντιακής Διαλέκτου, έκδ. αφων Κυριακίδη 2011, σελ. 41). Κατά τον Άνθιμο Παπαδόπουλο στο Ιστορικό Λεξικό της Ποντικής Διαλέκτου, η λέξη προέρχεται από το Αραβοτουρκικό Djerib: ο λιπόσαρκος, ο κοκκαλιάρης. (Πρβλ.: τζίρος: ο κάτισχνος και τζίρια: αποξηραμένα στον ήλιο αχλάδια ή μήλα ). Φαίνεται πως κάποιος πρόγονος θα ήταν σωματικά ισχνός, αδύνατος, αν σκεφθεί κανείς ότι σε κάθε, από το σόϊ,  Θεοδοσιάδη του Κιλκίς, του κολλούσαν με ευκολία το ‘υιοθετημένο’ προσωνύμιο του Τζερέπ, ανεξάρτητα αν ήταν αδύνατος ή ευτραφής!
   *** Σπηλιώτης Φίλιππος: Μαθηματικός, Γυμνασιάρχης στο Κιλκίς στην περίοδο 1952 – 1958. Έμεινε γνωστός για την αυστηρότητά του.
Κιλκίς Νοέμβριος 2017