Παρασκευή, 19 Απριλίου 2024, 9:32:15 μμ
Πέμπτη, 23 Φεβρουαρίου 2017 23:08

Ανέγνως…, αλλ’ ουκ έγνως…, ει γαρ έγνως…, ουκ αν κατέγνως

Του Αναστάσιου

Αμανατίδη. 

 

Όταν προκαλούσα κάθε φιλολογούντα, λαογραφούντα και ιστοριολογούντα να καταθέσει κάτι σχετικό για την προέλευση και ετυμολογία της ονομασίας της Δοϊράνης, δεν περίμενα να εισπράξω την απόρριψη ιστορικών δεδομένων, που άντλησα από την βιβλιογραφία και μάλιστα με ρητές παραπομπές σε έργα, σε συγγραφείς, ακόμη και στη σελίδα της συγγραφής τους.


   Αντ’ αυτών, από τον αξιόλογο και πολυγραφότατο, περί την Θρακική λαογραφία και παράδοση, συνεργάτη σας, αλλά και καλό παλαιό δικό μου στο Δήμο, (να τα λέμε), με στυλ μη επιδεχόμενο αμφισβήτηση, πάντα ταύτα απορρίφθηκαν, χωρίς καμία παραπομπή σε βιβλιογραφία.
   Έλεγα, (για όσους δεν τα διάβασαν), ότι ο τελευταίος αυτοκράτορας του Πόντου Δαβίδ ο Μεγαλο – Κομνηνός, πέρασε τους τελευταίους λίγους μήνες της ζωής του (1463) στα δικά μας Κρούσια, που τότε λεγόταν Μέλαν όρος (Μαύρο βουνό), γιατί από την πλευρά των Σερρών, όπου είχε κτήματα, το απόγευμα το δασωμένο βουνό φαινόταν και φαίνεται σκοτεινό. Το πήραν και οι Τούρκοι και το ονόμασαν Καρά – Νταγ. Αλλά και το αρχαίο Δύσωρο, (κατά τον Δουκάγκιο) σκοτεινό κάστρο σημαίνει. Σ’ αυτό το κάστρο της Κρούσσας, (που ακόμη δεν εδέησαν να ψάξουν οι αρχαιολόγοι), θα πρέπει να κλείσθηκε ο δυστυχής Πόντιος Αυτοκράτορας, λίγο πριν κατηγορηθεί για συνομωσία σε βάρος του Μεχμέτη του πορθητή!
   Και δεν τα έλεγα, γιατί έτσι με βόλευε ως Πόντιο την καταγωγή, αλλά γιατί τα βρήκα γραμμένα από έγκριτους ιστορικούς. Και πρώτα – πρώτα από τον εθνικό ιστορικό Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο. Ο οποίος είπε ότι επειδή ο Πόντιος Αυτοκράτορας δεν μπορούσε να ζήσει με την πολυμελή οικογένεια και συνοδεία του στην αρχική Αδριανούπολη, άφησε τα παιδιά του εκεί και μεταφέρθηκε στα Κρούσια, γιατί στον κάμπο των Σερρών διέθετε κτήματα από κληρονομιά της Καντακουνζινής γυναίκας του Ειρήνης (τετρασέγγονης του αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζινού, του γνωστού από την εποχή των ζηλωτών της Θεσσαλονίκης). Ενώ Τούρκοι ιστορικοί λένε το αντίστροφο, ότι πρώτα μεταφέρθηκε στο Μέλαν όρος (Κρούσια) και ύστερα στην Αδριανούπολη. Την άποψη του Παπαρρηγόπουλου υιοθετεί ο, από τα κοντινά Πορρόϊα Σερρών, Πέτρος Πέννας, νομικός, βουλευτής Σερρών και ιστορικός ( + 1994), στο έργο του Ιστορία των Σερρών και στη σελίδα 67, όπως και ο σύγχρονος φιλόλογος και ιστορικός Κυριάκος Παπακυριάκος στο έργο του  Ιστορία του νομού Σερρών, σελίδα 426.
   Ο ημέτερος αρχιμανδρίτης Πανάρετος Τοπαλίδης ( + 1937) στο έργο του ‘’Ο Πόντος ανά τους αιώνες’’, που επανεκδόθηκε πρόσφατα από την Μητρόπολη Δράμας, στη σελίδα 126 γράφει ότι ο Αυτοκράτορας Δαβίδ εξορίστηκε στο Μέλαν όρος (Κρούσια) και οι Δορανίτες και Καβασίτες, ευγενείς συνοδοί του, εγκαταστάθηκαν στο λεκανοπέδιο από Στρυμώνα μέχρι την λίμνη Πρασιάδα (μετέπειτα Δοϊράνη). Το ίδιο    επικαλείται και ο Πόντιος Δημήτριος Αποστολίδης, που διετέλεσε Δήμαρχος Αργυρούπολης Πόντου (1916 – 1918) και έπαρχος Γουμένισσας Παιονίας στη Ελλάδα, στο έργο του ‘’Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού’’ , που εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1935.
   Κάτω από το βάρος τέτοιων μαρτυριών, αποτελεί θράσος, η εν είδει συνθήματος άποψη, ότι ο Πόντιος Αυτοκράτορας και οι συνοδοί του δεν ήρθαν ποτέ στα Κρούσια!... Νομίζω ότι δε χρειάζεται άλλη βάσανος για αυτό το θέμα. Έγραφα δε επί πλέον ότι, θεία βουλήσει (;), οι απόγονοι των υπηκόων του Δαβίδ, που σημειωτέον, αγιοποιήθηκε εσχάτως, επέπρωτο να εγκατασταθούν στα ιερά χώματα του Μαύρου βουνού, που περπατήθηκαν προ αιώνων από τον δύσμοιρο Αυτοκράτορά τους!...
   Φαίνεται ότι ο συνεργάτης σας, αλλά και δικός μου, αγνοεί ότι από την Ανατολή μεταφέρθηκαν και μπόλιασαν τη νότια Βαλκανική, ό,τι καλό (οι πρόσφυγες), αλλά  και ό,τι συμβολικό (οι φωτιές). Ότι από εκεί προέρχονται όχι μόνον λαοί και ιστορικά πρόσωπα, αλλά και παραδόσεις, έθιμα και μαρτυρίες, όπως τα σχετικά με την πυρολατρεία των Ζωροαστρών (κόλιντε, πυροβασίες, οι φωτιές του Κλήδονα, σύμφωνα με τον πατέρα της ελληνικής παραψυχολογίας Άγγελο Τανάγρα), αλλά και τα πρώιμα θρησκευτικά και κοινωνικά αντιεξουσιαστικά επαναστατικά κινήματα (Παυλικιανοί, Βογόμιλοι), που σημάδεψαν την ζωή του τόπου επί αιώνες και μαρτυρούνται ακόμη.
   Αυτό ήταν το βαθύτερο νόημα των γραφομένων μου περί Μέλανος βουνού, του Πόντιου Δαβίδ και Ποντίων Δορανιτών της Δοϊράνης, (μικρός που είναι ο κόσμος), σε συνδυασμό με την άφιξη, μετά από αιώνες στους ίδιους τόπους, Ποντίων προσφύγων από την Ανατολή. Για να προσθέσω σήμερα και να γράψω για τις ‘’φερμένες’’ παραδόσεις και τα έθιμα και να πω, ότι ‘’όλοι το ίδιο είμαστε’’…         
   Δε μας έφτανε η συχνή και επαναλαμβανόμενη τάση ‘’υποτίμησης’’ ημών, ως Ανατολιτών, από μερίδα ‘’ελληναράδων’’ νεοελλαδιτών, αμφίβολης αιματολογικής σύνθεσης και προέλευσης, έχομε και βέλη εξ οικείων. Για να επιβεβαιωθεί το κοινό παράπονο των Ποντίων ‘’τη χώρας τα σκυλία υλάζνε την χώραν και τ’ εμέτερα εμάς (υλάζνε – υλακτούν )…
   Δε λέω, μπορεί να βρήκε κάπου γραμμένο κάτι σχετικό με αυτό που υποστηρίζει, ο φίλος Κώστας Πινέλης, ότι ποτέ δεν ήρθαν οι Πόντιοι Αυτοκράτορες και ευγενείς στα Κρούσια και την Δοϊράνη, αλλά δεν τόλμησε να γράψει αυτό το ‘’κάπου’’, να το μάθουμε και εμείς. Μπορεί να διάβασε, αλλά δεν κατάλαβε, γιατί, αν καταλάβαινε δεν θα κατέκρινε…, για να παραφράσω τον άλλον Πόντιο Μέγα ιεράρχη Βασίλειο (από τη Νεοκαισάρεια του Πόντου, Νήκσαρ τώρα στα τουρκικά), που στην λακωνική μνημειώδη ομολογητική φράση, ιδεολογική τοποθέτηση, του Ιουλιανού, πάνω στα κείμενα που πρέσβευαν οι Χριστιανοί:
 …Ανέγνων, έγνων, κατέγνων…
   Απάντησε ( ο φίλος ιεράρχης), επίσης λακωνικά, στον Παραβάτη με το επίσης μνημειώδες:
…Ανέγνως, αλλ’ ουκ έγνως… ει γαρ έγνως, ουκ αν κατέγνως…
 (για να ακονίσουμε και λίγο τα ελληνικά μας, όπως θα έλεγε και ο αρχαιολάτρης φίλος μου Ξενοφών, θαυμαστής του Ιουλιανού)
Κιλκίς, Φεβρουάριος 2017         Α.Α.