Δεκαπέντε νεκρούς αφήνει πίσω της μία νεροποντή, μα ξεφυσάμε που δεν έλαχε σε μας το ίδιο κακό. Θα μπορούσανε να είναι και εκατόν πενήντα, δεκαπλάσιοι. Δεν θα 'χε καμία διαφορά: Ο πρωθυπουργός θα κήρυσσε γενικό πένθος, τα σχολεία θα έπαυαν να λειτουργούν για μια-δυο μέρες, ίσως και οι δημόσιες υπηρεσίες – για να χαρούνε κι οι υπάλληλοι λίγη ξεκούραση. Τα αυθαίρετα στα μπαζωμένα ρέματα θα έμεναν και πάλι στη θέση τους, όπως θα μείνει φαντάζομαι και το αμαξοστάσιο του δήμου Μάνδρας, που όπως πληροφορούμαστε έχει χτιστεί πάνω σε ρέμα, μαζί με μερικά εργοστάσια που νομιμοποιήθηκαν πριν από 20 χρόνια.
Κάθε αντίρρηση, κάθε διαμαρτυρία, προσκρούει σε μία ζοφερή πραγματικότητα: Μέσα στα αυθαίρετα, μένουν ή εργάζονται άνθρωποι. Ποιος θα τα γκρεμίσει, ποιος θα αναλάβει το πολιτικό κόστος, ποιος θα αναλάβει το οικονομικό κόστος; Η παρανομία έγινε καθεστώς, έγινε νόμος: Αν κάποιοι αναρχικοί του “Ρουβίκωνα” καλή ώρα, που πρωταγωνιστούνε στα δελτία ειδήσεων και στις κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις, βανδαλίσουν μία συνοικία που έχει χτιστεί μέσα σε δάσος – με βάση τις αεροφωτογραφίες του '45 – θα βρουν απέναντί τους την Αστυνομία, που θα κληθεί να προστατέψει τους παράνομους. Αν οι αναρχικοί επιχειρήσουν να γκρεμίσουν ένα κτίσμα που σύμφωνα με το σύνταγμα του '75 είναι κατεδαφιστέο, θα συλληφθούν και θα φυλακιστούν. Πώς μας φαίνεται αυτό;
Μετά από κάθε θεομηνία ή σεισμό που συνοδεύεται από μια καταστροφή, έπεται και μία εκνευριστική υπόσχεση πως “το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκκαλο”. Το μόνο που φτάνει στο κόκκαλο, είναι συνήθως το χέρι του επιτήδειου, που αρπάζει το κόκκαλο και το πηγαίνει μέχρι τους φορολογικούς παραδείσους της Καραϊβικής. Για να ακολουθήσει ο κλαυθμός και ο οδυρμός των μέσων ενημέρωσης και των αρθρογράφων, που βρίσκουν έτσι και αντικείμενο απασχόλησης.
Με αυτό μας το σημείωμα, δεν θα θέλαμε να επαναλάβουμε το ίδιο υποκριτικό σκηνικό. Πιστεύουμε πως μικρές κοινωνίες, όπου οι άνθρωποι γνωρίζονται μεταξύ τους και συνομιλούν, έχουν πολύ περισσότερες δυνατότητες δράσης απ' ό,τι μεγαλύτερες και απρόσωπες κοινότητες. Οι κάτοικοι μιας πόλης όπως το Κιλκίς, με τις όποιες πολιτικές, θρησκευτικές, οπαδικές, ηλικιακές, ενδυματολογικές, γαστρονομικές ή άλλες διαφορές που μπορεί να έχουν, είναι σε θέση να προβληματιστούν, να συζητήσουν και να αποφασίσουνε να απευθυνθούν στους βουλευτές τους, και να τους ζητήσουν να μιλήσουν για λογαριασμό τους. Έχουν την δυνατότητα αυτή, πολύ περισσότερο απ' τους κατοίκους της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Και θα πρέπει να την αξιοποιήσουν.
Αν πραγματικά πιστεύουμε στις διακηρύξεις μας, αν πραγματικά πιστεύουμε στην παράδοσή μας, οφείλουμε για τους δεκαπέντε αυτούς νεκρούς να κάνουμε κάτι στη μνήμη τους – κάτι που εκείνοι δεν πρόλαβαν ή δεν τόλμησαν να κάνουν για τον εαυτό τους. Οφείλουμε να ζητήσουμε να δημοσιοποιηθούν τα ονόματα που έδωσαν άδειες να μπαζωθούν τα ρέματα, να κτιστούν και να ηλεκτροδοτηθούν τα σπίτια, τα εργοστάσια και τα αμαξοστάσια, από τον τελευταίο υπάλληλο μέχρι τον αρμόδιο υπουργό και πρωθυπουργό.
Ο καθένας απ' αυτούς θα έχει την δικαιολογία του και θα είναι σεβαστή. Ο πολιτικός θα μπορεί να επικαλεστεί τα πεπραγμένα των προκατόχων του. Ο υπάλληλος, την πίεση των προϊσταμένων του. Τα κόμματα, την πίεση της κοινωνίας, κι η κοινωνία, την Τουρκοκρατία, τον Εμφύλιο ή τα Μνημόνια. Αφού δεν μπορούμε ωστόσο να ξεκινήσουμε απ' τις κατασχέσεις περιουσιών ή τις κατεδαφίσεις, ας ξεκινήσουμε τουλάχιστον απ' την διαπόμπευση, μπας και εξασφαλίσουμε για τα παιδιά μας, μισό λεπτό ασφάλειας για το μέλλον.