Παρασκευή, 19 Απριλίου 2024, 4:41:26 μμ
Σάββατο, 18 Μαρτίου 2017 19:32

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Κιλκίς (Β΄)

Γράφει

ο Αναστάσιος

Γιοβανούδης

Μέρος 2 από 3

 

Ο ναός εσωτερικά είναι τυπική τρίκλιτη Βασιλική, με μεγαλύτερο και υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος. Κάτω από το γυναικωνίτη είναι ο νάρθηκας. Τα κλίτη  χωρίζονται με δυο σειρές από εννέα ξύλινους κίονες καστανιάς, στους οποίους στηρίζεται και η κεραμοσκεπή. Οι κίονες  είναι σκεπασμένοι με ασβεστοκονίαμα, κατάλληλα χρωματισμένοι. Τρεις άλλοι κοντοί κίονες στηρίζουν με τέσσερις από του προηγούμενους το γυναικωνίτη.
Το δάπεδο κατασκευασμένο από λευκές λιασμένες ομοιόμορφες μαρμαρόπετρες, αντικαταστάθηκε το περισσότερο, για λόγους στατικούς, με νέο. Οι παλιές πλάκες που ήταν σε καλή κατάσταση χρησιμοποιήθηκαν και πάλι, ώστε και σήμερα να είναι ορατή η ποιότητα και ο αρχικός τρόπος επίστρωσής τους.


Η ξύλινη οροφή (ταβάνι) χρονολογείται από το 1879. Έχει  δύο επίπεδα στον κυρίως ναό και ένα άλλο επίπεδο  κάτω από το γυναικωνίτη. Είναι διακοσμημένη με περίτεχνα μικρά γεωμετρικά σχήματα από λεπτούς πήχεις, τρίγωνα, παραλληλόγραμμα, τετράγωνα και ρόμβους, Το άθροισμα συνεχόμενων γεωμετρικών σχεδίων αποτελούν νέο γεωμετρικό σχέδιο που καλύπτει μεγάλες ανεξάρτητες περιοχές. Τα γεωμετρικά αυτά σχήματα είναι ζωγραφισμένα με φυτικά και ανθικά μοτίβα σε φόντο που επικρατεί το σκουροπράσινο, το γαλάζιο και η ώχρα. Ξύλινο και βαμμένο ήταν και το πάνω μέρος των παραθύρων. Το χρωματισμό μπορούμε να διακρίνουμε στο παράθυρο του Ιερού που είναι πάνω από την κόγχη. Εκεί ψηλά δεν έφθασε το χέρι του ευσεβούς, που στην προσπάθειά του να περιποιηθεί τον οίκο του Θεού, ασβέστωσε τα υπόλοιπα χαμηλά παράθυρα.
Στο κεντρικό κλίτος είναι αγιογραφημένοι σε ύφασμα  οι Παντοκράτορες και ο Πατήρ, σε ξύλινο πολύγωνο πλαίσιο. Μία περίτεχνα σκαλισμένη ροζέτα στόλιζε τον  κρεμασμένο πολυέλαιο. Στο αριστερό και δεξιό κλίτος είναι αγιογραφημένοι σε ύφασμα δύο μικρότεροι Παντοκράτορες.
Οι δύο κάθετες ενώσεις της οροφής του μεσαίου κλίτους  με τα πλάγια, πάνω από τους κίονες, είναι αγιογραφημένες με ολόσωμες κυκλικές μεγάλες εικόνες, που έχουν από πάνω τους μια σειρά από αγγέλους. Αρχίζοντας την παρατήρηση από τη δεξιά πλευρά, μέσα από το Ιερό, είναι ο Προφήτης Μωυσής, ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, ο Απόστολος Πέτρος, η Γέννηση του Χριστού, ο Απόστολος Ιάκωβος, η φυγή της Θεοτόκου, ο Απόστολος Ιωάννης, η Βρεφοκτονία, ο Απόστολος Σίμων, ο Χριστός πειραζόμενος υπό του διαβόλου, ο Απόστολος Ματθαίος, ο εν Κανά γάμος, ο Απόστολος Βαρνάβας, ο Χριστός θεραπεύει την θυγατέρα της Χαναναίας, ο Προφήτης Ησαΐας. Στην αριστερή πλευρά, από το γυναικωνίτη προς το Ιερό είναι ο Προφήτης Ιερεμίας, ο Μυστικός Δείπνος, ο Απόστολος Ιάκωβος, η Προσευχή του Χριστού, ο Απόστολος Θωμάς, η Προδοσία του Ιούδα, ο Απόστολος Βαρθολομαίος, ο Χριστός κρίνεται υπό Άννα και Καϊάφα, ο Απόστολος Φίλιππος, ο Χριστός κρίνεται υπό Πιλάτου, ο Απόστολος Ανδρέας, η Σταύρωσης του Χριστού, ο Απόστολος Παύλος, η Ανάστασης του Χριστού, ο Προφήτης Ααρών.
Ο αγιογράφος τοποθέτησε στα τέσσερα άκρα προφήτες  της Παλαιάς Διαθήκης και ξεκινώντας από δεξιά του Ιερού βήματος ιστόρισε το βίο του Χριστού, από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέχρι την Ανάσταση, εναλλάξ με τους αγαπημένους του μαθητές, στους οποίους ανέθεσε τη διδασκαλία και διάδοση του Χριστιανισμού.
Πάνω από τα κιονόκρανα και τα υποστυλώματα των δώδεκα εσωτερικών κιονοστοιχιών  του κυρίως ναού υπάρχουν ημίσωμες αγιογραφίες Προφητών. Από τη δεξιά πλευρά, μετά το τέμπλο ο Προφήτης Δανιήλ, ο Προφήτης Ζαχαρίας, ο Προφήτης Ιεζεκιήλ. Ο Προφήτης Ηλίας, ο Προφήτης Ησαΐας, Άγγελος Κυρίου και από την αριστερά ο Προφήτης Ιωήλ, ο Προφήτης Αβακούμ, ο Προφήτης Μαλαχίας, ο Προφήτης Ιωνάς, ο Προφήτης Σολομών, Άγγελος Κυρίου.
Η πρόσοψη  του γυναικωνίτη είναι και αυτή αγιογραφημένη, με δέκα τέσσερις μεγάλες κυκλικές παραστάσεις από τους Πρωτοπλάστους και  το δράμα της Εδέμ. Η δημιουργία του κόσμου, η πλάσις των Πρωτοπλάστων, η παράβασις της εντολής του Θεού από τους Πρωτοπλάστους, η εξορία του Αδάμ και της Εύας, ο θρήνος των εκδιωχθέντων από τον Παράδεισο, ο Αδάμ εργαζόμενος την γη, η γέννησις του Κάιν, η γέννησις του Άβελ, ο Κάιν εργάζεται την γη, ο Άβελ ποιμένει τα πρόβατα, οι Ιεράρχες Μεθόδιος και Κύριλλος, η Θυσία του Κάιν και του Άβελ, ο Κάιν φονεύων τον Άβελ, ο Αδάμ και η Εύα θρηνούν τον Άβελ.
  Το περίτεχνο ξύλινο καφασωτό έδινε στις γυναίκες τη δυνατότητα να παρακολουθούν οπτικά και ακουστικά τη λειτουργία και σταματούσε τα αδιάκριτα βλέμματα των ανδρών του κυρίως ναού.

Σχεδόν τριακόσια  στασίδια, σε όλο το μήκος του ναού, σε έξι σειρές, υπερυψωμένες στους τοίχους, για καλύτερη ορατότητα, ξεκούραζαν τους χριστιανούς στις πολύωρες λειτουργίες.  Παρατηρούμε ότι είναι πολύ στενά για τη δικιά μας γενιά και ότι στα πρώτα στασίδια κάθε σειράς και σ΄ αυτά που τα βλέπουν όλοι οι εκκλησιαζόμενοι, για λόγους αισθητικούς, ο κατασκευαστής σκαλίζει και ομορφαίνει περισσότερο το πάνω μέρος, όπου ακουμπούν τα χέρια τους οι προσκυνητές.
Για την κατασκευή τους ο τεχνίτης χρησιμοποίησε σφυρήλατα καρφιά, σαν τα καρφιά της Σταύρωσης του Χριστού.
Ο άμβωνας, στερεωμένος στο πέμπτο από τους εννέα κίονες, έχει άνοδο από το αριστερό κλίτος και είναι αγιογραφημένος με τους τέσσερις Ευαγγελιστές και το αρχιερατικό, είναι  έργα Ελλήνων ξυλογλυπτών. Συνεχίζουν την αποστολή τους και νιώθουν ορφανά επειδή πριν από πολλά χρόνια χωρίστηκαν από τα ψαλτήρια, τα προσκυνητάρια και το κεροπωλείο. Νέα ψαλτήρια αντικατέστησαν τα παλιά που μεταφέρθηκαν στο ναό του Αγίου Γεωργίου Ζαχαράτου.
Το χρυσοβαμμένο, με λίγα σκαλίσματα τέμπλο, ένα θαυμάσιο και περίτεχνο θρησκευτικό έργο, σπάνιο, ίσως μοναδικό στα Ελληνικά δεδομένα, έχει έξι οριζόντια θέματα. Τέσσερα, σταθερά αγιογραφημένα - ζωγραφισμένα και δύο συμπληρωμένα με τις φορητές εικόνες.
Η αγιογράφηση του ναού πραγματοποιήθηκε  από τη  συντεχνία αγιογράφων Γεωργίου Μαργαρίτη από την Κολακία (Χαλάστρα)  Θεσσαλονίκης, τη συντεχνία αγιογράφων του Βάρδενου, (Λιμνοτόπου) Κιλκίς και τον αγιογράφο Εμμανουήλ από τα Γιαννιτσά.
.«Σκούρος προπλασμός των προσώπων, μεγάλα μάτια σχεδιασμένα με σκούρο χρώμα, γραμμικές ρυτίδες και τα γενικότερα γνωρίσματα της εποχής, χρυσοποίκιλτοι θρόνοι, φωτοστέφανα χρυσά με εμπίεστα αστέρια, διακοσμήσεις φυτικές στα υφάσματα και τα ρούχα των Αγίων και κάποια ελευθερία στη σύνθεση των πολυπρόσωπων σκηνών», γράφει για την τέχνη της αγιογραφίας της συντεχνίας της Κολακίας, η Δέσποινα Ευγενίδου.
Παρατηρούμε το ασυνήθιστο των πέντε θυρών, της Ωραίας Πύλης και ανά δύο εκατέρωθέν της. Αν δούμε το εσωτερικό του Ιερού θα παρατηρήσουμε ότι και εκεί υπάρχουν πέντε κόγχες, τρεις Άγιες Τράπεζες, η μεγάλη κεντρική, δύο εκατέρωθέν της και οι δύο κόγχες της απόθεσης των Αγίων.
Ο ναός είναι τρισυπόστατος. Κεντρικά του Αγίου Γεωργίου. Αριστερά των Αγίων Αναργύρων,  όπως μαρτυρεί  η εικόνα, με τη δική της ωραία πύλη. Δεξιά του Αγίου Δημητρίου, όπως μαρτυρεί και η εικόνα του Αγίου, μέσα σε ιδιαίτερα σκαλιστό και διακοσμημένο πλαίσιο και δεξιότερα η θύρα του διακονικού.
Το τέμπλο στο πλάτος του κεντρικού κλίτους  είναι λίγο πίσω από το τέμπλο στο πλάτος του δεξιού και αριστερού κλίτους, ορίζοντας ο τεχνίτης, με ένα ακόμη τρόπο, το τρισυπόστατο του ναού.
Ένα το φιρμάνι της Υψηλής Πύλης για ίδρυση ναού, τρεις οι τιμώμενοι  Άγιοι, τρία τα πανηγύρια, όπου έβρισκαν ευκαιρία να συναθροιστούν και αναπτερώσουν το θρησκευτικό και εθνικό τους φρόνημα οι σκλαβωμένοι χριστιανοί.

Συνεχίζεται στο επόμενο.