Σάββατο, 20 Απριλίου 2024, 11:07:28 πμ
Δευτέρα, 18 Μαρτίου 2019 22:33

Παθητικότητα και βία παιδιών

Γράφει η Βίκυ Καλφοπούλου.
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Δημητράκου 21 Α Κιλκίς, τηλ. 2341028087
facebook: Βίκυ Καλφοπούλου.

 

Σε μια συνεδρία, μια μαμά με ρώτησε πόσο εφικτό είναι ο γιός της να αποβάλει τα στοιχεία της παθητικότητας και της ανέχειας που παρουσιάζει και να γίνει πιο επιθετικός, ώστε να μπορεί να επιβιώσει στο σχολικό περιβάλλον. Όταν την ρώτησα “για ποιόν λόγο πιστεύετε ότι η επιθετικότητα θα τον βοηθήσει, μου απάντησε: “καλύτερα να τον φοβούνται παρά να τον κακομεταχειρίζονται”.


Πολλοί γονείς, μου έχουν εκμυστηρευτεί ότι σε περιπτώσεις που τα παιδιά τους δέχονται παρενόχληση, τα παροτρύνουν να λειτουργούν και αυτά με ανάλογο τρόπο. Κατά βάθος γνωρίζουν ότι δεν είναι η λύση στο πρόβλημα, αλλά ένας τρόπος να αμυνθούν και να προστατέψουν τον εαυτό τους.
Συναισθήματα όπως ο θυμός η αγανάκτηση και η απόγνωση, ωθούν τους γονείς να προτείνουν στα παιδιά τους να ανταποδώσουν με βία στη βία, μη έχοντας άλλη επιλογή για να τα προστατέψουν, θεωρώντας ότι τέτοιες στιγμές, τα λόγια είναι περιττά.
Αντιφατικά μηνύματα που προκαλούν σύγχυση και αναστάτωση στα παιδιά, που μέχρι πρότινος θεωρούσαν ότι δικαίως αντιπροσωπεύουν τον τίτλο του ειρηνικού και ήρεμου παιδιού και ξαφνικά τους προτείνεται να έχουν το ρόλο του “κακού παιδιού”. Να γίνουν “επιθετικά παιδιά” για να τα βγάλουν πέρα με τις δυσκολίες. Εν ολίγοις, να γίνουν τα δυνατά και σκληρά παιδιά που οι άλλοι τους φοβούνται μεν, αλλά τους σέβονται δε.
Εμείς οι ίδιοι που βάζουμε τους κανόνες και αναφερόμαστε σε σωστές συμπεριφορές, οι ίδιοι, συνειδητά τις ακυρώνουμε. Εκθειάζουμε το αρνητικό, το απαγορευμένο και ξαφνικά το παρουσιάζουμε ως τη μοναδική λύση στο πρόβλημα. Δεν είναι τυχαίο που τα περιστατικά της βίας έχουν αυξηθεί δραματικά και διαπιστώνω την ανησυχία και τον φόβο των γονιών, αλλά ασφαλώς τα δύο άκρα δεν είναι η λύση. Ένα παιδί παθητικό υποφέρει στη σκιά του και αυτό είναι έκδηλο.
Κατά τον ίδιο τρόπο και το επιθετικό παιδί, καθώς τις περισσότερες φορές αυτό που δείχνει προς τα έξω μπορεί εν τέλει να αποτελεί μια ασπίδα στο άγχος, την οργή, τον φόβο που υποβόσκει μέσα του.
Απεναντίας, ένα παιδί που έχει γαλουχηθεί με αγάπη, αποδοχή, στοργή, ενσυναίσθηση, οριοθέτηση και σεβασμό, μεγαλώνοντας νιώθει επαρκή και χαρούμενο με τον εαυτό του. Ξέρει να διεκδικεί, να εκφράζεται, να σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους, να έχει ενσυναίσθηση, να αναγνωρίζει τα “θέλω του”, αλλά και τα όρια του, να έχει αυτοέλεγχο και πειθαρχία. Αυτά τα παιδιά είναι προικισμένα με ένα δώρο ανεκτίμητης αξίας, εφόσον με αυτά τα προσόντα, κατά ένα μεγάλο ποσοστό είναι ψυχικά και συναισθηματικά υγιή. Είναι τα παιδιά που μπορούν με τον λόγο τους να επιβληθούν, να ακουστούν, να εισπράξουν σεβασμό και θαυμασμό γιατί απλά εκπέμπουν αυτοπεποίθηση και σιγουριά.