“Ολόκληρη η χώρα, λόγω της πυκνότητας της Ιστορίας, των μνημών και των μνημείων της, αλλά και η σημασία που αυτά έχουν για την παγκόσμια κοινότητα, θα μπορούσαν να αναδειχθούν σε πολιτισμικά διαμερίσματα που θα έχουν ως στόχο την αναζωογόνηση του τεράστιου πολιτισμικού κεφαλαίου και θα το μετατρέπουν σε παραγωγικά, δημιουργικά πεδία ανάπτυξης. ....” λέει μία ιστορική-αρχαιολόγος σε έρευνα της.
Ο πολιτισμός, όπως γράφει ο Ελύτης στον Κήπο με τις αυταπάτες «...περνάει όπως το ιώδιο από τις πονεμένες περιοχές για να τις γιάνει έως ότου κάποιος άλλος τραυματοποιός παρουσιαστεί και επαναληφθεί η ίδια ιστορία, κι έχει ο Θεός…».
Η ιστορία της ανθρωπότητας έχει άφθονα παραδείγματα για τη σκόπιμη καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς ως στρατηγική πολέμου.
Ταυτόχρονα, ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν ισχυρά μέσα αποκατά-στασης της κοινωνίας μετά από έντονες καταστάσεις. Άρα η σημασία τους είναι τεράστια και τρισμέγιστο λάθος η αδιαφορία και η περιθωριοποίηση τους.
Ο Δήμος Κιλκίς έχει ίσως από τις πιο μοναδικές συνθέσεις πληθυσμού στην χώρα. Σε μια περιοχή συγκεντρώθηκαν πολλές κουλτούρες όπου το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είναι πρόσφυγες. Ήρθαν από κάπου αλλού κουβαλώντας μαζί τους λιγοστά αντικείμενα και πολλές μνήμες, ήθη και έθιμα, ιστορία. Όλα αυτά με κάποιο τρόπο, αν και διαφορετικά, μπόρεσαν και συνυπήρξαν αρμονικά και συγκαταβατικά και από δύσκολη συμβίωση έγινε προνόμιο. Ένα προνόμιο μοναδικό, το οποίο, όμως δημιουργεί και σοβαρή υποχρέωση. Η φροντίδα για την διαφορετική τους καταγωγή επέτρεψε στις κοινότητες να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να ενισχύσουν την κοινωνική τους συνοχή.
Στο άρθρο 24, παράγραφος 1 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων λέει: «Η διοίκηση όλων των τοπικών υποθέσεων ανήκει στην αρμοδιότητα των Δήμων και κοινοτήτων, κύρια μέριμνα των οποίων αποτελεί η προαγωγή των κοινωνικών και οικονομικών συμφερόντων, καθώς και των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των κατοίκων της…»
Δηλαδή ο ρόλος της Δημοτικής Αρχής πρέπει να είναι καθαρά αναπτυξιακός. Να δημιουργήσει τις κατάλληλες υποδομές, πνευματικές και υλικές, ώστε να αναδειχτεί ο πολιτισμός και η παιδεία για να υπάρξει τοπική ανάπτυξη.
Αυτή νοείται ως «η διαδικασία ποιοτικής αναβάθμισης της ζωής των κατοίκων μίας συγκεκριμένης περιοχής, η οποία βασίζεται τόσο στην συμμετοχή των δημοτών, όσο και στο υπάρχον πολιτιστικό φαινόμενο της εκάστοτε περιοχής».
Η συμμετοχή στα διάφορα δρώμενα, η μετάδοση του πολιτισμού από γενιά σε γενιά και ο εμπλουτισμός του με νέα στοιχεία, κάνει τους κατοίκους να γίνονται ενεργοί φορείς κουλτούρας. Συνήθως, άνθρωποι απλοί, χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση, είναι αυτοί που δημιουργούν αυτό που χαρακτηρίζουμε ως «λαϊκό πολιτισμό». Όλο αυτό το δυναμικό θα πρέπει να διαφυλαχτεί και να υποστηριχθεί ώστε να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία στο πολιτιστικό προϊόν.
Οι Δήμοι και οι Κοινότητες στο θέμα του αυτό πρέπει να αντιληφθούν ότι είναι φορείς του πολιτισμού και για αυτό το λόγο θα πρέπει να τον υποστηρίξουν και να τον μεταδώσουν και οχι μόνο να τον διαχειριστούν .
Οι φορείς, τα σωματεία, οι σύλλογοι από την μεριά τους, προσπαθούν να αναβιώσουν ή να διαδώσουν δρώμενα, ήθη και έθιμα, να παράξουν πολιτισμό, χωρίς όμως να υπάρχει επαρκή βοήθεια και συντονισμός.
Έτσι, αυθόρμητα δημιουργούνται προβληματισμοί και πρέπει να δοθούν απαντήσεις στο αμέσως επόμενο διάστημα.
- Υπάρχει σχέδιο ανάπτυξης και ενδυνάμωσης του τοπικού δυναμικού;
- Ποιες είναι οι δυνατότητες των ενεργών φορέων και πως μπορούν να αναβαθμιστούν ;
- Υπάρχει κάποιο κεντρικό σχέδιο διάσωσης πολιτιστικής κληρονομιάς ;
- Υπάρχουν έσοδα από πολιτιστικές δράσεις ή πολιτιστικούς χώρους του Δήμου ;
- Πρέπει να υπάρξει ετήσιος σχεδιασμός δράσεων και εκδηλώσεων με παράλληλη τουριστική αξιοποίηση;
Η πολυμορφία στην πολιτιστική κουλτούρα είναι αντικείμενο δυσεύρετο αν όχι μοναδικό στην χώρα, το οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί άμεσα γιατί κινδυνεύει να χαθεί. Βοηθώντας να δημιουργηθούν ισχυροί φορείς έχεις πολλαπλασιαστικά οφέλη στην τοπική ανάπτυξη.
Ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι μόνο ένα «σύμπτωμα» ισχυρών, ανθεκτικών κοινωνιών, είναι το κλειδί για ισχυρές και ανθεκτικές κοινωνίες. Τοπική ανάπτυξη δεν μπορεί να εννοηθεί χωρίς την έννοια πολιτισμός.
Ωστόσο μια οικονομία πρέπει να είναι διαφοροποιημένη, δηλαδή θα πρέπει να έχει πολλές πηγές ανάπτυξης και ο Πολιτισμός είναι ένα αγαθό που ανήκει σε όλους και παράγεται από όλους. Η προστασία του όμως δεν είναι μόνον ένα ηθικό χρέος. Είναι και συμφέρον, επειδή η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί πλούτο και με την κυριολεκτική σημασία του όρου.