Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024, 1:41:02 μμ
Παρασκευή, 29 Νοεμβρίου 2019 10:55

Τα λογικά και τα παράλογα, Σπάρτης και Ούλωφ Πάλμε, γωνία

Γράφει ο Τάσος Ναούμης, παιδίατρος.

Η διπλανή φωτογραφία θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη.  Απεικονίζει σε πρώτο πλάνο ένα  άγαλμα και στο βάθος  ένα  εγκαταλελειμμένο κτίριο-αποθήκη.   

           α) Το κτίριο ανήκει σε  δίδυμες αποθήκες που κουβαλούν μνήμες της σύγχρονης ιστορίας του Κιλκίς. Την Οθωμανική περίοδο  χρησίμευαν ως  καπναποθήκες γνωστές με το όνομα Ανγκο-Ποπώφ. Εκεί εγκαταστάθηκαν το 1913 οι πρώτοι πρόσφυγες  όταν έφθασαν από την Στρώμνιτσα στο πυρπολημένο  από τον πόλεμο Κιλκίς. 

 

Μετά το 1922, έγιναν έδρα του  13Ου Συντάγματος  Πεζικού.  Το 1943 φιλοξένησαν πρόσφυγες της Κατοχής.  Κατά τον εμφύλιο πόλεμο   λειτούργησαν ως φυλακή.  Την εποχή του ψυχρού πολέμου  ήταν έδρα του Λόχου Στρατηγείου της 6ης Μεραρχίας Πεζικού,  που φύλαγε την περιοχή. Στην συνέχεια λειτούργησαν ως στρατιωτικό πρατήριο. Όταν το 1997  οι δίδυμες αποθήκες  εγκατελείφθησαν οριστικά από τον Στρατό, ετέθη το δίλημμα της μελλοντικής τους χρήσεως: να γίνουν χώρος πολιτισμού ή να γίνουν  Δικαστικό Μέγαρο;   Το 2006  ο ιδιόκτητης  (δηλαδή το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης) αποφάσισε να παραχωρήσει τις αποθήκες  στο υπουργείο Δικαιοσύνης, για πέντε χρόνια, με αποκλειστικό σκοπό την δημιουργία  Δικαστικού Μεγάρου. Άνθρακας ο θησαυρός. Έπρεπε πρώτα να τροποποιηθεί  το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Κιλκίς το οποίο  δεν προέβλεπε την λειτουργία Δικαστικού Μεγάρου στην συγκεκριμένη θέση. Τέτοια τροποποίηση δεν έγινε ποτέ. Η πενταετία παρήλθε και στις 25/1/2013 το ακίνητο μεταφέρθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης  στην δικαιοδοσία του υπουργείου Οικονομικών. Έκτοτε αφέθηκε στην τύχη του. Προσφάτως το Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς  ανακοίνωσε το ενδιαφέρον του για να δημιουργήσει εκεί  εκθεσιακούς χώρους. Αναμένουμε τις εξελίξεις.   

           Επί 22 χρόνια το κτίριο έμεινε ακατοίκητο και εγκαταλελειμμένο στην φθορά του χρόνου, η δε πόλη στερήθηκε  και το δικαστικό μέγαρο και τον χώρο πολιτισμού που χρειαζόταν. Το φθαρμένο  κτίριο είναι το ορατό   αποτέλεσμα της ασυνεννοησίας, της   ανικανότητος και εν τέλει της αδιαφορίας  των τοπικών  πολιτικών αρχόντων, στο σύνολο τους.  Ασυνεννοησία στο να (συν)αποφασίσουν τι θέλουν για την πόλη, ανικανότητα στο να υλοποιήσουν τις αποφάσεις τους  και αδιαφορία για την τελική έκβαση των ενεργειών τους.  Υπό αυτήν την έννοια  η πινακίδα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που στην διπλανή φωτογραφία απαγορεύει την πρόσβαση στο κτίριο,  αποτρέπει με  συμβολικό  τρόπο τις  νοοτροπίες και τις πρακτικές που οδηγούν σε ένα  τέτοιο αποκαρδιωτικό  αποτέλεσμα.

        β) Ο μαρμάρινος  ανδριάντας  αναπαριστά άτομο ντυμένο  με στρατιωτική στολή της δεκαετίας του 1940. Ο στρατιωτικός  βρίσκεται σε στάση προσοχής, τα χέρια του είναι κολλημένα στους μηρούς σε σχήμα γροθιάς,  το βλέμμα του ατενίζει μακριά, αγέρωχα. Η στάση του σώματος αποκαλύπτει υψηλό φρόνημα, πειθαρχημένο χαρακτήρα  και μια ήρεμη αποφασιστικότητα.  Φιλοτεχνήθηκε στον Πλαταμώνα Πιερίας από τον Νικόλαο Εξαδάχτυλο. Από καλλιτεχνικής σκοπιάς  είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αγάλματα της πόλεως. Αποδίδει με ιδιαίτερο ρεαλισμό τα χαρακτηριστικά του προσώπου και τις πλούσιες πτυχώσεις  της στολής.  Ο ανδριάντας στηρίζεται σε μια  κιβωτιόσχημη μαρμάρινη βάση στην πρόσθια όψη της οποίας  υπάρχει η επιγραφή: ΕΑΜ ΕΛΑΣ ΕΠΟΝ ΑΕΤΟΠΟΥΛΑ ΔΣΕ 1941-1949. Ο ανδριάντας τοποθετήθηκε το 2001 από την Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης ύστερα από έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου. Ο ανδριάντας αναφέρεται στους πρωταγωνιστές  τής  πιο σκοτεινής και πιό οδυνηρής δεκαετίας της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, που σημάδεψε την ζωή όλων των Ελλήνων και επηρέασε για δεκαετίες τις πολίτικες τους συμπεριφορές. Δεν είναι φανερό ποιες ήταν οι προθέσεις της ΠΕΑΕΑ. Ήθελαν να υπενθυμίσουν τους αγώνες της Αριστεράς; Να τιμήσουν τους αγωνιστές της Αριστεράς;  Να δοξάσουν τους νεκρούς της;  Άγνωστο. Ίσως πάλι να ήθελαν  να τονίσουν ότι ο ΔΣΕ (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας)  είναι η συνέχεια του ΕΛΑΣ (Ελληνικού Απελευθερωτικού Στρατού). Έχει κάποια σημασία εάν το γνωρίζουμε;  Είναι μάλλον αδιάφορο. Όπως είναι αδιάφορο εάν η  παιχνιδιάρικη διάθεση του φωτογραφικού φακού εμφανίζει μια πινακίδα οδικής κυκλοφορίας που απαγορεύει στον αριστερό οπλίτη την στροφή  προς τα δεξιά,  με ή χωρίς πολιτικούς συμβολισμούς … 

         Πέρασαν 18 χρόνια από την εποχή που στήθηκε το άγαλμα.  Οι καιροί και οι άνθρωποι έχουν αλλάξει.  Οι ενήλικες πρωταγωνιστές της δεκαετίας του 40 έχουν  ήδη πεθάνει και όσοι από τους  εφήβους  εκείνης της περιόδου είναι ακόμη εν ζωή, έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 90 ετών. Οι σημερινοί νέοι δεν γνωρίζουν ούτε  τι είναι ο ΕΑΜ ούτε τι είναι ο  ΔΣΕ και δεν ενδιαφέρονται για το διακύβευμα εκείνης της εποχής.  Οι σημερινοί πολίτες  δεν έχουν λόγο ούτε να υπερηφανεύονται ούτε όμως και να απολογούνται για τις συμπεριφορές των παππούδων τους.  Οι λέξεις δεξιός /αριστερός δεν έχουν πλέον ούτε ιστορικό, ούτε κοινωνικό, ούτε πολιτικό περιεχόμενο. Οι δε ιδεολογικές βεβαιότητες κατέρρευσαν  με την πτώση του τείχους του Βερολίνου.  Οι υποτιθέμενες διαφορές Δεξιάς και Αριστερά δεν συγκινούν παρά ασήμαντες (αλλά δυναμικές)  μειοψηφίες.  Η κοινωνία ωριμάζει. Αυτή η ωριμότητα αποδεικνύεται από το γεγονός  ότι η  ‘’παλαβή  Αριστερά’’ που μας κυβέρνησε, δεν κατάφερε να επιβάλει το εμφυλιοπολεμικό σύνθημα  «ή θα τους τελειώσουμε ή θα μας τελειώσουν».   Κανείς εχέφρων  πολίτης δεν επιθυμεί να εξοντώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους. Άλλη πρέπει να είναι η σύγχρονη  προτεραιότητα των πολιτών: Να προοδεύει η χώρα. Με όλα τα παιδιά της και για όλα τα παιδιά της. Απαλλαγμένη από τα  βαρίδια του σκοτεινού παρελθόντος.

      Μήπως ήρθε ο καιρός να στήσουμε ένα μνημείο υπέρ των χαμένων, στις εμφύλιες διαμάχες, Ελλήνων, όλων των παρατάξεων και όλων των ιδεολογιών; Όχι για να ξεχάσουμε γεγονότα  δυσάρεστα που μας πληγώνουν, αλλά για να τα θυμόμαστε. ΝΑ ΤΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ. Ίσως έτσι κλείσει και συμβολικά και ουσιαστικά κάθε συναισθηματικά φορτισμένη  αναφορά στο στοιχειωμένο μας παρελθόν.