Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Τρίτη, 20 Απριλίου 2010 04:43

Θανάσης Χατζημητάκος : Πως έγραψα τα τραγούδια μου

Χωρίζω την όλη μου δουλειά σε τέσσερις περιόδους: Η πρώτη δεκαετία (1975-1984), η δεύτερη (1985-1994), η τρίτη (1995-2004) και η τρέχουσα δεκαετία (2005-;)
Ι. Η πρώτη δεκαετία (1975-1984)
1. Ύμνος στην αγάπη
Ξανατονίζω ότι ήμουν -και είμαι- ένας ερασιτέχνης μουσικός.


Στα 1975 υπηρετούσα καθηγητής στη Θεσσαλονίκη και ήμουν Λαμπαδάριος -αριστερός ψάλτης- στο ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Ιπποδρόμιο με πρωτοψάλτη τον αείμνηστο Δημήτριο Σουρλατζή.
Εκείνη τη χρονιά ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης “Ιωάννης Δαμασκηνός” θα έδινε συναυλία βυζαντινής μουσικής στο θέατρο Μακεδονικών Σπουδών και θα συνέπρατταν μουσικοί από την Αθήνα, για να ανεβάσουν τονισμένο τον “Ύμνο στην αγάπη”, κείμενο του Αποστόλου Παύλου από την Α’ προς Κορινθίους Επιστολή του (13, 1-8) -δεν θυμάμαι τίνος μουσική σύνθεση.
Πήρα το θάρρος και πλησίασα τον χοράρχη μας στη βυζαντινή μας συναυλία, τον αείμνηστο Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο, πρωτοψάλτη του ναού του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης, και του είπα πως ευτύχημα θα ήταν αυτός ο Ύμνος στην αγάπη να τονιστεί από τον ίδιο σε νεοελληνική μετρική μετάφραση, που είμαι πρόθυμος να την ετοιμάσω. Ενθουσιάστηκε με την ιδέα. Το ίδιο βράδυ κιόλας στρώθηκα στη δουλειά. Σε δύο τρεις ημέρες είχα έτοιμη τη μετάφραση, όπως τη βλέπετε στην παρακείμενη φωτοτυπία. Του την πήγα για την μελοποιήσει. Μου υποσχέθηκε ότι θα μελοποιούσε τους στίχους. Δεν ξέρω γιατί δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί.
Το πράγμα έμεινε και ξεχάστηκε. Ξεχάστηκε απ’ τον "δάσκαλο" της βυζαντινής μουσικής, όχι όμως και από μένα. Άρχισε να μου τριβελίζει το μυαλό η ιδέα να δοκιμάσω εγώ να μελοποιήσω τον ύμνο. Και στις 2.4.1975 είχα έτοιμη τη σύνθεση σε βυζαντινή σημειογραφία. Ήταν η πρώτη μου σύνθεση. Ωστόσο δεν είχα εμπιστοσύνη στην ακρίβεια της γραφής μου. Γιαυτό παρακάλεσα τον ψάλτη της  Θεσσαλονίκης Μανόλη Δασκαλάκη –σήμερα (2010) μεγάλο χοράρχη της βυζαντινής χορωδίας "Ιωάννης Κουκουζέλης"- να δώσει την πάρτα στον δάσκαλό του, τον πολύ Καραμάνη, να τονίσει σωστά τις βυζαντινές νότες, όπου εγώ προφανώς είχα αβλεψίες ή λάθη. Ανταποκρίθηκε ο Καραμάνης και φυλάγω στα χαρτιά μου χειρόφραφό του με δική γραφή που μετέγραψε τον ύμνο, με την υποσημείωση όμως ότι καλό είναι να συνθέτουμε στο αυτούσιο κείμενο της Εκκλησίας και όχι σε μετάφραση.
Επαναλαμβάνω ότι αυτή ήταν η πρώτη μουσική μου σύνθεση όπως την βλέπετε μεταφρασμένη στην ευρωπαϊκή σημειογραφία στην παρακείμεν φωτοτυπία –μόνο η πρώτη της σελίδα.
Αργότερα, όταν έδειξα τη σύνθεσή μου στον Σουρλατζή, ήδη καθηγητή της βυζαντινής μουσικής στο Μακεδονικό Ωδείο, μου υπέδειξε την τρίτη στροφή να τη γυρίσω από τον πλ. δ’ ήχο σε πλ. α’ –θα λέγαμε στην ευρωπαϊκή μουσική από κλίμακα ματζόρε σε κλίμακα μινόρε. Πράγμα που έκανα.
Λίγους μήνες αργότερα το περιοδικό "Ακτίνες" της Αθήνας δημοσίευσε τη μετάφρασή μου και στο ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, όπου έψελνα, σε καθημερινή Θεία Λειτουργία για τις μαθήτριες του γειτονικού Α’ Γυμνασίου Θηλέων στη θέση του Κοινωνικού τόλμησα και σιγοέψαλα τον "Ύμνο στην αγάπη" όπως τον είχα συνθέσει σε μετάφραση στη νέα ελληνική γλώσσα –έκανε αίσθηση στους συναδέλφους καθηγητές, καθώς και στις μαθήτριες να ακούν ψάλσιμο στη νέα ελληνική. Σήμερα ωστόσο, που ωρίμασα, φρονώ ότι οι ύμνοι στην Εκκλησία πρέπει να ψέλνονται στη γλώσσα που συντάχθηκαν για ποικίλους σοβαρούς λόγους, που δεν είναι της ώρας να τους αναπτύξω.