Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024, 5:43:10 μμ
Σάββατο, 02 Φεβρουαρίου 2019 19:11

Καταπτώχευση της διακοινωνούμενης Παιδείας

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΗΣ, ΑΞΙΟΥΠΟΛΕΩΣ & ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ.

 

Αναμφίλεκτα, όπου γης ο κρατικός μηχανισμός βολεύεται και βουλεύεται πως θα αναπαραγάγει όχι τόσο τις ανθρώπινες δομές και το διανθρώπινο δυναμικό ενός αξιόπιστου και δημιουργικού και ανθρώπινου (με ανθρωπιά) πολυσυνόλου, αλλά το πιο αξιόπιστο αντίγραφο υπηκόων της εκάστοτε άρχουσας ιδεοληψίας.

Ενός αντιγράφου τοπικού και διατοπικού σκεδασμού εφαρμογής του κυρίαρχου οικονομικοπολιτικού σχεδιασμού.
Αυτά σπουδάζουν οι πολιτικοί μας, για να αποκτήσουν πτυχιακά και μεταπτυχιακά εχέγγυα διαχείρισης του λαού, εξουσίας επί της λαϊκής ετυμηγορίας. Έχουν παρουσιασθεί πρόσφατες μελέτες που ανέλυσαν περιεκτικά και σύντομα τις φιλοσοφικές φυσιογνωμίες που σταδιακά επηρέασαν διεθνώς τις κρατικιστικές εκδοχές του κυρίαρχου σήμερα νεοφιλελευθερισμού (ελευθερία ιδιωτικής οικονομίας, περιορισμένο το κράτος σε ελάχιστες κοινωνικές παροχές). Και σ᾽ αυτό το σχεδίασμα θα πρέπει να συνυπολογίζουμε τις “ενωσιακές” η “ψευδενωσιακές” πολυενώσεις που θέλουν να προβάλλονται στο διεθνή χώρο ως πολυ-οχυρά οικονομικής ισχύος. Έστω κι αν διακρατούνται μέσα από μηχανισμούς Συντακτικών ενώσεων, με κράτη όμως πρώτης, δεύτερης, τρίτης, τέταρτης, κ.ο.κ.… διαλογής (ο νοών νοείτω).

Μέσα σε τέτοια πλαίσια, μετανεωτερικών πολυσχηματισμών στην οικονομική διαχείριση του παγκόσμιου η του διεθνικού ιστού, αναζητούνται σε κάθε κράτος ηγέτες. Κι αυτοί επιχειρούν να διατάξουν και να αναδιατάξουν το ανθρώπινο “υλικό” της χώρας τους, με εργαλείο (και) την κοινωνική και την επαγγελματική και την εκπαιδευτική αγωγή. Αγωγή, όπως το λέει και η λέξη, σημαίνει “άγω”, οδηγώ. Άραγε όσοι χειρίζονται και τούτο το πιο δυναμικό κομμάτι της “οικο-νομίας”, της “νομής του οίκου” της χώρας, της πατρίδας μας, πως το χειρίζονται;
Με πρόταγμα την “καλύτερη” η αποτελεσματικότερη οικονομία των κοινών πραγμάτων;
Με τη φιλοδοξία για μια διεθνική κυρίως αναγνώριση της “πρωτοτυπίας” σε “κάθετες” εσωτερικές πολιτικές δράσεις, πολιτισμικές ανατομίες και εξωτερικά ανοίγματα;
Με την οίηση του δυναμικότερου συμπαίκτη στη σκακιέρα των ανάλογων εξωτερικών κινήσεων;
Με κίνητρο μια μεγαλύτερη διάρκεια νομής στη διαχείριση της εξουσίας;
Ακόμη και οι πολιτικοί αναλυτές δεν μπορούν να διαγνώσουν από το ύφος μιας ενεργούμενης εξουσίας το ήθός της, τη γνώμη της, τα δεσπόζοντα και τα ελάσσονα κίνητρά της. Διότι κάθε εξουσία εν ενεργεία “κρατάει κλειστά τα χαρτιά της”, έστω και αν δημηγορεί, προπαντός όταν χειροκροτείται για την πολιτική η πολιτικάντικη παρουσία της. Είναι γενικός κανόνας. Είναι κι αυτό ένα απαραίτητο εξάρτυμα της πολιτικής, για πολλούς λόγους. Για εσωτερική κυρίως, αλλά και εξωτερική κατανάλωση. Συνιστά διεθνή “συμφωνία” πολιτικής τεχνικής η πολιτικάντικης τεχνολογίας.

Κάθε ενεργούμενη εξουσία ―για να επανέλθουμε― γυρεύει την αναπαραγωγή της. Από όλο το φάσμα των ιδεογραμμάτων. Και στοχεύει συν τοις άλλοις οπωσδήποτε στο τεράστιο διαχειρίσιμο κεφάλαιο των παιδιών και της πρώτης μεταβατικής νεολαίας (της ενιαία κοινής κρατικής παιδείας), αλλά και της ωριμότερης νεολαίας (της πολυκλαδισμένης επιστήμης). Μια ενεργούμενη κρατική εξουσία, όσο αποτελεσματικότερα και ευρύτερα και καθολικότερα επηρεάζει τις συνειδήσεις των παιδιών και των νέων· όσο καλύτερα αντίγραφα ιδεοληψίας (εν συνειδήσει η δια του υποσυνειδήτου) αναπαράγει, άλλο τόσο περίπου θα ευελπιστεί πως έχει κερδίσει “πόντους εξουσίας”, ποσοστά κοινωνικής επιρροής σε άμεσο η και σε βάθος χρόνου.
Η αγωγή είναι εργαλείο εξουσίας. Η παιδεία είναι “παρθένος χώρος” όπου μπορεί να ασκεί “βία” μέσα από τη διαχείριση της εξουσίας η κάθε πολιτική η κοινωνική ιδεοληψία. Ακόμη κι αν αλαζονεύεται για ελεύθερη παιδεία… Ακόμη κι αν συνθηματολογεί με “προσφορές αγοράς” (γράφε εξαγοράς) στην ελευθερία των παιδικών και νεανικών συνειδήσεων… Ακόμη κι αν στις εκάστοτε πολιτικές η προγραμματικές διακηρύξεις παραμερίζει το τεράστιας σημασίας εθνικό κεφάλαιο της ΠΑΙΔΕΙΑΣ και στοχεύει στα άλλα ανοιχτά κεφάλαια της Οικονομίας, της Αγοράς, της Ανάπτυξης, της Εξωτερικής Πολιτικής, της Άμυνας, των Εσωτερικών Υποθέσεων κ.λπ.…
πάντως, η Παιδεία είναι και παραμένει ένα κομβικό πολυσημείο άσκησης εξουσίας (η μάλλον τέχνης και τεχνικών εξουσίας) για την εκάστοτε Κρατική πραγματικότητα.

Εξαρχής του Νεοελλαδικού κράτους η Παιδεία ακολουθούσε κατά βάσιν τα πρότυπα με τα οποία την υπηρετούσε η εθναρχούσα Εκκλησία με τον Κοινοτισμό, την περίοδο της δουλείας. Προσθέτοντας και τα εργαλεία του ελληνοδυτικού η του δυτικοθρεμμένου νεοελλαδικού ουμανισμού, που και αυτός πάλι είχε εισαχθεί μέσα από κληρικούς καθηγητές η σχολές εκκλησιαστικές/κοινοτικές. Με άλλα λόγια, αυτό που απαρέσκονται να σεβαστούν πολλοί σημερινοί αντικληρικαλιστές, την εκκλησιαστική εθναρχία ως ουσιώδη εθνική προσφορά, το διαλαλούν οι αιώνες προ του 1821, το διαλαλεί και η πρακτική του νεοελλαδισμού επί 190 και πλέον έτη!
Σε όλη τη διάρκεια των 200 χρόνων ελευθερίας που ζούμε, ένα τέτοιο σύστημα ευνοούσε το Κράτος, αναπαράγοντας ανθρώπους κατά βάσιν πολιτικά υποτελείς. Προωθώντας τις εθνοκεντρικές ιδέες και το εθνοφυλετικό γονιδιακό μεγαλείο, μέσα κι από τη σταδιακή διεύρυνση της απελευθέρωσης ιστορικών εδαφών της πατρίδας μας. Σ᾽ αυτό συνετέλεσε και η μαζική έλευση των χιλιοβασανισμένων προσφυγικών πληθυσμών, που είχαν κρατηθεί Ρωμηοί (τ.ε. Πατριαρχικοί, τ.ε. Ελληνορθόδοξοι) μέσα από δοκιμασμένα πρότυπα κοινωνικής και εκπαιδευτικής αγωγής. Ο αρτιωμένος κοινωνικός ιστός, βαπτισμένος στην αληθινή κι εμπειρική λατρευτική πίστη στο Χριστό, κι από τη συμπλέουσα φιλοπατρία και κοινωνική φιλοτιμία, ολοκλήρωνε την εκπαιδευτική διαδικασία. Και συνέχιζε να παραμένει ενωμένος με τον υπόλοιπο Ελληνισμό των ομογενών όπου γης. Οι επάλληλοι πόλεμοι του 20ου αι., με λαμπρές εθνικές νίκες και αντιστάσεις, ακόμη και με εθνικές υποχωρήσεις, απαιτούσαν μιαν αγωγή αναπαραγωγής λεβεντανθρώπων και ηρωϊκών γυναικών.
Σ᾽ αυτό το γενικό πλαίσιο Παιδείας και Αγωγής, γνώσης και μόρφωσης, τα υστερήματα των κρατικών σχεδιασμών και ουσιωδών ελλειμμάτων τα συμπλήρωνε ο ίδιος ο λαός! Συμμετείχε η οικογένεια, η κοινωνία, η εκκλησιαστική θρησκευτικότητα, οι στοιχειώδεις εθνικές υποχρεώσεις της στράτευσης και τόσων επιστρατεύσεων, η επικοινωνιακή διαρρύθμιση και αναρρύθμιση της κοινής γνώμης ως κοινωνούμενης άποψης, οι δάσκαλοι και όλοι οι εκπαιδευτικοί, οι λογοτέχνες, οι δημοσιογράφοι… Και ένας τέτοιος λαός έδειχνε στην παγκόσμια σκηνή την ακμή και την αλκή του. Ανεδείκνυε σε όλους τους κοινωνικούς και εθνικούς χώρους την Ελληνική φιλοτιμία, με εθελοντές ευεργέτες και μεγάλους ευεργέτες, είτε στις πολεμικές είτε στις ειρηνικές αυτοθυσίες (με προτεραιότητα, ας το ξαναπούμε κι αυτό, την εκκλησιαστική του ψυχή και έκφραση, με τόσες δωρεές, όπως σαφέστατα τις απαριθμούν τα δεδομένα τεκμήρια, όπως τα δημοσίευσε ο Μακαριώτατος).

Εδώ και χρόνια “έφυγε το μπαλάκι από τα χέρια μας” η, για να κυριολεκτούμε, “μας πήραν το μπαλάκι από τα χέρια μας”. Όλοι μάθαμε και δηλώνουμε αναρμόδιοι.
Μας συνήθισαν σταδιακά στη “μοναδική κοινωνική αρμοδιότητα” παλαιότερα λήψης πολλών δανεικών επιδομάτων και εύκολης ζωής και σήμερα αφαίρεσης επιδομάτων και στέρησης εργασίας με ανάλογες απομειώσεις ψυχής. Μας αποκοίμισε ο ηλεκτρονισμός της τηλεόρασης, των κινητών και του διαδικτύου, και παραιτηθήκαμε από τον υπεύθυνο και υπόλογο ρόλο μας να συνεισφέρουμε αποφασιστικά στην ΠΑΙΔΕΙΑ και στην ΑΓΩΓΗ. Οφείλαμε να “εκσυγχρονιστούμε” εκκλησιαστικά, κοινωνικά, μορφωτικά, πολιτισμικά, διασυλλογικά, απέναντι στις διεθνικές κομψές αλώσεις και διαρπαγές της μεγαλύτερης εθνικής μας ουσίας και περιουσίας (της ψυχής του λαού μας και των παιδιών και της νεολαίας μας). Κι εμείς κρατάμε μόνον τη “σκια” των πραγμάτων, τα ελάχιστα θρησκευτικά έθιμα, τις ελάχιστες διοργανώσεις των πολιτιστικών συλλόγων, τις ανούσιες διαμαρτυρίες δια του γραπτού η του ηλεκτρονικού Τύπου η και των καταφρονεμένων συλλαλητηρίων.
Διεθνώς και στο χώρό μας, σε όλους μας επιβάλλεται η μοναδική “δημοκρατική” δικαιοπραξία της σιωπηλής παραδοχής της στενά άρχουσας κρατικιστικής ιδεοληψίας. Αυτό είναι πια κοινό “μυστικό”, κι ας μην το καταγγέλλουν ούτε τα ευνοημένα συλλογικά πολιτικά όργανα ούτε οι ύπατοι πολιτισμικοί μας σχηματισμοί.

Κάποτε ο εορτασμός των Τριών Ιεραρχών δια των Σχολών (όσων λειτουργούσαν σε χρόνους δίσεκτους) ήταν περίπου ωσάν πανηγύρι του Γένους, διακήρυξη της ρίζας και διεκδίκηση του ριζιμιού μας. Σήμερα, από “εορτή της Ρωμηοσύνης” μεταποιείται σε νομοθετημένη “αργία”, κάτι περίπου ωσάν κατάργηση των στοιχειωδέστερων δικαιωμάτων του σύγχρονου Ελλαδικού Νεοελληνισμού. Μολονότι (και) αυτή η εορτή επί 200 χρόνια δοκιμάστηκε στο νεότερο Ελλαδικό κράτος και δεν παρήγαγε φανατισμό, αλλά τουναντίον γενναιότητα υπερασπιστικής ανθρωπιάς στα χρόνια π.χ. της ναζιστικής αγριότητας (πρβλ. ενδεικτικά τη Ζάκυνθο με τη μεθόδευση απόκρυψης των Εβραίων από το Μητροπολίτη Χρυσόστομο και το Δήμαρχο· και όχι μόνο).

Τι μας απομένει;
Η ψυχή μας.
Εκείνο το χιλιοτραγουδισμένο “τη Ρωμηοσύνη μην την κλαις· να ᾽την πετιέται”.
Ένα ξεπέταγμα και ξαναζωντάνεμα αφοσιωμένης κι αποφασισμένης πίστης στον αληθινό Θεό της εμπειρικής μας Αποκάλυψης. Ένα ξεπέταγμα και ξαναζωντάνεμα γνώσης της ιστορίας μας και της γλώσσας μας, ως διαχρονίας και ως διάρκειας στο μέλλον. Με την άμεση αφύπνιση κάθε ελληνικής οικογένειας και το ξαναβάπτισμά της στο συμμετοχικό εκκλησιασμό, όπως θα μας συμβούλευαν μετ᾽ επιστήμης οι μεγάλοι νεότεροι Πατέρες της φυλής και του γένους μας, οι Αμφιλόχιοι και οι Ιάκωβοι και οι Παΐσιοι και οι Πορφύριοι.
Η ΑΓΩΓΗ και η ΠΑΙΔΕΙΑ είναι υπόθεση κοινωνική. Όλοι έχουμε μερίδιο συμμετοχικής ευθύνης.
Κάθε οικογένεια με το ήθος της αθλούμενης πίστης και το ύφος της ασκούμενης πληρότητας είναι το πρώτο ΣΧΟΛΕΙΟ, το πρώτο ΓΥΜΝΑΣΙΟ και ΛΥΚΕΙΟ, το πρώτο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ της ανθρωπιάς και της πίστης και της λεβεντιάς (μην περιμένουμε να μας υποκαταστήσουν οι κρατικιστικοί μηχανισμοί η τα ΜΜΕ). Το ίδιο και κάθε φιλότιμος δάσκαλος, από το Νηπιαγωγείο μέχρι την παρακολούθηση του Διδακτορικού τίτλου· μπορεί και πρέπει να συνεισφέρει την πληρότητα της λεβέντικης καρδιάς υπέρ την εργαλειακή τυπικότητα και τον εργασιακό συμβιβασμό σε “υποπρότυπα”, που τελικά ασκούν ιδεολογική “βία” και αναπαράγουν τυφωμένους και τυφλωμένους ανθρώπους δίχως το απαραίτητο ήθος και με ύφος… κρατικιστικού κομπάρσου.
Το Σχολείο και η εκάστοτε Κρατική μεταβαλλόμενη πρακτική δεν μπορούν πια να αναπαραγάγουν ανθρώπους της ανθρωπιάς, της ιστορικής μας λεβεντιάς, της μεγαλουργίας, για την οποία μας επαινούσαν στο Β Π.Π. Όμως, ως φαίνεται, μας ξέχασαν οι πάντες στον παγκόσμιο ιδεολογικό και πολιτικο-οικονομικό “πόλεμο” που οξύνεται σήμερα στο χώρο της ΝΑ Μεσογείου, προς την οποία όλοι γυρεύουν ένα μεγάλο κομμάτι έγγειας διόδου. Ένα κομμάτι της εθνικής μας γης και της εθνικής μας ιστορίας, που εξαπλώθηκε σαν γλώσσα και πολιτισμός τόσο μακριά… ώστε εμείς σήμερα να φοβόμαστε “συμφωνιακά” να τον δούμε “κατάματα” για το δικό μας σήμερα και για το αύριο των παιδιών…

Περισπούδαστα και πολύτιμα εργαλεία τα σημερινά διακοινωνούμενα “εργαλεία επιστήμης” της ηλεκτρονικής και πυρηνικής εποχής. Απαιτούν όμως ανθρώπινους χειριστές, όχι τυπικής επιστημονικής δεξιοσύνης (με απειρία ανθρωπιάς και νομικά υποκατάστατα… δικαιωμάτων). Απαιτούν δεξιοτέχνες της διανθρώπινης και πανανθρώπινης διακονίας, με καρδιά που χωράει το Χριστό και γιαυτό μπορεί και χωράει το συνάνθρωπο με τον τρόπο του Χριστού. Και εδώ εντοπίζουμε το ουσιώδες νόημα της Παιδείας ως Αγωγής, όπως ανέκαθεν την είδε, την υπηρέτησε και την προτείνει η Παράδοσή μας.

Οι όντως Μεγάλοι της αλλοτινής διακοινωνούμενης Παιδείας μας, οι Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος (όπως λιτά και με σαφήνεια τους εκφράζει το Συνοδικό Μήνυμα), ας σταθούν φιλάνθρωπα μεσίτες αλλαγής υπέρ της νεολαίας και όλων μας απέναντι στην καταπτώχευση της διακοινωνούμενης Παιδείας και στους διαρκείς μεταβολισμούς της σε εργαλείο νέων φαντασιωμένων γνώσεων, χωρίς όμως γνώση και αρετή.

†Ο Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως & Πολυκάστρου
Δημήτριος