Στον κόσμο υπάρχουν πολλά νεκροταφεία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, για να τιμάμε τους νεκρούς και να τους θυμόμαστε. Κάποια από αυτά βρίσκονται και στον Νομό Κιλκίς και συγκεκριμένα στην Κρηστώνη, στο Πολύκαστρο και στη Δοϊράνη. Σημεία, από τα οποία περνάει σιδηροδρομική γραμμή. Τα χρόνια του πολέμου οι τραυματισμένοι στρατιώτες μεταφέρονταν με το τρένο στο νοσοκομείο.  Όσοι στρατιώτες δεν τα κατάφερναν και έχαναν τη ζωή τους, θάβονταν κοντά στον χώρο του νοσοκομείου όπου αποτελούν και τα ημερινά μνημεία. Αρκετοί παλιοί στρατιώτες έσπευδαν μετά από τον πόλεμο, να επισκεφθούν αυτούς τους χώρους. Οι περίφημοι οδηγοί της Μισελέν που σήμερα προσανατολίζουν τον ταξιδιώτη σε αξιοθέατα και σε μουσεία εκείνον τον καιρό ξεναγούσαν στα πεδία των μαχών και του θανάτου.
Ακόμη και σήμερα, ορισμένοι πονούν βλέποντας τα σημάδια που άφησε πίσω του ο πόλεμος και συγκινούνται όταν συναντούν σε κάποιο μνήμα το όνομα ενός προγόνου τους. Είναι χιλιάδες εκείνοι που επισκέπτονται τα κοιμητήρια για να δουν ένα γνωστό όνομα και να αποτίσουν φόρο τιμής με τον δικό τους τρόπο. Τον τουρισμό αυτόν τον ονομάζουμε «memorial tourism»
Η Μακεδονία και ειδικά το Κιλκίς είναι πλούσια σε μνημεία λόγω της συμμετοχής της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των τουριστών αν αξιοποιήσει την περιοχή, προβάλλοντας την ιστορία της, εμπλουτίζοντας τα μουσεία της και επιτρέποντας τη χρήση του τουριστικού τρένου.
Είναι τιμή μας που τα κοιμητήρια αυτά βρίσκονται στον νομό μας και τον κάνουν πολύ πολύ ξεχωριστό και σπουδαίο. Ας το εκμεταλλευτούμε!
Μάντζαρη Γεωργία, Νάκος Χαράλαμπος, Οικονόμου Μαριάννα και Τιρεκίδου Αγάπη
Το άρθρο αυτό γράφτηκε στο πλαίσιο της υλοποίησης του προγράμματος Τοπικής Ιστορίας που υλοποιείται στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Κιλκίς με τίτλο: Το Κιλκίς στη δίνη του Παγκοσμίου Πολέμου: 100 χρόνια από τις μάχες Κιλκίς και Δοϊράνης.