Όπως προκύπτει από το σχέδιο τεσσάρων σημείων για άρση του αδιεξόδου στο νησί που αποκαλύπτουν Τα Νέα Σαββατοκύριακο και παρουσίασε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ Αϊντα σε Αθήνα, Αγκυρα και Λευκωσία, οι προτάσεις προβλέπουν την απόσυρση του «Μπαρμπαρός» από την κυπριακή ΑΟΖ. Ωστόσο, απηχούν έντονα τις απόψεις της τουρκικής πλευράς για πάγωμα των ερευνών στο νησί και επί της ουσίας αφήνουν την τουρκική πρόκληση αναπάντητη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο απεσταλμένος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό εκφράζει την «ευαισθησία» του για τις ανησυχίες της τουρκοκυπριακής πλευράς και κατ' επέκταση της Αγκυρας. Εξάλλου, σημειώνεται ότι σε κλειστή συνάντηση με ξένους διπλωμάτες στη Λευκωσία προ εβδομάδων ο νορβηγός διπλωμάτης είχε αφήσει να εννοηθεί ότι δεν θα ήταν κακή ιδέα να συζητηθεί τώρα το θέμα της μελλοντικής αξιοποίησης των φυσικών πόρων του νησιού. Στο ίδιο κλίμα, ο Εσπεν Μπαρθ Αϊντα προτείνει ως λύση για την άρση του αδιεξόδου προκειμένου να επανεκκινηθούν οι συνομιλίες για το Κυπριακό, τη δημιουργία ομάδας σοφών (reflection group) από εκπροσώπους των δύο κοινοτήτων, η οποία θα συζητήσει το θέμα χωρίς, ωστόσο, να διευκρινίζει τον ρόλο της και αν θα συνδεθεί με τη διαπραγμάτευση για το Κυπριακό.
Επισήμως, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Αϊντα προφασίζεται την ανάγκη να ικανοποιηθούν οι ευαισθησίες της τουρκοκυπριακής πλευράς για την αξιοποίηση των φυσικών πόρων του νησιού.
Επί της ουσίας, όμως, εγείρονται ερωτήματα για το ποια είναι η σκοπιμότητα σύστασης της εν λόγω ομάδας, την ώρα μάλιστα που ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών δεν φαίνεται να διασαφηνίζει αν αυτή θα λειτουργήσει ως παράλληλο διαπραγματευτικό πλαίσιο. Και αυτό διότι η αξιοποίηση των φυσικών πόρων και ο τρόπος με τον οποίο θα μοιραστούν τα μελλοντικά έσοδα βρίσκονται ήδη υπό διαπραγμάτευση ανάμεσα στις δύο πλευρές στο κεφάλαιο της οικονομίας.
Επί της ουσίας, όμως, εγείρονται ερωτήματα για το ποια είναι η σκοπιμότητα σύστασης της εν λόγω ομάδας, την ώρα μάλιστα που ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών δεν φαίνεται να διασαφηνίζει αν αυτή θα λειτουργήσει ως παράλληλο διαπραγματευτικό πλαίσιο. Και αυτό διότι η αξιοποίηση των φυσικών πόρων και ο τρόπος με τον οποίο θα μοιραστούν τα μελλοντικά έσοδα βρίσκονται ήδη υπό διαπραγμάτευση ανάμεσα στις δύο πλευρές στο κεφάλαιο της οικονομίας.
Το δεύτερο σημείο της πρότασης του Αϊντα, σύμφωνα με τις πληροφορίες των «Νέων», προβλέπει τη σιωπηρή αποχώρηση του «Μπαρμπαρός» από την κυπριακή ΑΟΖ χωρίς όμως ταυτόχρονη άρση της τουρκικής NAVTEX. Ως σιωπηρή αποχώρηση ο Νορβηγός εννοεί ότι η αποχώρηση του πλοίου δεν θα συνοδευτεί από επίσημες δηλώσεις από την πλευρά της Αγκυρας, προφανώς προκειμένου να σωθούν τα προσχήματα για την Τουρκία.
Η μη άρση της NAVTEX όμως αφήνει την τουρκική πρόκληση αναπάντητη. Ουσιαστικά η Αγκυρα θα έχει καταγράψει τις απαιτήσεις της, ενώ πρακτικά θα μπορεί ακόμη και να επαναφέρει το πλοίο και τις τουρκικές φρεγάτες αν θεωρεί ότι αυτό εξυπηρετεί τη διαπραγματευτική της θέση. Οσον αφορά την ελληνοκυπριακή πλευρά, το επόμενο βήμα της αποχώρησης του «Μπαρμπαρός» θα είναι να επιστρέψει η Λευκωσία στις διαπραγματεύσεις, τις οποίες ανέστειλε λόγω της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο Αϊντα μάλιστα ως τέταρτο βήμα θεωρεί αναγκαία την πραγματοποίηση νέων χιαστί συνομιλιών του τουρκοκύπριου διαπραγματευτή στην Αθήνα και του ελληνοκύπριου στην Αγκυρα. Ο ίδιος μάλιστα φέρεται να έχει υποστηρίξει ενώπιον των Ελληνοκυπρίων ότι οι εν λόγω προτάσεις έχουν επί της αρχής εκληφθεί ως θετικές από την Αθήνα και την Αγκυρα. Η κυπριακή πλευρά όμως δεν είναι ικανοποιημένη από τις ίσες αποστάσεις που τηρεί ο ΟΗΕ. Πολύ περισσότερο, αφού η αποχώρηση του «Μπαρμπαρός» από την κυπριακή ΑΟΖ δεν σημαίνει ότι η επάνοδός του δεν θα επισκιάζει ως απειλή τις διαπραγματεύσεις.
Η μη άρση της NAVTEX όμως αφήνει την τουρκική πρόκληση αναπάντητη. Ουσιαστικά η Αγκυρα θα έχει καταγράψει τις απαιτήσεις της, ενώ πρακτικά θα μπορεί ακόμη και να επαναφέρει το πλοίο και τις τουρκικές φρεγάτες αν θεωρεί ότι αυτό εξυπηρετεί τη διαπραγματευτική της θέση. Οσον αφορά την ελληνοκυπριακή πλευρά, το επόμενο βήμα της αποχώρησης του «Μπαρμπαρός» θα είναι να επιστρέψει η Λευκωσία στις διαπραγματεύσεις, τις οποίες ανέστειλε λόγω της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο Αϊντα μάλιστα ως τέταρτο βήμα θεωρεί αναγκαία την πραγματοποίηση νέων χιαστί συνομιλιών του τουρκοκύπριου διαπραγματευτή στην Αθήνα και του ελληνοκύπριου στην Αγκυρα. Ο ίδιος μάλιστα φέρεται να έχει υποστηρίξει ενώπιον των Ελληνοκυπρίων ότι οι εν λόγω προτάσεις έχουν επί της αρχής εκληφθεί ως θετικές από την Αθήνα και την Αγκυρα. Η κυπριακή πλευρά όμως δεν είναι ικανοποιημένη από τις ίσες αποστάσεις που τηρεί ο ΟΗΕ. Πολύ περισσότερο, αφού η αποχώρηση του «Μπαρμπαρός» από την κυπριακή ΑΟΖ δεν σημαίνει ότι η επάνοδός του δεν θα επισκιάζει ως απειλή τις διαπραγματεύσεις.
Πάντως, οι προτάσεις φαίνεται να προσφέρουν στην ελληνική πλευρά απεμπλοκή από την κυπριακή κρίση, που απειλεί και με κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο. Αλλωστε, θεωρείται βέβαιο ότι οι προτάσεις Αϊντα ή κάποια παραλλαγή τους που θα περιλαμβάνει την τουρκική ιδέα περί της σύστασης ενός κοινού ταμείου των δύο κοινοτήτων (Fund), το οποίο θα διαχειριστεί από τώρα τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες για να συνδράμει την επίλυση του Κυπριακού και τα οικονομικά ζητήματα που θα ανακύψουν, θα αποτελέσουν μέρος του πακέτου για την επανέναρξη των συνομιλιών που θα κομίσει και επισήμως στην Αθήνα ο Αχμέτ Νταβούτογλου στις 5 Δεκεμβρίου.
Πηγή: Το Βήμα
