Κατά την άποψή μου, η δημόσια συζήτηση από εδώ και πέρα θα πρέπει να αφορά την ολόπλευρη κρίση την οποία διέρχεται η Ελλάδα. Αυτή η κρίση δεν είναι στενά οικονομική, ούτε απλώς είναι ένα τμήμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Είναι κρίση δική μας, κρίση του πολιτικού μας συστήματος, κρίση της κοινωνίας, κρίση της χώρας.
Τα ερωτήματα είναι μεγάλα και τα διλήμματα πάρα πολλά. Θα εγκαταλείψουμε τον παρασιτισμό προς όφελος της παραγωγής; Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα. Θα σταματήσουμε να ζούμε με δανεικά; Αυτό είναι το δεύτερο ερώτημα. Θα αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά την κλεπτοκρατία; Θα πληρώνουμε τους φόρους και τις εισφορές μας; Θα υπάρξει επιτέλους επιχειρηματική υπευθυνότητα; Θα υπάρξει σοβαρότητα, επαγγελματισμός και ευαισθησία του κράτους; Θα σταθεί –γιατί αυτό είναι το πιο κρίσιμο ερώτημα- η πολιτική στο ύψος των περιστάσεων και των απαιτήσεων των καιρών;
Αν δεχόμαστε, λοιπόν, ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο, που είναι, τότε δεν αρκούν μόνο κάποια άμεσα μέτρα, τα οποία σαφώς και πρέπει να πάρουμε προκειμένου να αποφύγουμε τον κλοιό των δανειστών μας, αυτών που ονομάζουμε «αγορές». Είναι ανάγκη να συνδέσουμε τα άμεσα μέτρα με την προοπτική μίας νέας ανάπτυξης, ενός νέου κοινωνικού και πολιτικού υποδείγματος στη χώρα μας, βιώσιμου, παραγωγικού και δίκαιου.
Εδώ ανοίγει ένα μεγάλο μέτωπο δομικών αλλαγών, πρώτον, στις νοοτροπίες, δεύτερον, στις πρακτικές, τρίτον, στους θεσμούς. Για να το πούμε αλλιώς, το κόστος του παρασιτισμού, της κλεπτοκρατίας, της έλλειψης φορολογικής συνείδησης, της θεωρίας του πολιτικού κόστους, όπως και των άλλων ελλειμμάτων της δημόσιας ζωής, προφανώς αυτό το κόστος υπερβαίνει τους προϋπολογισμούς τριάντα ετών.
Όμως, από την άλλη μεριά, η πολύπλευρη κρίση αποτελεί ευκαιρία. Η κρίση παρακμής εμπεριέχει και ευκαιρία αναγέννησης. Αυτό γίνεται πάντα στην ιστορία. Αυτήν την ευκαιρία, λοιπόν, δεν πρέπει να τη χάσουμε. Σήμερα μιλάμε για κάτι απείρως σημαντικότερο από έναν προϋπολογισμό. Μιλάμε για την προοπτική της Ελλάδας στα επόμενα είκοσι χρόνια. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το πλαίσιο που έδωσε ο Πρωθυπουργός της χώρας στην ομιλία του προς τους κοινωνικούς εταίρους στο Ζάππειο πριν από μία εβδομάδα.
Η Ελλάδα είναι σε σταυροδρόμι καμπής και ευκαιρίας. Οι βασικοί συντελεστές είναι τέσσερις: Η πολιτική, η κοινωνία, η χώρα και οι αγορές, δηλαδή οι δανειστές μας. Πρέπει να εξηγήσουμε προς όλους και πριν απ’ όλα να καταλάβουμε εμείς, ότι για να μπορέσεις να πληρώσεις τους δανειστές –γιατί η Ελλάδα δεν είναι μπαταχτσής, ο ελληνικός λαός δεν αποτελείται από μπαταχτσήδες- θα πρέπει πριν από όλα η χώρα και η κοινωνία να υπάρχει και να δουλεύει, για να μπορέσει να ζει και να ξεπληρώνει.
Αυτό, όμως, σημαίνει βαθιές τομές παντού,  βαθιές αλλαγές παντού, σε όλα όσα προσπάθησα να περιγράψω. Δεν είναι δυνατόν να μπορεί μία χώρα με τη θηλιά στο λαιμό, με το μαχαίρι στο λαιμό, με την αντίληψη που έχουν κάποιοι ότι τώρα πρέπει να χυθεί αίμα για να μπορέσουν να ξεδιψάσουν οι αγορές, να πετύχει τελικά αυτό που οι δανειστές θέλουν, δηλαδή να τους πληρώσουμε. Το ζήτημα της κοινωνικής συνοχής και της εθνικής ακεραιότητας της χώρας, η οποία προκύπτει μέσα από την οικονομική της βιωσιμότητα, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να αντιμετωπιστεί η δίψα των αγορών. Καμία αγορά δεν μπορεί να ξεπληρωθεί για χρέη που έχουν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια από μία κοινωνία διαλυμένη, από μία κοινωνία που βρίσκεται σε καθεστώς εντάσεων, πίεσης, συγκρούσεων και σε ένα διαρκές κλίμα εμφυλίου, όχι με την έννοια των όπλων, αλλά με την έννοια του κοινωνικού αυτοματισμού, ότι δηλαδή μια ομάδα πολεμάει την άλλη.
Και εδώ, το καθήκον είναι των πολιτικών. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. στέκεται με ευθύνη απέναντι στα ζητήματα της χώρας, γιατί εάν κάποιοι θέλουν να απαντήσουν μόνο με άμεσα μέτρα στο μεγάλο πρόβλημα που περνάμε τώρα –που οπωσδήποτε βεβαίως πρέπει να γίνει αυτό, γιατί ο κλοιός σφίγγει- αλλά αφήσουν ανέγγιχτα τα διαρθρωτικά προβλήματα, τα οποία επί εκατόν ογδόντα χρόνια παράγουν ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα, τότε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, πιστεύοντας ότι λύσαμε το πρόβλημα, θα βρεθούμε ξανά στο ίδιο πρόβλημα με μεγαλύτερη ένταση.
Επομένως, το ζήτημα είναι συνολικό. Η συζήτηση πρέπει να ξεφύγει από το «εμείς» και το «εσείς». Επαναλαμβάνω ότι τα ζητήματα των ευθυνών καταλογίστηκαν αυθεντικά στο δημοκρατικό μας πολίτευμα από τον ελληνικό λαό πριν από λίγους μήνες και μ’ έναν τρόπο συντριπτικό που δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Επομένως, η ευθύνη είναι για το παρόν και το μέλλον.
Και εδώ πρέπει να σταθούμε ψύχραιμα και υπεύθυνα. Ο ελληνικός λαός δεν θέλει να πάει χαμένη αυτή η ευκαιρία, γιατί φαίνεται ότι το έχει η μοίρα της δημοκρατικής παράταξης να καλείται κάθε φορά μετά από μία οικονομική λαίλαπα και μία κοινωνική καταιγίδα που προκαλούν οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας, να επιχειρεί ξανά ανόρθωση της χώρας.
Έχουμε συναίσθηση του τι πρέπει να κάνουμε, αλλά η συναίσθηση είναι συνολική. Αφορά το λαό, αφορά την κοινωνία, αφορά τη χώρα. Δεν αφορά μόνο τις αγορές, αλλά και τις αγορές. Όμως, μιλάμε για τις αγορές μέσα από μία χώρα που μπορεί να υπάρχει και μέσα από μία κοινωνία που έχει συνοχή, που μπορεί και δουλεύει για να ξεπληρώνει τα χρέη της.
Αυτό πήραμε εντολή να κάνουμε και μην έχετε καμία αμφιβολία ότι αυτό θα κάνουμε