Πέμπτη, 25 Απριλίου 2024, 7:57:18 μμ
Τρίτη, 18 Δεκεμβρίου 2007 09:49

Χρήστος Ανθρακίδης : Οροι και προϋποθέσεις για νέο «Καποδίστρια»

Το ψήφισμα του τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΚΕ στην Ρόδο το 1999, ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ αναφέρει ανάμεσα σε άλλα: «Με τη νέα πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί στη χώρα μας, μετά την ψήφιση και εφαρμογή του Ν. 2539/97 που υλοποιεί στην πράξη το πρόγραμμα «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» διαπιστώνει ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα, αλλά ότι υπάρχουν και πολλά ζητήματα που χρήζουν ακόμη άμεσης επίλυσης.

Εξάλλου σε έρευνα με δείγμα 6.000 ατόμων το 2001, 48,8% των πολιτών συμφωνεί με το σχέδιο Καποδίστριας, το 18,6% κρατά στάση σχετικής συμφωνίας, το 16,7% διαφωνεί και το15,9% δεν τοποθετείται.
Η συγκρότηση νέας διοικητικής δομής στην Πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση απασχολεί ήδη την δημόσια συζήτηση. Κοινός τόπος είναι η μείωση του αριθμού των Δήμων και συνεπώς η συγκρότηση πληθυσμιακά και χωρικά μεγαλύτερων γεωγραφικών μονάδων στις οποίες αναμένεται να αναπτυχθεί ισχυρότερο διοικητικό σύστημα έτσι ώστε να ικανοποιούνται δύο κυρίως στόχοι: Οι Δήμοι να αποτελούν ισχυρά κέντρα δημοκρατικού προγραμματισμού και ταυτόχρονα να γίνουν αποτελεσματικότεροι διαχειριστές υπηρεσιών που αναφέρονται ιδίως στην καθημερινή ζωή των πολιτών και την ποιότητα ζωής.
Γιατί, όμως, απαιτούνται νέα διοικητικά όρια;
Η συντριπτική πλειονότητα των Ο.Τ.Α. δεν έχει οικονομική αυτονομία, εξαρτώμενοι αποκλειστικά από την χρηματοδότηση της κεντρικής κυβέρνησης χωρίς εμπειρίες και δυνατότητες. Οι νέοι Ο.Τ.Α. πρέπει να έχουν τη δυνατότητα ανάπτυξης τοπικών πρωτοβουλιών. Η νέα διοικητική δομή προϋποθέτει ένα νέο αντίστοιχο σύστημα διακυβέρνησης το οποίο να στοχεύει στην επιτελική λειτουργία των κεντρικών οργάνων και στην αποκεντρωμένη λειτουργία της τρέχουσας διοίκησης.
Προτείνουμε θεσμικές πρωτοβουλίες στους εξής άξονες:
Κάθε Δήμος θα πρέπει να πάρει από την πολιτεία ως εφόδιο την χρηματοδότηση ενός Σχεδίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Βασικών Υποδομών.
Θα μπορούσε ας πούμε σε επίπεδο Νομού να εκπονηθεί ένα τέτοιο σχέδιο που θα περιλάμβανε τις βασικές υποδομές, π.χ.:
Α) Διαχείριση υδατικών πόρων (ύδρευση – αποχέτευση – αντιπλημμυρική προστασία)
Β) Διαχείριση απορριμμάτων και προστασία περιβάλλοντος
Γ) Χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός και εφαρμογή του
Δ) Ψηφιακός Δήμος
Και σε κάθε μια από αυτές τις βασικές υποδομές πρέπει να σχεδιαστούν λύσεις ανά νέο Δήμο. Οι λύσεις αυτές να χρηματοδοτηθούν υποχρεωτικά από ένα νέο Ειδικό Αναπτυξιακό  Πρόγραμμα.
Αν όλα αυτά γίνουν με προσεκτικά βήματα και με την συναίνεση των πολιτών – των φορέων και φυσικά της Τ.Α. τότε μπορούμε να πάμε στον νέο Καποδίστρια ΙΙ που θα είναι πιο αναπτυξιακός, πιο ευέλικτος αλλά και πιο αποτελεσματικός.

Νέοι ρόλοι
Πως βλέπουμε τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο στον Νέο Καποδίστρια.
Ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο ασκούν επιτελικές και προγραμματικές αρμοδιότητες. Ο Δήμαρχος έχει την άμεση ευθύνη για την Τεχνική Υπηρεσία, την Υπηρεσία Προγραμματισμού και την Οικονομική Υπηρεσία.
Σε κάθε πρώην Ο.Τ.Α. που συνενώνεται εκλέγεται με το ψηφοδέλτιο του Δημάρχου ένας Αντιδήμαρχος ο οποίος θα είναι επικεφαλής των αποκεντρωμένων υπηρεσιών μεταξύ των οποίων θα είναι το Κ.Ε.Π., το Δημοτολόγιο, το Ταμείο, οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Φροντίδας, τα Συνεργεία κ.ο.κ..
Στα σημερινά Δημοτικά Διαμερίσματα παραμένουν τα Τοπικά Συμβούλια ως όργανα εισηγητικά αλλά και αποφασιστικά και αποκτούν Τοπικό συμβούλιο και οι έδρες των πρώην Δήμων.
Η επιτυχία της νέας διοικητικής δομής και του αντίστοιχου συστήματος διακυβέρνησης θεμελιώνεται κυρίως στον επιτελικό προγραμματικό ρόλο του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου και στην αποτελεσματική σύγχρονη και κυρίως προσβάσιμη στον πολίτη δημοτική υπηρεσία της οποίας το νέο επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί κρίσιμο εφόδιο.
Απαραίτητες προϋποθέσεις – κίνητρα
Μετά από διάλογο και μέσα από το σημαντικό ρόλο που θα παίξει ένα σύστημα κινήτρων και εγγυήσεων από την πλευρά της Κεντρικής Διοίκησης.
Με αυτές τις προϋποθέσεις θα μπορούσαμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να πάμε σε νέο Καποδίστρια.
Προϋποθέσεις θεσμικού χαρακτήρα αλλά και οικονομικού ώστε ο νέος Δήμος να είναι βιώσιμος.
Συνάδελφοι εγώ δε θα μείνω στον αριθμό των νέων Δήμων σε επίπεδο νομού. Εξάλλου, και πριν το 1998 είχα εκφραστεί για δύο μεγάλους Δήμους με όλες εκείνες τις προϋποθέσεις, τις θεσμικές και τις οικονομικές. Για να επιτευχθεί, όμως, αυτό πρέπει να γίνει πρώτα μεγάλη συζήτηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με όλη την κοινωνία.
Εμμένω, επομένως, στη θέση μου ότι ο νομός μας μπορεί να έχει δύο (2) Δήμους, όπως οι παλιές επαρχίες ή σε έσχατη περίπτωση Δήμους στα πρότυπα των παλαιών Συμβουλίων Περιοχής.
Και φυσικά δεν αναφέρομαι σε εθελούσιες συνενώσεις, γιατί αυτές δε θα γίνουν ποτέ.
Η προσπάθεια σύγκλισης της Ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα απαιτεί Ο.Τ.Α. ικανούς να αναλαμβάνουν, αποτελεσματικά, τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.
Σ’ επίπεδο νομού μπορούμε να πετύχουμε πολλά εάν είμαστε όλοι μαζί. ΤΕΔΚ – ΝΟΜΑΡΧΙΑ – Φορείς – Επιμελητήρια κτλ.. Και φυσικά… οι Βουλευτές μας, που είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες προώθησης των επιλογών μας.
Οι μεγάλες προκλήσεις που έχει μπροστά της η Αυτοδιοίκηση απαιτούν τη μέγιστη, δυνατή, συμφωνία, την έμπρακτη αλληλεγγύη και ενότητά της.

Με όραμα
Το Ε.Σ.Π.Α. (4ο Κ.Π.Σ.) μόνο με τη συνεργασία μας μπορεί να διεκδικήσει και να εντάξει έργα.
Το οδικό δίκτυο του νομού μας μπορεί να εκσυγχρονιστεί και να ολοκληρωθούν οι δρόμοι Κιλκίς – Θεσσαλονίκη, Κιλκίς – Πολύκαστρο – Γουμένισσα, κόμβος Μαυρονερίου – Μικρόκαμπος – Αγιονέρια, Μεγάλη Στέρνα – Πολύκαστρο, Κρούσσια προς Σέρρες, Κιλκίς – Χέρσο – Μουριές προς Προμαχώνα αλλά και να κατασκευαστούν, επιτέλους, κόμβοι σ’ αυτό το οδικό εθνικό δίκτυο που είναι τόσο απαραίτητοι για την ασφάλεια των κατοίκων των χωριών μας καθώς και τα προγραμματισμένα μεγάλα έργα στην πόλη του Κιλκίς.
Να σχεδιάσουμε, επιτέλους, νέο ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ στο Κιλκίς και να διεκδικήσουμε δημοφιλείς σχολές των Τ.Ε.Ι. που θα μπορούν να προσφέρουν στην πόλη και στο νομό.
Κλείνω, λέγοντας για το Ε.Σ.Π.Α. (4ο Κ.Π.Σ.) ότι αυτό που, τελικά, πρέπει να προκύψει μετά την εφαρμογή του, δεν είναι μερικά, μόνο, έργα υποδομής που, κατά τη γνώμη μου, δε θα μπορέσουν να γίνουν, αλλά πρέπει να ενταχθεί σε μια μεγάλη μεταρρύθμιση, ώστε να δημιουργηθούν νέοι, ισχυροί και αυτοδύναμοι Δήμοι. Πρέπει, δηλαδή, να μπορούν οι μικροί Δήμοι να ωριμάσουν έργα τους με τη βοήθεια υποστηρικτικών θεσμών, σε επίπεδο ΤΕΔΚ. Αυτό, όμως, σήμερα δε μπορεί να γίνει και, δυστυχώς, οι μικροί Δήμοι, το 90%, δηλαδή, των Δήμων της χώρας, θα είναι έξω από το Ε.Σ.Π.Α..   
Για εμάς, η οριστική λύση του οικονομικού προβλήματος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η φορολογική αποκέντρωση. Υπάρχουν πόροι. Αυτοί οι πόροι, στο μεγάλο τους ποσοστό, συγκεντρώνονται στο κεντρικό κράτος, όταν σε άλλες χώρες, το 30% μέχρι το 90%, πολλές φορές, του φόρου εισοδήματος, αποδίδεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για να μπορεί να έχει, όχι μόνο πραγματικές αρμοδιότητες αλλά και ουσιαστική στήριξη και σχεδιασμό.
Απαιτείται φορολογική αποκέντρωση, χωρίς την επιβολή νέων φόρων… Και φυσικά ένα Ταμείο Συνοχής που θα εξισορροπεί τις διαφορές μεταξύ των φτωχότερων και πλουσιότερων περιοχών.
Δεν είμαι αισιόδοξος ότι όλες αυτές οι προϋποθέσεις που έθεσα μπορούν να υπάρξουν από το κεντρικό κράτος… Τουλάχιστον, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν.
Δε μπορούμε και δεν πρέπει να προχωρήσουμε σε δεύτερο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, χωρίς όλες αυτές τις προϋποθέσεις.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να σας θυμίσω ότι στα προηγούμενα συνέδριά μας, πολλές φορές γκρινιάζαμε στους παριστάμενους κυβερνητικούς παράγοντες για τα χρήματα που κατανέμονταν, σε άλλους περισσότερα και σε άλλους λιγότερα, στους Δήμους από έκτακτες επιχορηγήσεις των Υπουργείων.
Σήμερα αυτό έχει λυθεί… Δεν παίρνει κανένας τίποτα και έτσι έχουμε πλήρη δικαιοσύνη!