«Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει», λέει ο Νίκος Καζαντζάκης. Πίσω από τις ωραίες ιδέες και τις γενναίες πράξεις υπάρχουν πάντα οι άνθρωποι. Υψώνονται ορισμένες εμβληματικές μορφές, που έχουν ταυτιστεί με την Ιστορία του λαού μας. Μια τέτοια μορφή, όχι μόνον του ποντιακού αλλά κι όλου του Ελλαδικού κόσμου, είναι ο Λεωνίδας Ιασονίδης, τη μνήμη του οποίου τιμούμε σήμερα.
Προικισμένος με αρετές πολλές, πνευματικές και ψυχικές, με βαθιά παιδεία κι ανυπόκριτη ευαισθησία, οξυδερκής κι οξύνους, και μορφωμένος όσον ελάχιστοι, ανήκει στη χορεία εκείνων που τιμούν τον Πόντο και την Ελλάδα.
Γεννήθηκε στην Πουλαντζάκη το 1884, όπου έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Φοίτησε στο «Ημιγυμνάσιο της Κερασούντος» και κατόπιν στο «Φροντιστήριον της Τραπεζούντος», από όπου αποφοίτησε αριστούχος. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, με βαθμό πτυχίου «αλί ουλ άλιε», δηλαδή «άριστος των αρίστων» και εν συνεχεία πήγε στο Παρίσι, όπου απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα της νομικής.
Στις 21 Σεπτεμβρίου, το 1921, καταδικάζεται ερήμην από το στρατοδικείο της Αμάσειας για εσχάτη προδοσία, μαζί την πνευματική και οικονομική ηγεσία του Πόντου, επειδή ήθελαν τη δημιουργία ανεξάρτητου ποντιακού κράτους. Στα χρόνια της γενοκτονίας συμμετέχει σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, για τη διεθνοποίησή της. Ταξιδεύει στη Ρουμανία, στο Βουκουρέστι, στη Βραΐλα, στην Κωνστάντζα, στο Ιάσιο και σ’ όλες τις ακμάζουσες ελληνικές παροικίες, όπου ξεσηκώνει τους έλληνες με τους φλογερούς πατριωτικούς του λόγους. Διατρέχει τη Ρωσία, τον Καύκασο, τον Αντικαύκασο, την Κριμαία, το Κουμπάν, και τις παραλιακές πόλεις, από το Βατούμ ως την Κριμαία και την Οδησσό… Διασχίζει την Αζοφική και φτάνει ως την Κασπία για να διαφωτίσει και να αφυπνίσει τον εκεί ελληνισμό. Να τον εμψυχώσει και να τον εμπνεύσει την ιδέα για τη δημιουργία Ανεξάρτητου Ποντιακού Κράτους.
Αξιομνημόνευτη είναι η ομιλία που εκφώνησε στις 24 Απριλίου το 1922, στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου, στο Γαλατά της Πόλης, υπέρ των σφαγιασθέντων Ποντίων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ας θυμηθούμε δύο φράσεις από αυτήν: «Μελανίστιος εκ πένθους η Αργώ παραπλέει του Πόντου τας ακτάς, ρίπτει την λύραν ο Ορφεύς, ο δε Ιάσων στηρίζων περίλυπος την κεφαλήν του επί του πηδαλίου της ολκάδος, χύνει δάκρυ θαλερόν».
Και πιο κάτω: «Οι Πόντιοι εζήτησαν άρτον και έλαβον πέτραν, εζήτησαν ιχθύν και έλαβον όφιν, εζήτησαν την ζωήν και έλαβον τον θάνατον, εζήτησαν την ελευθερίαν και έλαβον την δουλείαν, αρχάγγελον εζήτησαν και δαίμων τοις εστάλη…».
Με τον ερχομό του στη Θεσ/νίκη, διορίζεται Γενικός Επιθεωρητής Προσφύγων Μακεδονίας – Θράκης το 1922. Το επόμενο έτος εκλέγεται πληρεξούσιος της «Δ΄ Συντακτικής των Ελλήνων Συνελεύσεως» και βουλευτής το 1926. Επανεκλέγεται βουλευτής το 1928 και γερουσιαστής το 1932. Το 1936 εκλέγεται εκ νέου βουλευτής, όπως το 1946, το 1950 και το 1951. Διετέλεσε δύο φορές Υπουργός Προνοίας και Υπουργός Βορείου Ελλάδος.
Ήταν δραστήριος και αποτελεσματικός, γι’ αυτό δικαίως ο Ελευθέριος Βενιζέλος ομολόγησε: «Αν είχα πέντε – δέκα Ιασονίδηδες, η μηχανή του σκάφους, που λέγεται Ελλάδα, θα δούλευε ασύγκριτα καλύτερα και το τιμόνι στα χέρια μου, θα το ένιωθα πιο άνετα».
Παροιμιώδες έμεινε το τηλεγράφημα που έστειλε στον Νικόλαο Πλαστήρα και τον Ελευθέριο Βενιζέλο, με τον τίτλο: «Εις τας κορυφάς του Ολύμπου θεοί ευωχούνται και εις τας υπωρείας αυτού πρόσφυγες λιμού απόλλυνται», ασκώντας δριμεία κριτική στην αναλγησία των αρμόδιων αρχών, σχετικά με την περίθαλψη των προσφύγων της Μακεδονίας.
Κύριος στόχος του Ιασονίδη ήταν η αποκατάσταση των προσφύγων και η προστασία της φτωχολογιάς. Ήταν παντού και πάντα παρών σε κάθε γωνία της Ελλάδας, όπου υπήρχαν πρόσφυγες. Το 1927, μαζί με άλλες φωτισμένες μορφές του χώρου, ιδρύουν την «Επιτροπή Ποντιακών Μελετών», στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετείχε και ο ίδιος επί πολλά χρόνια. Υπήρξε, επίσης, ιδρυτικό μέλος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, με ουσιαστική προσφορά στο έργο και στην επίτευξη των στόχων της. Επί υπουργίας του παραχωρήθηκε στο σύλλογο Ποντίων «Αργοναύται - Κομνηνοί» το οικόπεδο, μέσα στο οποίο βρίσκεται σήμερα το κτήριο του Συλλόγου.
Όταν, το 1931, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ισμέτ Ινονού επισκέφθηκε την Αθήνα, ο Βενιζέλος ζήτησε από τον Ιασονίδη να τον προσφωνήσει στην τουρκική γλώσσα. Ο Ιασονίδης εκφώνησε τότε έναν από τους πλέον λαμπρούς του λόγους σ’ άπταιστη τουρκική. Με τη γνωστή, ρητορική του τέχνη, καταγοήτευσε τον Τούρκο πρωθυπουργό, ο οποίος απευθυνόμενος στο Βενιζέλο εξέφρασε την κατάπληξή του, λέγοντας ότι: «ο Ιασονίδης τον ξεπέρασε στα τουρκικά». Ενθουσιασμένος ο Ινονού, ρώτησε τον Ιασονίδη, αν είχε καμιά επιθυμία από την πατρίδα του τον Πόντο, για να του την εκπληρώσει. Εκείνος, το μόνο που του ζήτησε, ήταν να μεταφερθεί από τον Πόντο στην Ελλάδα η εικόνα της Παναγίας Σουμελά. Ο Τούρκος πρωθυπουργός έδωσε τότε την άδεια και ο βαθύς πόθος του Λεωνίδα Ιασονίδη και όλων των Ποντίων ικανοποιήθηκε. Το ιερό σύμβολο όλου του ποντιακού ελληνισμού, η αγιογραφημένη από τον ευαγγελιστή Λουκά, εικόνα της Παναγίας Σουμελά, ήρθε στην Ελλάδα. Αρχικά φυλάχθηκε στο «Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών», ώσπου το 1951, μεταφέρθηκε στην Παναγία Σουμελά, στην Καστανιά του Βερμίου.
Αλησμόνητη είναι η στάση του Ιασονίδη, όταν όντας υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, οι αδερφοί Σκαλτσογιάννηδες κίνησαν γη και ουρανό για να γίνει άρση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ενός χώρου επί της λεωφόρου Συγγρού, και να εκδιωχθούν από αυτόν οι πρόσφυγες. Ο Ιασονίδης αρνήθηκε σθεναρά και η υπόθεση έφθασε στον Πλαστήρα, ο οποίος τον επισκέφθηκε αυτοπροσώπως, για να του ζητήσει την άρση της απαλλοτρίωσης.
Η απάντηση του Ιασονίδη ήταν καταλυτική: «Αρχηγέ μου, είπε. Αυτήν την στιγμήν διατάξατέ με να απέλθω του Υπουργικού μου θώκου, παρά να αρθεί η απαλλοτρίωσις αύτη, διότι η απαλλοτρίωσις επιβάλλεται την στιγμήν αυτήν κατά την οποίαν 1.500 οικογένειαι προσφύγων δεινοπαθούν από τα πισσόχαρτα και τας λαμαρίνας εν καιρώ ιδία χειμώνος, και υπό τας πλέον ανθυγιεινάς συνθήκας». Ο Πλαστήρας κοιτάζοντας τον υπουργό του κατάματα του λέει: «Ας θεωρηθεί ότι δεν σας επισκέφθην». Να γιατί ο Ιασονίδης ήταν ο πιο αγαπημένος εκπρόσωπος των προσφύγων. Γιατί πάνω κι από τον υπουργικό θώκο, έθετε το δικαίωμα του πρόσφυγα.
Το 1935 συλλαμβάνεται ως υποκινητής του κινήματος και φυλακίζεται στον Ωρωπό Αττικής. Αποφυλακίζεται τέσσερα χρόνια μετά, και φεύγει για σπουδές στην Αγγλία, όπου σπούδασε στα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Λονδίνου, μέχρι το 1945.
Στα χρόνια της παραμονής του στην Αγγλία, μαζί με το φίλο του πρεσβευτή Κακλαμάνο, εξέδιδαν την εφημερίδα «ΕΛΛΑΣ», στην ελληνική και την αγγλική. Ο άνθρωπος, τη μνήμη του οποίου τιμούμε έζησε ζωή λιτή. Η βουλευτική του αμοιβή πήγαινε στα ποντιακά σωματεία. Στην Αθήνα έμενε σε ξενοδοχείο 3ης και 4ης κατηγορίας, με ένα μπάνιο ανά όροφο. Το ίδιο και στη Θεσσαλονίκη. Δεν έμενε στο Κυβερνείο, αλλά στο ξενοδοχείο «Μητρόπολις», τρίτης κατηγορίας. Στο «πόθεν έσχες» του, θα δήλωνε, αν ζούσε σήμερα: «Ουδέν ουδαμόθεν έσχον.
Τέλος, μνημειώδης έμεινε η ομιλία - προσευχή του, την Κυριακή στις 5 Μαΐου 1946, στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, όπου αναφερόμενος στον Πόντο καταλήγει: «Ηρώων και μαρτύρων Συ εγένου γεννήτωρ, δι’ ό και ύμνον Σοι αναπέμπομεν και όρκον δίδομεν πίστεως: Ξηρανθήτω ημίν ο λάρυγξ εάν επιλαθώμεθά σου ω Πάτριος Ποντία γη».
Συχνά από του βήματος της Βουλής έλεγε: «Ουδέποτε λησμονώ τον Πόντον του οποίου είμαι γέννημα και θρέμμα. Θα αποθάνω νοσταλγός, θα αποθάνω πρόσφυξ, θα αποθάνω Πόντιος.
Στις 29 Ιουλίου 1959, έπεσεν η δρυς η υψηλόκορφος. Η φλόγα του ποντιακού και προσφυγικού ελληνισμού, έσβησε. Η φωνή του Πόντιου μαχητή και ιδεαλιστή, του πολιτικού που συνδύαζε της καρδιάς το πύρωμα με της ψυχής το πλήρωμα, σώπασε.
Ο παλαίμαχος των δικαίων του λαού, ο τιμημένος με το Μεγαλόσταυρο του Παναγίου Τάφου, πήρε τη στράτα του ήλιου και τα τρίστρατα των άστρων, έχοντας δώσει όλη του τη ζωή, σε ό,τι περιέχει η λέξη Πόντος, ακολουθώντας την προτροπή του ποιητή: «Γιατί οι άνθρωποι υπάρχουν απ’ τη στιγμή που βρίσκουνε μια θέση στη ζωή των άλλων. Ή έναν θάνατο για τη ζωή των άλλων».
Πηγή: Εύξεινος