Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024, 10:53:47 πμ
Δευτέρα, 17 Σεπτεμβρίου 2018 22:22

Ο Σταυρός και ο βασιλικός

Του Αναστάσιου Αμανατίδη.

Ματαίως αναζητούσε η βασιλομήτορα Αγία Ελένη τον Σταυρό του Χριστού, μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού, διότι κανείς δε θυμόταν μετά από τριακόσια χρόνια, που είχε ενταφιασθεί, για να προστατευθεί από την βεβήλωση των ειδωλολατρών.

 

Ώσπου μια ελκυστική αρωματική οσμή φυτού, οδήγησε τα βήματά της στο μέρος, όπου υπέδειξε την εκσκαφή για να ακολουθήσει η ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού, που κατά την παράδοση είχε μήκος τέσσερα μέτρα, πλάτος δύο και σαράντα και πάχος μία πιθαμή περίπου. Από τότε το αρωματικό φυτό ονομάστηκε βασιλικός, προς τιμή του βασιλιά Χριστού. Ο πατριάρχης για να διευκολύνει τον κόσμο, που συνέρρευσε να προσκυνήσει, ψάλλοντας το ‘Κύριε ελέησον’, ύψωσε σε περίοπτη θέση τον Σταυρό. Αυτή τη ύψωση του Σταυρού γιορτάζει η Εκκλησία στις 14 Σεπτεμβρίου.
Μια δεύτερη ύψωση του Τιμίου Σταυρού είχαμε μετά από τριακόσια χρόνια από την πρώτη, όταν ο Αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης Ηράκλειος πήρε πίσω, μετά από πόλεμο, από τους Πέρσες, που τον κυρίευσαν προηγουμένως και τον μετέφεραν στην Περσία. Τότε ψάλθηκε για πρώτη φορά το, Σώσον Κύριε τον λαόν σου…
Παλαιότερα, ανήμερα της γιορτής του Σταυρού ‘έπιαναν’ προζύμι, βάζοντας ένα κλωνάρι διαβασμένου βασιλικού, που παίρνανε από την εκκλησία, πάνω στο ζυμάρι, που ως την άλλη μέρα φούσκωνε και γινότανε προζύμι…

Και φλουρί Κωνσταντινάτο
Μετά την ανεύρεση και ύψωση του Τιμίου Σταυρού, η Αγία Ελένη, κατά την παράδοση, πρότεινε, ο μιας πιθαμής πάχους Τίμιος Σταυρός, να κοπεί με πριόνι στα δύο, ώστε ο μισός να μείνει στα Ιεροσόλυμα και ο άλλος μισός να πάει στην Κωνσταντινούπολη. Τότε ένας άρχοντας άπλωσε κάτω ένα μεταξωτό σεντόνι και μάζεψε τα πριονίδια, για να μη πέσω στο χώμα και καταπατηθούν! Τα πριονίδια αυτά από το ξύλο του Σταυρού, τα πήγε στο νομισματοκοπείο, τα ανακάτεψε με άλλα πολύτιμα μέταλλα τα έριξε στο χυτήριο και από το μίγμα κόπηκαν τα πρώτα κωνσταντινάτα. Αυτά είναι νομίσματα που φέρουν ανάγλυφο τον Μέγα Κωνσταντίνο και την Αγία Ελένη με τον Σταυρό στη μέση (και όχι κανέναν άλλο Κωνσταντίνο, προς μεγάλη απογοήτευση των ‘γενικώς’ Κωνσταντινόφιλων…). Η παράδοση λέγει ότι παλαιότερα οι πιστοί, όταν ήθελαν να δουν, αν τα φλουριά είναι γνήσια ή κάλπικα, τα έβαζαν σε ζυμάρι χωρίς μαγιά. Αν φουσκώσει το ψωμί, τότε το κωνσταντινάτο φλουρί είναι γνήσιο…