Τον 4ο μ.Χ. αι. γεννιέται ένα ολότελα νέο ιστορικό μέγεθος, η Ρωμανία ή αυτοκρατορία της Νεάς Ρώμης. Στις 11 Μαϊου 330 μ.Χ. εγκαινιάζεται η νέα πρωτεύουσα, που θα πάρει τιμητικά και το όνομα του ιδρυτή της –Κωνσταντινούπολη-. Επί 1000 έτη η αυτοκρατορία ζει και ανθεί, δημιουργώντας, χάρις στα αρχαιοελληνικά προσανάμματα και την ορθόδοξη πίστη έναν λαμπρό πολιτισμό, λειτουργώντας ταυτόχρονα και ως κυματοθραύστης και ασπίδα της Ευρώπης, έναντι των βαρβαρικών επιδρομών.