Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024, 3:31:45 μμ
Κυριακή, 16 Ιουλίου 2017 21:08

Ούτε νερό βάλαμε, ούτε ...μυαλό βάζουμε

"Των φρονίμων τα παιδιά πριν διψάσουν μαζεύουν νερό"  θα μπορούσε να τροποποιηθεί η λαϊκή παροιμία για τις ανάγκες του θέματος. Και στην περιοχή Αρτζάν - Αματόβου μόνο φρόνιμοι δεν αποδείχτηκαν, όσοι εμπλέκονται στη λειτουργία και στη διαχείριση του αρδεύσιμου νερού.


Το αποτέλεσμα το εισπράττουν τώρα οι εκατοντάδες αγρότες της πεδιάδας. Τα κανάλια είναι άδεια ή έχουν λιγοστό νερό που δεν καλύπτει τις αυξημένες ποτιστικές ανάγκες των δεκάδων χιλιάδων καλλιεργημένων εκτάσεων. Οι παραγωγοί διαμαρτύρονται και ζητούν μέτρα, οι τοπικές υπηρεσίες της Περιφέρειας και του δήμου Παιονίας προσπαθούν εκ των ενόντων με παρεμβάσεις στην κοίτη του ποταμού να αλλάξουν και να υψώσουν τη στάθμη των νερών ώστε να καταστεί δυνατή η παροχέτευση νερού από το ποτάμι στα κανάλια.
Τις τελευταίες ημέρες η γενική εικόνα είναι καλύτερη μεν από την αντίστοιχη προ δυο εβδομάδων, αλλά και πάλι το νερό δεν είναι επαρκές για όλους.
Και όμως στην πεδιάδα αυτή δαπανήθηκαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για έργα που υποτίθεται ότι θα έλυναν οριστικά και δια παντός το θέμα της άρδευσης των καλλιεργειών.
Ιδού ποια είναι η εικόνα των έργων αυτών και γιατί χρήζει σοβαρής αντιμετώπισης το όλο θέμα.
1. Άδεια λιμνοδεξαμενή. Κατασκευάστηκε ακριβώς για να αποθηκεύει νερό τον Χειμώνα μέσω των καναλιών από τον Αξιό, ώστε στην θερινή περίοδο να τροφοδοτεί με νερό τις καλλιέργειες. Και μόνο τον σκοπό αυτό δεν εξυπηρετεί. Φέτος η λίμνη δεν γέμισε τον Χειμώνα και η βασικότερη αιτία είναι η αδυναμία των τριών ΤΟΕΒ (Βαφειοχωρίου, Σιταριάς - Λιμνοτόπου και Άσπρου) να καλύψουν τη δαπάνη ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται. Μπροστά στο φόβο της ξηρασίας και με τη λίμνη άδεια, συνέβη το παράδοξο: Προσπάθησαν τις τελευταίες εβδομάδες να την γεμίσουν, αντλώντας νερό από τον Αξιό ώστε να υπάρχει ένα έστω ανεπαρκές απόθεμα! Ουσιαστικά δηλαδή ανέστρεψαν τη λειτουργία της.  Αλλά ούτε μπορεί τώρα να γεμίσει η λίμνη, ούτε φυσικά να ποτιστούν τα χωράφια.
2. Αρδευτικό δίκτυο Αρτζάν. Σε πείσμα των κατά καιρούς διακηρύξεων από πολιτικά στελέχη του νομού και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και  υπουργικών δεσμεύσεων το έργο είναι ημιτελές. Κατασκευάστηκε δηλαδή δίκτυο μόνο για 12.000 στρέμματα ενώ η συνολική μελέτη προέβλεπε έργο άρδευσης 25.000 στρεμμάτων. Τα τελευταία χρόνια το έργο της ολοκλήρωσης του αρδευτικού ουσιαστικά εγκαταλείφθηκε και τουλάχιστον στην τελευταία πενταετία δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανακίνησή του.
3. Διάσπαση του φορέα διαχείρισης του αρδεύσιμου νερού της περιοχής. Σε όλη τηνν πεδιάδα λειτουργούν ή το ορθότερον υπολειτουργούν τρεις Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) που έχουν την ευθύνη της διαχείρισης του νερού.  Ίσως αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα της παραγωγικής κακοδαιμονίας που πλήττει την πεδιάδα. Και τούτο θα γίνει φανερό με ένα παράδειγμα. Ακόμα και φέτος που το νερό είναι λειψό, άλλες είναι ανάγκες  στην περιοχή Άσπορου κι άλλες στο Βαφειοχώρι ή την Σιταριά. Προφανώς άλλες και οι ζημιές που υφίστανται οι καλλιεργητές.
Πέραν της πασιφανούς διαπίστωσης ότι τρεις  ΤΟΕΒ σε μια ενιαία πεδιάδα που δεν διαθέτει διαστάσεις ...Θεσσαλίας  είναι πολλές και  επομένως αδύναμες, η ενιαία διαχείριση του αρδεύσιμου είναι εκ των ων ουκ άνευ ακριβώς για να θεραπεύονται διεστώτα μικροσυμφέροντα και επιζήμιοι τοπικισμοί.  Η διεκδίκηση της ολοκλήρωσης του αρδευτικού δικτύου, η πρόνοια για την υπερπλήρωση της λιμνοδεξαμενής κατά τους χειμερινούς μήνες είναι στόχοι που δύναται να εξυπηρετήσει καλύτερα ΕΝΑΣ και ενιαίος ΤΟΕΒ για ολόκληρη την Αρτζάν - Αματόβου.
4. Αναβαθμοί στον Αξιό. Αποτελεί πανθομολογούμενη ανάγκη η κατασκευή αναβαθμού εγκάρσια στη ροή του ποταμού ώστε να υπερυψωθεί η στάθμη των νερών στα σημεία από όπου επικοινωνεί με τα κανάλια.  Για το έργο που δεν είναι απλό καθώς πρέπει να ληφθεί τεχνική μέριμνα ώστε να μην πλημμυρίζει ο κάμπος τον χειμώνα όταν τα νερά είναι φουσκωμένα, αλλά και να μην επηρεάζεται από την αλλαγή του ρου του ποταμού, έχουν ομονοήσει όλοι όσοι ασχολούνται με οποιοδήποτε τρόπο με τα κοινά του δήμου και του νομού. Λόγω της φύσης του έργου η δαπάνη δεν είναι μικρή και θα απαιτηθεί πολύς χρόνος, χρήμα και ενέργεια των τοπικών μας παραγόντων. Και φυσικά θα είναι ένα έργο όπου αποφασιστικός θα είναι ο ρόλος ενός ενιαίου ΤΟΕΒ.
Αντ' αυτού όμως και κάθε φορά που το νερό λιγοστεύει αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες από την Περιφέρεια ή τον Δήμο για τεχνικές διευθετήσεις της κοίτης, όπως αυτές που εκτελούνται τις τελευταίες ημέρες για την εκ των ενόντων αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
Φυσικά τα έργα αυτά (χωμάτινες διευθετήσεις) είναι εφήμερα και μόνο ως ασπιρίνες λειτουργούν. Την οριστική και συνολική λύση όλοι τη γνωρίζουν. Αλλά μέχρι τώρα μόνο ....προφορικά. Κι έτσι μέσα στο κατακαλόκαιρο διαπιστώνουμε με ...έκπληξη  πως έπεσε η στάθμη των νερών του Αξιού και με ακόμα μεγαλύτερη πως η λιμνοδεξαμενή είναι άδεια. Λες και υπήρχε περίπτωση να γεμίσει  ....αυτοβούλως.

Πρόσθετες Πληροφορίες

  • Υπότιτλος: Πότε πλημμυρίζει, πότε διψάει η Αρτζάν - Αματόβου παρά τα έργα και τα δεκάδες εκατομμύρια που δαπανήθηκαν είτε σε έργα ημιτελή είτε κακώς αξιοποιημένα. Διαμαρτυρίες αγροτών - παραγωγών για έλλιεμμα νερού μετά την (αναμενόμενη) πτώση της στάθμης των νερών του Αξιού. Στο και πέντε τρέχουν οι υπηρεσίες για να αυξήσουν την παροχή νερού στα κανάλια. Και το τραγικό: Η λιμνοδεξαμενή στο ύψος Βαφειοχωρίου δεν εκπληρώνει τον σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκε επειδή δεν τη γέμισαν τον χειμώνα