Μνημονεύουμε εμπερίσκεπτοι γεγονότα ακίβδηλα, γεγονότα που έγραψαν ανεξίτηλα κεφάλαια της Ιστορίας μας. Κι επειδή η Ιστορία κάτω από σκοπιμότητες μπορεί να παρακαμφθεί, όμως δεν μπορεί να παραγραφεί, η μνήμη μας οδηγεί στην αυτογνωσία και μας καλεί να ξαναθυμηθούμε όσα συνέβησαν στην περίλαμπρη εκείνη νίκη.
Τις παραμονές της επίθεσης ολόκληρη η ελληνική ηγεσία συγκεντρώθηκε στο Μακεδονικό Μέτωπο. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Ελευθέριος Βενιζέλος, με ολοφάνερη αγωνία επισκεπτόταν τις μονάδες μας των μεραρχιών Αρχιπελάγους, Κρήτης, Σερρών, συσκεπτόταν με τους Αξιωματικούς και ερχόταν σε απευθείας επαφή με τους απλούς στρατιώτες.Τους εμψύχωνε και τους μετέδιδε την πίστη για τη νίκη. Ο ίδιος γνώριζε ότι από την έκβαση της μάχης, κρινόταν όχι μόνο η αξιοπιστία του μεταξύ της συμμαχικής ηγεσίας, της ΑΝΤΑΝΤ, αλλά και η τύχη του μετώπου. Ακόμα ίσως και η μοίρα της Μακεδονίας και είπε, ανοίγοντας την καρδιά του στους Αξιωματικούς: «…Το Σκρά θεωρείται απόρθητο. Ακριβώς δια τον λόγον αυτόν επιβάλλεται να κυριευθεί…»
Μόνο με νίκη η ΑΝΤΑΝΤ θα πίστευε στις Ελληνικές Δυνάμεις.
Απέναντι των 3 Ελληνικών Μεραρχιών (Αρχιπελάγους, Κρήτης, Σερρών), τον θύλακα του Σκρά υπεράσπιζε η 5η βουλγαρική μεραρχία, αποτελούμενη από 6 συντάγματα πεζικού και 1 σύνταγμα της 3ης βουλγαρικής στρατιάς* 140 πυροβόλα αποτελούσαν τη δύναμη πυρός της οχυρής θέσης. Το κύριο βάρος της επίθεσης σήκωσε η μεραρχία Αρχιπελάγους. Η γαλλική εφημερίδα «Ιλλουστρασιόν» δίνει το πάθος των Ελλήνων για τη νίκη: «…Στις 5 η ώρα της 17 Μαΐου το πρωί… είδαμε τους Έλληνες στρατιώτες να πηδούν από τα χαρακώματα τους… Όλοι οι άνδρες έκαναν τον σταυρό τους και εξορμούσαν φωνάζοντας «Αέρα»… Παρά τον ισχυρό φραγμό του εχθρικού πυροβολικού οι Έλληνες πηδούν, διασχίζουν τον φραγμό πυρός και σιδήρου του εχθρού και μέσα σε διάστημα 2 ωρών είχε επιτευχθεί η κατάληψη όλων των αντικειμενικών στόχων».
Οι Γάλλοι δεν πίστευαν στα μάτια τους. Ήταν μια μεγάλη ελληνική ΝΙΚΗ, η 1η σπουδαία συμμαχική νίκη μετά από ένα χρόνο…». Με πάθος και πνεύμα αυτοθυσίας ο Έλληνας πολέμησε και κατέλαβε το απόρθητο μέχρι τότε, οχυρό Σκρά ντι Λέγκεν. Ο άθλος αυτός κόστισε πολύ ακριβά, όμως ο διεθνής αντίκτυπος της νίκης ήταν τεράστιος. Ήταν η αρχή του τέλους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η κατάρρευση του λεγόμενου βαλκανικού μετώπου είχε αρχίσει.
Ο Βενιζέλος δικαιώνεται πλήρως. Μετά από λίγους μήνες η Γερμανία έχει ηττηθεί και οι μεγαλύτεροι εχθροί της χώρας, Βουλγαρία και Οθωμανική Αυτοκρατορία, νικημένοι, έχουν παραδοθεί.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των νικηφόρων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Κατοχύρωσε τα δικαιώματά της στη Μακεδονία και κέρδισε την συμμαχική υποστήριξη στη Θράκη και τη Μικρά Ασία.
Η νίκη των Ελλήνων στο Σκρά προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στους Συμμάχους κι ενθουσίασε τον ελληνικό λαό. Κατέδειξε ότι ο ελληνικός στρατός, παρ’ όλες τις εσωτερικές διαμάχες λόγω του Εθνικού Διχασμού, τα οργανωτικά και λειτουργικά του προβλήματα, εξακολουθούσε να είναι αξιόμαχος και εμπειροπόλεμος.
Οι παράγοντες που συνέβαλαν στη νικηφόρα αυτή έκβαση του Ελληνικού Στρατού ήταν: η πίστη στη νίκη, το υψηλό φρόνημα, το αξιόμαχο των τμημάτων, η καλή εκπαίδευση, η απαράμιλλη ορμητικότητα, η αυταπάρνηση, ο ηρωισμός και η αυτοθυσία αξιωματικών και οπλιτών. Ήταν, μια καθαρά ελληνική νίκη, γιατί όλα τα τμήματα εφόδων ήταν ελληνικά. Η νικηφόρα Μάχη του Σκρά σε επίπεδο ηθικού είχε μεγάλη απήχηση στη διαιρεμένη στα δύο Ελλάδα. Βοήθησε στο να λησμονηθούν τα οξυμένα πολιτικά πάθη, να αναποληθούν οι πρόσφατοι νικηφόροι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-1913 και να αποκατασταθεί η ενότητα των Ελλήνων. Εξύψωσε ακόμη το φρόνημα και το ηθικό των ελληνικών δυνάμεων που πρόσφατα είχαν επιστρατευθεί και αναπτέρωσε το ηθικό τους, γιατί εντάχθηκαν σ’ έναν νικηφόρο ελληνικό στρατό.
Σε στρατιωτικό επίπεδο πέτυχε να εκτιμηθεί από την παγκόσμια γνώμη η γενναιότητα, η ανδρεία και η αξία του Ελληνικού Στρατού. Σε διπλωματικό επίπεδο, στις 30 Οκτωβρίου του 1918 συνθηκολόγησε η Τουρκία, η Αυστροουγγαρία την ακολούθησε στις 3 Νοεμβρίου για να λήξει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος με τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας στις 11 Νοεμβρίου του 1918, η οποία αποδέχθηκε τους όρους των Η.Π.Α.
Η 17η Μαΐου 1918 είναι και θα μείνει βαθειά χαραγμένη στη μνήμη μας. Στη μνήμη ΗΜΩΝ των ΓΗΓΕΝΩΝ ΑΥΤΟΧΘΟΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ως η «ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΗ ΝΙΚΗ», από την οποία θα αντλούμε διδάγματα και παραδείγματα. Και θα δενόμαστε όλο και περισσότερο με τα Μακεδονικά βουνά, γιατί σ’ αυτά γεννηθήκαμε, σ’ αυτή τη Μακεδονική γη μεγαλώσαμε, εδώ ζούμε κι αυτόν τον τόπο αγαπούμε, γιατί είναι ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ.
Σήμερα, 106 χρόνια μετά τη Νικηφόρα Μάχη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είμαστε όλοι εδώ, στο ΣΚΡΑ και με δυνατή, σταθερή, καθαρή φωνή από τις κορυφογραμμές του Πάικου, στέλνουμε μήνυμα ενότητας, αποφασιστικότητας και αγώνα για να αποτίσουμε ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους ηρωικούς πεσόντες. Θέλουμε να τους διαβεβαιώσουμε ΟΤΙ ΖΟΥΝ και ΘΑ ΖΟΥΝ μέσ’ στις καρδιές όλων ημών, των απογόνων τους.
Θέλουμε να τους πούμε ότι ακόμη κι αν άλλαξαν πολλά από τότε μέχρι σήμερα, αυτό που δεν άλλαξε είναι η περηφάνια μας για Εκείνους, που μας εμπνέουν, γιατί κι εμείς είμαστε ΑΙΜΑ από το ΑΙΜΑ τους, ΣΑΡΚΑ από τη ΣΑΡΚΑ τους, ΨΥΧΗ από την ΨΥΧΗ τους!...