Γράφει ο Τάσος Ναούμης.

Παιδίατρος

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.   

 Πριν από μια δεκαετία επισκέφθηκα το νέο δημόσιο παιδιατρικό νοσοκομείο του Άμστερνταμ, στην Ολλανδίας.

Κάθε χρόνο ένα τρίτο των μαθητών της χώρας περνάει από υποχρεωτικό ιατρικό έλεγχο. Ο έλεγχος γίνεται με το ΑΔΥΜ (Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή). Πρόκειται για ένα έγγραφο, του οποίου η συμπλήρωση αφορά την πρόληψη και αποσκοπεί στην «προστασία και την προάσπιση της υγείας και της ζωής των μαθητών καθώς και την στήριξη αυτών με την λήψη ανάλογων μέτρων»’ (ΦΕΚ 1296/21-5-2014). Αυτός είναι ο στόχος της πολιτείας.

Γράφει ο Τάσος Ναούμης.

Παιδίατρος

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. 

   Η Ευρώπη, βαριά πληγωμένη από τους δυο παγκοσμίους πολέμους προσπάθησε να δημιουργήσει συνθήκες ειρήνης και  συνεργασίας  μεταξύ των κρατών που την απαρτίζουν. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας  είναι η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΕΕ). Τις τελευταίες  δεκαετίες οι ευρωπαϊκές χώρες δεν επιλύουν πλέον τις μεταξύ τους διαφορές με απειλές πολέμου αλλά με συζητήσεις και με διαπραγματεύσεις.

Γράφει ο ΤΑΣΟΣ ΝΑΟΥΜΗΣ.

    Ο γάμος  και η υιοθεσία που αφορούν άτομα  που ανήκουν στους ΛΟΑΤΚΙ (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλους, Αμφιφυλόφιλους, Τρανς, Κουήρ και Ιντερσέξ άτομα) προσέφερε μια νέα ευκαιρία  για να ξαναβρεθούμε στα χαρακώματα.  Να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε με το προτεινόμενο νομοσχέδιο  και να προσχωρήσουμε σε ένα από τα δυο αντίπαλα στρατόπεδα. Να ξεχωρίσουμε τους ‘’δικούς μας’’ από τους ‘’άλλους’’. Και να ξαναρχίσουμε τον πετροπόλεμο.

      Η Ελλάδα ανήκει στις τυχερές χώρες στις οποίες εφαρμόζονται οι αρχές της αστικού τύπου δημοκρατίας. Σύμφωνα με αυτές, διενεργούνται  ελεύθερες και ανόθευτες βουλευτικές και αυτοδιοίκητές εκλογές,  στις οποίες συμμετέχουν ανεμπόδιστα όλοι όσοι το επιθυμούν. Οι ψηφοφόροι επιλέγουν ελεύθερα τους εκπροσώπους που θα τους  τους κυβερνήσουν σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. 

    Σε αντιδιαστολή, πολυάριθμοι είναι οι λαοί που κυβερνώνται από δικτάτορες (πχ αφρικανικές χώρες), από κομμουνιστικά καθεστώτα (δηλ. την  δικτατορία του ενός κόμματος) ή από αυταρχικά καθεστώτα (πχ Ρωσία, Τουρκία) στα οποία γίνονται πράγματι εκλογές αλλά αφού πρώτα εξαφανίσουν και φυλακίσουν τους πολιτικούς τους αντίπαλους. Βλέποντας την χώρα υπό αυτό το πρίσμα,  έχουμε στην Ελλάδα  ένα πολύτιμο πολιτικό σύστημα το οποίο οφείλουμε να διασφαλίσουμε ως πολύτιμο διαμάντι.  Το σύστημα όμως έχει ορισμένα μειονεκτήματα. 

Γράφει ο Τάσος Ναούμης, παιδίατρος, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Στις εκλογές κατά κανόνα επιλέγουμε τον κυβερνήτη της χώρας και μαζί με αυτόν επιλέγουμε την ιδεολογία του και το πρόγραμμα του. Όμως οι εκλογές της 25ης Ιουνίου διαφέρουν από όλες τις προηγούμενες, διότι έχουν τις δίκες τους ιδιαιτερότητες.

Γράφει ο Τασος Ναούμης, παιδίατρος, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Στη φωτογραφία: Εικόνα τραίνου. Εικόνα χώρας;  

Η  ημέρα που έγινε το σιδηροδρομικό  δυστύχημα στα Τέμπη  θα αποτελεί  ορόσημο στην ιστορία της μεταπολιτεύσεως. Εκείνη την ημέρα  κατέρρευσε  με πάταγο η κουρτίνα που έκρυβε όλες τις παθογένειες της μεταπολιτευτικής περιόδου. Και μαζί της...  

Κατέρρευσε η (μικρή) εμπιστοσύνη που είχαν οι Έλληνες για το  κράτος. Αυτό το κράτος που όχι μόνο  καθημερινά  βασανίζει τους πολίτες με την γραφειοκρατία του αλλά επιπλέον δημιουργεί και συνθήκες που απειλούν την ζωή τους.  

Κατέρρευσε η, ήδη λαβωμένη από τα μνημόνια, αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Αυτού που οδήγησε πρόσφατα  την χώρα σε χρεωκοπία και την διοίκηση σε μπάχαλο. Αυτού που έπλασε ένα ράθυμο, ανίκανο διεφθαρμένο και αναποτελεσματικό κομματικό κράτος.  Ένα κράτος που κινείται με αργές γραφειοκρατικές διαδικασίες, με ευθυνοφοβία και  με διασπορά ευθυνών που οδηγεί σε ατιμωρησία.

Κατέρρευσαν οι ιδεολογικές βεβαιότητες που σχετίζονται με τις ικανότητες του κράτους και την ανάγκη για ιδιωτικοποιήσεις. Όσοι θεωρούσαν ότι όλες οι λειτουργίες πρέπει να γίνονται από το κράτος διαψεύστηκαν.  Όσοι θεωρούσαν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις είναι η λύση για όλα τα προβλήματα απογοητεύτηκαν. Είναι πλέον βέβαιο ότι μια  κρατική υπηρεσία  μπορεί να είναι κακή, ακόμη και επικίνδυνη.  Και είναι φανερό ότι μια ιδιωτικοποίηση μπορεί να είναι απελπιστικά αποτυχημένη.  Στην συγκεκριμένη περίπτωση του ΟΣΕ έχουμε όλα τα στοιχεία ενός αποτυχημένου κράτους και μιας κακής ιδιωτικοποιήσεως. 

Κατέρρευσε η βεβαιότητα ότι το επιτελικό κράτος εχει λύσεις για  όλα τα προβλήματα της χώρας. Είναι προφανές ότι το επιτελικό κράτος μπορεί να ασχοληθεί με την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει όλες τις κρατικές λειτουργίες.

Κατέρρευσαν οι προσδοκίες για την δυνατότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη να κάνει  συνολική μεταρρύθμιση στην χώρα. Οι ιδιαίτερα πετυχημένες παρεμβάσεις του σε συγκεκριμένους τομείς (πχ στην εθνική άμυνα, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην επαναλειτουργία των ναυπηγείων, στην οργάνωση του εμβολιασμού κατά του κορονοϊού κλπ) επισκιάστηκαν από τις  χρονίζουσες παθογένειες της Ελληνικής διοικήσεως.

Κατέρρευσε ως ουτοπία η απλή αναλογική. Η απλή αναλογική εχει σαν συνέπεια τα ανίσχυρα κόμματα και σαν αποτέλεσμα μια πολυκομματική κυβέρνηση. Τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, εύκολα χειραγωγούνται  από τα μικρά και μεγάλα κρατικοδίαιτα  συμφέροντα, εύκολα επηρεάζονται από τα συνδικάτα, δύσκολα παίρνουν δυσάρεστες αποφάσεις. Με άλλα λογία εάν μια μονοκομματική  κυβέρνηση, με άνετη πλειοψηφία στην βουλή, δεν μπόρεσε να εξορθολογήσει την λειτουργία των σιδηροδρόμων, τότε  φαίνεται πολύ πιο δύσκολο να τα καταφέρει μια πολυκομματική κυβέρνηση με ισχνή πλειοψηφία.

Κατέρρευσε η εικόνα της Ελλάδος ως αξιόπιστου επενδυτικού προορισμού. Οι κινέζοι επέλεξαν το λιμάνι του Πειραιά για να προωθούν σιδηροδρομικώς τα προϊόντα τους στην Κεντρική Ευρώπη. Χωρίς τραίνα ή με επισφαλή τραίνα η κινεζική επένδυση απαξιώνεται. Το ίδιο ισχύει και για τα σχέδια των Αμερικανών για την Αλεξανδρούπολη από την οποία  μεταφέρουν, σιδηροδρομικώς, πολεμικό εξοπλισμό προς την Ανατολική Ευρώπη.

Κατέρρευσε ο λόγος υπάρξεως των συνδικάτων και αποκαλύφθηκε ο τρόπος που (δεν) υπερασπίζονται τα μέλη τους. Θα είχε ενδιαφέρον να μας πουν εάν έγινε ποτέ έστω και μια απεργία με μοναδικό αίτημα την ασφάλεια της ζωής των εργαζομένων στον σιδηρόδρομο.     

Τέλος κατέρρευσε η αξιοπιστία της δημοσιογραφίας, η οποία  απέφυγε να αναδείξει την τραγική κατάσταση στην οποία  βρισκόταν  ο ελληνικός σιδηρόδρομος. 

   Η κατάρρευση προκάλεσε αμηχανία, η αμηχανία απελπισία και η απελπισία θυμό. Θυμό διότι οι πάντες αντελήφθησαν ότι η Ελλάδα είναι ένα κράτος κρυμμένων ερειπίων, μια βιτρίνα χωρίς περιεχόμενο, ένα κράτος στο οποίο ο πολίτης δεν είναι ασφαλής. Η δήθεν ισχυρή και μοντέρνα Ελλάδα που είχαμε στο μυαλό μας, δεν ταίριαζε με την Ελλάδα που αποκαλύφθηκε στα Τέμπη.   

     Το ερώτημα είναι εάν, πόσο και πως  η πολυμέτωπη κατάρρευση που προκάλεσε το δυστύχημα των Τεμπών θα επηρεάσει τις πολιτικές αποφάσεις, την νοοτροπία των κομμάτων και την συμπεριφορά των πολιτών.      

     Ο τρόπος που αντιμετωπίζουν την κατάρρευση  τα κόμματα είναι αποκαρδιωτικός. Θυμίζει τα φαινόμενα της χαμένης δεκαετίας των μνημονίων. Αναλώνουν τον χρόνο τους ρίχνοντας οι μεν τις ευθύνες για τα χάλια  των τραίνων στους δε, διότι όπως είναι γνωστό πάντα οι άλλοι ευθύνονται για όλα τα στραβά αυτού του τόπου. Και η συζήτηση σκοπίμως περιορίζεται στο ποσοστό  σιδηροδρομικού δικτύου που παρέδωσε ή δεν  παρέδωσε ο κάθε αρμόδιος υπουργός!  Πολιτική μιζέρια κοντόθωρων ανθρώπων!  Μα μόνον στον  κρατικό ΟΣΕ εστιάζεται το πρόβλημα ή μήπως  θα πρέπει να συζητήσουμε από την αρχή τον τρόπο που λειτουργεί το σύνολο της Ελληνικής διοικήσεως; Οι άλλες κρατικές υπηρεσίες δουλεύουν καλυτέρα από τον ΟΣΕ; Ακόμη και εάν διορθώσουμε με μαγικό τρόπο τον ΟΣΕ, είναι σίγουρο ότι το υπόλοιπο κράτος θα αποδίδει καλύτερα;  

 Για το  άμεσο μέλλον  δυο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας.

 Ο ένας είναι ο ισοπεδωτικός δρόμος του άκρατου λαϊκισμού που συμπυκνώνεται στην φράση ότι ‘’όλοι είναι ίδιοι’’.  Ότι το σύστημα ‘’τους’’ είναι σάπιο, η δημοκρατία ‘’τους’’ είναι σάπια, όλοι οι πολιτικοί είναι σάπιοι.  Η πρόταση τους είναι να έρθει ο ΄΄λαός΄΄ να πάρει την εξουσία και να εξυγιάνει το σύστημα. Όμως τα αποτελέσματα του λαϊκισμού τα γνωρίσαμε. Δεν λύνουν προβλήματα.  Αντιθέτως δημιουργούν καινούργια και δυσκολότερα.  

Ο δεύτερος δρόμος είναι του δημιουργικού αναστοχασμού. Δεν τον ακολουθήσαμε στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως. Ίσως τώρα είμαστε ωριμότεροι για να το κάνουμε. Πρώτα πρέπει να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει. Στην συνέχεια  να εντοπίσουμε με τιμιότητα  τα προβλήματα και να τα κόψουμε στην ρίζα τους. Η ρίζα βρίσκεται στην απουσία κανόνων και στην κομματοκρατία που έχουν σαν συνέπεια  το ρουσφέτι, την αναξιοκρατία, το δε βαριέσαι, το πάμε και όπου βγει.

Οι επικείμενες  εκλογές είναι η μοναδική ευκαιρία  για να ξαναδημιουργήσουμε το κράτος  εκ του μηδενός. Όποιο κόμμα περιλάβει ως μοναδική προεκλογική υπόσχεση την εξυγίανση και την αποκομματικοποίηση  του δημοσίου, θα προσέλκυε όσους διαδηλώνουν με  ειλικρινή  αγωνία για το μέλλον της χώρας και για το μέλλον των παιδιών τους.  Θα προσέλκυε και όσους σιωπηρά απελπίζονται για την πραγματικότητα που  αποκαλύφθηκε στα Τέμπη.

 Οι συνθήκες ωρίμασαν. Τα  πολιτικά κόμματα οφείλουν  να συναισθανθούν  αυτήν την εθνική ευθύνη και να  αναλάβουν αυτήν την εξυγιαντική  πρωτοβουλία, η οποία στην ουσία και τα ίδια θα  προστατεύσει. Πρόκειται για αναγκαίο αλλά δύσκολο εγχείρημα διότι ζητάμε από τα κόμματα να απαρνηθούν τον  ίδιο τον εαυτό τους, δηλαδή να αποποιηθούν την λαφυραγώγηση του κράτους.

Γράφει ο ΤΑΣΟΣ ΝΑΟΥΜΗΣ, παιδίατρος, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Η 27η Ιανουαρίου είναι η παγκόσμια ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος των 6.000.000 εβραίων που εξοντώθηκαν από τους Γερμανούς κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Στην εβραϊκή γλώσσα το ολοκαύτωμα αποκαλείται Shoah, που σημαίνει ερήμωση ή ερείπωση.
Η 27η Ιανουάριου τιμάται και ως Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος.

Γράφει ο Τάσος Ναούμης, παιδίατρος, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Το Καστελλόριζο βρίσκεται στην επικαιρότητα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Για την Ελλάδα είναι ένα αγέρωχο σύμβολο περηφάνιας και αντιστάσεως, έναντι των τουρκικών διεκδικήσεων. Για την Τουρκία είναι ένα αγκάθι στις εθνικές της ευαισθησίες. Μας το θύμισε, μόλις διορίστηκε, ο νέος Τούρκος πρόξενος στην Αθήνα. https://www.iefimerida.gr/politiki/presbis-toyrkias-ellada-tsagatai-ertziges.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο από μια συστάδα νησίδων που βρίσκεται 135 χιλιόμετρα ανατολικά της Ρόδου (3 ώρες με το καράβι). Είναι πολύ μικρό νησί, με έκταση μόλις 9 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Βρίσκεται απέναντι από τα μικρασιατικά παράλια στο ύψος της Λυκίας και στέκεται αντικριστά με το τουρκικό λιμάνι του Kaş (την αρχαία Αντίφελλο), από το οποίο απέχει μόλις 6.5 χιλιόμετρα. Είναι το ανατολικότερο άκρο των Δωδεκανήσων και της Ελλάδος.
Στον μοναδικό οικισμό του νησιού κατοικούσαν, τις καλές εποχές, 10000 άτομα, στην δε παρακμή του 275 (το 1991). Παρά το μικρό του μέγεθος, προσφέρει στην Ελλάδα εκτεταμένων διαστάσεων ΑΟΖ, στα ανατολικά της χώρας. Γι’ αυτό αγριεύουν οι Τούρκοι, οι οποίοι δεν αναγνωρίζουν στα νησιά κανένα δικαίωμα ούτε σε υφαλοκρηπίδα ούτε σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Η αρχαία ονομασία του ήταν Μεγίστη, καθώς ήταν το μεγαλύτερο από τα νησάκια της περιοχής. Διαθέτει ένα καταπληκτικό λιμάνι το οποίο, λόγω της στρατηγικής του θέσεως, εξυπηρετούσε και επόπτευε τους θαλάσσιους δρόμους της αρχαιότητος. Από εκεί περνούσαν με τα ιστιοφόρα τους οι Μινωίτες, οι Μυκηναίοι, οι Έλληνες και οι Βυζαντινοί, ταξιδεύοντας προς/από την Κύπρο και την Μέση Ανατολή.
Το 1306 την κατέλαβε το τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννου τής Ιερουσαλήμ, που του έδωσε την ονομασία CASTEL RUGGIO, δηλαδή κόκκινο κάστρο. Οι δε Ιταλοί που το κατέλαβαν το 1921 το ονόμασαν CASTELROSSO ονομασία που διατηρήθηκε και στα ελληνικά, ως Καστελλόριζο.
Δυο είναι τα παράδοξα του νησιού. Το πρώτο ότι αν και είναι αμιγώς ελληνικό νησί, έζησε τα χρόνια της ευημερίας του μόνο υπό Οθωμανική διοίκηση. Δεύτερο παράδοξο είναι ότι δεινοπάθησε όταν βρέθηκε υπό διαδοχική στρατιωτική κατοχή τριών ‘’πολιτισμένων’’ μεγάλων δυνάμεων.
Η οικονομική του άνθηση ξεκίνησε το 1836, όταν ο σουλτάνος Μαχμούτ Β’ παραχώρησε στο νησί προνόμια για ελεύθερη μετακίνηση και διοικητική αυτονομία (με εκλεγμένη δημογεροντία), έναντι υποχρεώσεως καταβολής φόρου 480 χρυσών λιρών.
Το νησί δεν είχε δική του παραγωγή και αναγκαζόταν να εισάγει τα πάντα. Όμως εκείνη την εποχή (19ο αιώνα ) γινόταν στο νησί κάτι σημαντικό. Ναυπηγούσε τα δικά του καράβια και μεγαλουργούσε στην ναυτιλία και στο εμπόριο. Το 1841 ξένος περιηγητής έγραψε: ‘’η εντύπωση μας όταν φθάσαμε στο νησί ήταν πως επισκεπτόμαστε άλλη χώρα. Εκατοντάδες Έλληνες συχνάζουν στην παραλία και τα καφενεία. Βάρκες και πλοία γεμίζουν το λιμάνι. Φτιάχνουν καράβια, χτίζουν σπίτια, οι άνθρωποι εδώ είναι πολύ δραστήριοι και σφύζουν από εμπορικό πνεύμα’’. Οι Καστελλοριζιοί αγόραζαν διακινούσαν και μεταπωλούσαν ξυλεία, κάρβουνο, σφουγγάρια, είδη τροφίμων και είδη ενδύσεως από όλη την ανατολική μεσόγειο. Σημαντικότατες ηταν και οι εμπορικές συναλλαγές με τα απέναντι μικρασιατικά παράλια όπου υπήρχαν παροικίες Καστελλοριζιων όπως στα Μύρα, στο Λιβίσι, στην Μάκρη, στην Αντίφελλο. Στο νησί τους κάθε εμπόρευμα εύρισκε μια έτοιμη αγορά.
Στην ακμή του (1890-1908) ήταν μια αυτοδιοικούμενη πόλη -ένα νησί αγορά- που διέθετε 165 μεγάλα καράβια και του οποίου η προκυμαία έσφυζε από εμπορική κίνηση. Την κοινωνία του αποτελούσαν ναυτικοί, εργάτες, έμποροι, τεχνίτες, μαγαζάτορες και καραβοκύρηδες. Πλούτη και αγαθά συσσωρεύτηκαν στο νησί. Είχε 10000 Έλληνες κατοίκους και μόλις 50 τουρκικές οικογένειες. Το νησί ευημερούσε.
Η οικονομική άνθηση συνοδεύτηκε και από αντίστοιχη ανάπτυξη της παιδείας. Επειδή κατά την Οθωμανική περίοδο δεν υπήρχε κρατική μέριμνα για τα σχολεία, οι Καστελλοριζιοί μόνοι τους φρόντιζαν για την μόρφωση των παιδιών τους. Παρουσία δασκάλου μνημονεύεται από το 1835. Η Δημογεροντία δαπανούσε 900 χρυσές τουρκικές λίρες για την συντήρηση και την λειτουργία των σχολείων του νησιού. Το 1903 λειτούργησε 8/τάξια Αστική σχολή που κτίσθηκε, με δαπάνη 50000 φράγκων, των εξ’ Αιγύπτου ευεργετών Λουκά και Αναστασίας Σαντραπέ. Κατά καιρούς λειτούργησαν και Παρθεναγωγείο, Νηπιαγωγείο, Ιερατική σχολή και τρεις ιδιωτικές σχολές.
Η στρατηγική θέση του νησιού και η ναυτοσύνη των κατοίκων του, ήταν η αιτία της ευημερίας του αλλά και της καταστροφής του. Τον 20ο αιώνα, αλλεπάλληλα δεινά έπληξαν το νησί. Το πρώτο πλήγμα προκλήθηκε από τις πολιτικές αλλαγές που έγιναν στην οθωμανική αυτοκρατορία. Με το κίνημα των Νεοτούρκων (1908) αφαιρέθηκαν όλα τα εμπορικά προνόμια των Δωδεκανησίων, αυξήθηκε η φορολόγηση τους και καθιερώθηκε η υποχρεωτική τους στράτευση. Η εμπορική δραστηριότητα συρρικνώθηκε και οι μισοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν (υπάρχουν 4500 κάτοικοι το 1912).
Το δεύτερο πλήγμα προκλήθηκε από τους ιδίους τους Καστελοριζιους. Αγανακτισμένοι με τους Τούρκους και ενθουσιασμένοι από τις ελληνικές νίκες του Α’ βαλκανικού πολέμου ξεσηκωθήκαν και έδιωξαν την μικρή τουρκική φρουρά από το νησί (14/3/1913), με αποτέλεσμα οι εμπορικές επαφές με τα απέναντι μικρασιατικά παράλια να ατονήσουν. Κρατώντας τον εμπορικό στόλο ακινητοποιημένο, το νησί μαράζωσε οικονομικά. Ο δε Βενιζέλος αρνήθηκε (σωστά) την προσάρτηση του στην Ελλάδα. Οι κάτοικοι έμειναν απογοητευμένοι και μόνοι.
Το τρίτο πλήγμα ήρθε με τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, κατά την διάρκεια του οποίου, οι Γάλλοι κατέλαβαν το νησί (28/12/1915) οι δε Τούρκοι το βομβάρδισαν με σφοδρότητα από τα απέναντι μικρασιατικά παράλια. Ακολούθησαν η πείνα και η ισπανική γρίπη που εξάντλησαν τον πληθυσμό.
Το τέταρτο και σημαντικότατο πλήγμα το προκάλεσε η συνθήκη της Λωζάνης. Με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών οι Καστελλοριζιοι έχασαν όλους τους εμπορικούς σταθμούς που κατείχαν στις απέναντι μικρασιάτικες ακτές, με τις οποίες σταμάτησε κάθε εμπορική συναλλαγή. Το εμπόριο έσβησε.
Το πέμπτο πλήγμα έγινε όταν οι Γάλλοι πούλησαν το νησί στους Ιταλούς (1/3/1921). Οι κάτοικοι μετατράπησαν σε Ιταλούς πολίτες που είχαν μόνο φορολογικές υποχρεώσεις χωρίς πολιτικά δικαιώματα. Επιπλέον η Ιταλία του Μουσολίνι προσπάθησε με πείσμα να αποκόψει κάθε δεσμό με την Ελλάδα και να εξιταλίσει τον πληθυσμό του.

Στην διάρκεια της ιταλοκρατίας ήρθε και ένα έκτο πλήγμα. Την 18/3/26 ένας δυνατός σεισμός 6.9 ρίχτερ κατέστρεψε 261 σπίτια του νησιού. Οι κάτοικοι έμεναν φοβισμένοι στα αντίσκηνα και λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, επί πολλά χρόνια, αδυνατούσαν να επισκευάσουν τα σπίτια τους. Όσοι μπορούσαν, μετανάστευσαν. Το 1939 ο πληθυσμός συρρικνώθηκε στα 1400 άτομα.
Το έβδομο πλήγμα σχετίζεται με τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Μετά από την παράδοση των Ιταλών στους συμμάχους (8/9/43), Βρετανικές δυνάμεις κατέλαβαν το νησί με συνέπεια τα γερμανικά αεροπλάνα να το βομβαρδίσουν ανηλέως κατά τους τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια και τα νοικοκυριά τους και μεταφέρθηκαν, για την προστασία τους, σε βρετανικά στρατόπεδα, στην Κύπρο και στην Γάζα,. Όμως οι βρετανοί αντί να φυλάξουν τα άδεια από κατοίκους σπίτια, τα λεηλάτησαν. Το δε καλοκαίρι ακολούθησε μεγάλη πυρκαγιά (6/7/44) που κατέκαψε το νησί. Λέγεται ότι την φωτιά την έβαλαν οι ίδιοι οι βρετανοί για να εξαφανίσουν τα τεκμήρια της λεηλασίας. Δεν έχουμε λόγο να μην το πιστέψουμε. Η πυρκαγιά είναι το όγδοο πλήγμα.
Επιστρέφοντας, μετά από το τέλος του πολέμου, οι κάτοικοι αντίκρισαν με απελπισία έναν τόπο ρημαγμένο από τους βομβαρδισμούς, από την πυρκαγιά και από την λεηλασία. Όμως τα πάθη των κατοίκων δεν είχαν τελειωμό. Δεν επέστρεψαν όλοι στο νησί. Τριάντα τρία άτομα πνίγηκαν, όταν βυθίστηκε ένα από τα πλοία, στον δρόμο της επιστροφής… Αυτό ήταν και το τελευταίο πλήγμα. Δεν υπάρχει άλλη καταστροφή που θα μπορούσε να συμβεί σε αυτούς τους ανθρώπους.
Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι, αυτό το ελληνικότατο νησί, ενώθηκε με την Ελλάδα (επισήμως την 9/1/48), όταν έφθασε στο έσχατο σημείο της παρακμής του. Προηγουμένως και μέσα σε μόλις 40 χρόνια (με Νεοτούρκους, Γάλλους, Ιταλούς, Βρετανούς), πέρασε σταδιακά από την πλήρη ευημερία στην απόλυτη καταστροφή και από τον μεγάλο πλούτο, στην απόλυτη ανέχεια. Αυτό είναι ένα σπουδαίο μάθημα για τις μεγάλες ανατροπές που επιφυλάσσει η ζωή στους ανθρώπους.
Η οικονομική καταστροφή, η οικιστική καταστροφή, η κοινωνική αποσύνθεση και η ψυχολογική κατάρρευση που προκάλεσαν οι ανατροπές της ιστορίας, οδήγησαν τους περισσοτέρους κατοίκους στις ήδη ευημερούσες παροικίες της Αυστραλίας. Οι δε λίγοι, που επιμένουν και αντιστέκονται (584 κάτοικοι το 2021), έχουν μετατρέψει το νησί τους σε έναν σύγχρονο και παραμυθένιο τουριστικό προορισμό. Για εμάς τους στεριανούς, δεν είναι απλώς εργαζόμενοι στον τουρισμό αλλά αγέρωχοι ακρίτες που φυλάνε θαλασσινές Θερμοπύλες.

Πηγή: Ν. Παπαναστασίου - Ν.Βογιατζής, Στην άκρη του Αιγαίου Καστελλόριζο 1890-1948. Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών. Αθήνα 2015
Φωτογραφία 1944 :  Καστελλόριζο 1944. Εικόνα ολικής καταστροφής στο τέλος του Β’ παγκοσμίου  πολέμου. 
Φωτογραφία 2022:  Καστελλόριζο 2022. Ένας γοητευτικός τουριστικός προορισμός.

Γράφει ο Τάσος Ναούμης, παιδίατρος  Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Το γνωρίζαμε ως Κήπο. Το αποκαλούν Πάρκο της οδού Βενιζέλου ή απλώς Πάρκο. Αλλά ούτε για κήπο πρόκειται ούτε για πάρκο.