Η ποιοτική αξία της δημοκρατίας σε κάθε χώρα συνδέεται άμεσα με το επίπεδο της παιδείας των πολιτικών, αλλά κυρίως των πολιτών, καθώς αυτοί εκλέγουν την εκάστοτε πολιτική ηγεσία της χώρας. Όσο περισσότερο συνειδητοποιημένος και καλλιεργημένος είναι ένας λαός, τόσο καλύτερο επίπεδο δημοκρατίας και κοινωνίας μπορεί να δημιουργήσει.
Η δημοκρατία συνδέεται άμεσα με την αξιοκρατία. Όπου η πολιτική «γνωριμία» αντικαθιστά την αξιοκρατία, η δημοκρατία είναι λειψή. Μισή είναι και η ισότητα, όπου τα αξιολογικά κριτήρια δεν είναι ίδια για όλους.
Άλλη αξία έχει η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας με εξετάσεις και άλλη με μια απλή εγγραφή, σε ιδιωτική σχολή στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή. Όπου δεν ισχύουν τα ίδια κριτήρια για όλους δεν μπορούμε να ομιλούμε ούτε για αξιοκρατία ούτε για δημοκρατία.
Όπου υπο-εκπροσωπείται η δημοκρατία, υπο-εκπροσωπείται συνακόλουθα και η κοινωνία. Όπου η εσωκομματική δημοκρατία είναι ελλειμματική, είναι ελλειμματική και η Δημοκρατία ως πολίτευμα. Κόμμα που δεν σέβεται την πλειοψηφία των μελών του παύει να είναι δημοκρατικό. Τελεία και παύλα.
Καμία κοινωνία δεν μπορεί να θεωρείται δίκαια, με αδικητές και αδικημένους. Με άλλους νόμους να ισχύουν για τους πολίτες και άλλους για τους πολιτικούς.
Στη χώρα που ισχύει ο νόμος «περί ευθύνης υπουργών» δεν μπορούμε να μιλάμε για ισονομία. «Αδικούντας και αδικημένους αδύνατον φίλους είναι» λέει ο Πλάτων. Είναι άλλο να μπαίνεις κάπου από την κεντρική είσοδο, άλλο από την πίσω πόρτα κι άλλο από την γκαραζόπορτα!
Στην πολιορκία της Τροίας αποδείχθηκε ότι ανώτερη και από την ανδρεία είναι η πανουργία. Αυτό που δεν πέτυχε ο ημίθεος Αχιλλέας το πέτυχε ο πανούργος Οδυσσέας. Από τότε μπήκε η πονηριά στη ζωή μας.
Το καλό και το κακό είναι ένα και το αυτό λέει ο Καζαντζάκης. Η διάλυση και η σύνθεση ως φαινόμενο, γίνεται στη βάση των αντίθετων δυνάμεων, εξηγεί ο Ηράκλειτος, με τον όρο «εναντιόδρομα».
Η κρίση και εξέλιξη συμβαδίζουν, όπως ο πόλεμος και ο πολιτισμός. Στην παιδική ηλικία η δημιουργία και η καταστροφή πάνε μαζί. Το παιδί παίζοντας χτίζει και γκρεμίζει με την ίδια χαρά. Οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν για την καταστροφή ειδική θεότητα που την ονόμαζαν Άτη, και που υπάρχει, ως σήμερα, μέσα στη λέξη απ-άτη.
Πέρασαν 2.500 χρόνια για να καταλάβω αυτό που είπε ο Πλάτων, ότι η δημοκρατία είναι ουτοπία. Το βλέπουμε και σήμερα σε εθνικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο. Όπου η κρατούσα τάξη είναι μειοψηφία, επιβάλλει τη δικτατορία! Το είδαμε και το ζήσαμε πρόσφατα, και μάλιστα και σε εσωκομματικό επίπεδο! Με άλλα λόγια, οι λέξεις έχουν χάσει την παρθενική τους ομορφιά.
Μια χώρα πάει μπροστά, όταν οι φιλόλογοί της γράφουν κείμενα που αξίζει να διαβαστούν, οι γιατροί της παρακολουθούν την εξέλιξη της επιστήμης τους και οι δάσκαλοι ομιλούν και γράφουν την ελληνική σωστά. Η παροιμία «δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις», ισχύει για όλα τα επαγγέλματα!
Κάθε κυρίαρχη αντίληψη σε μια κοινωνία, έχει ως αφετηρία την κυρίαρχη τάξη της. Ήδη από την εποχή του Ομήρου η κοινωνία χωρίζεται σε κωπηλάτες και αριστοκράτες. Για αυτό και λέμε για κάποιον που υποφέρει στη ζωή ότι «τραβάει κουπί». Ένας και μόνο αρκεί, είτε για τη σωτηρία, είτε για την προδοσία ενός έθνους. Ένας ήταν ο Λεωνίδας, ένας κι ο Εφιάλτης. Ήξερε, λοιπόν, τι έλεγε ο Πυθαγόρας με τη ρήση του «Η μονάδα είναι το παν»!