Οπότε είναι αναγκαίο να καθαρθεί ο όρος από την αλλοτρίωση που υπέστη, και την υπερβολική χρήση από ποικίλους φορείς, να εντοπιστεί το ιστορικό βάθος του όρου και να περιγραφεί η πραγματική ιστορική του διαδρομή.
‘Δεξιά’ και ‘Αριστερά’
στη Γαλλική Επανάσταση
και στον Ρήγα Φερραίο
Από την απαρχή της εμφάνισης του ανθρώπου και ειδικότερα από τη στιγμή που εμφανίζεται η κοινωνική διάκριση, η υποταγή του ανθρώπου σε άλλον άνθρωπο, η σκλαβιά και η εκμετάλλευση, εμφανίζεται αυτόματα και η ανάγκη για εξάλειψη των αρνητικών φαινομένων. Η ανάγκη αυτή θα πάρει κατά καιρούς πολλές μορφές, από φιλοσοφικά εξισωτικά και θρησκευτικά σωτηριολογικά κινήματα έως βίαιες εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Αυτή ακριβώς η πανάρχαια αντίδραση του ανθρώπου στην καταπίεση και την εκμετάλλευση είναι η απαρχή του φαινομένου που στην εποχή της νεωτερικότητας θα πάρει την ονομασία «Αριστερά».
Ο όρος αυτός, όπως και ο αντίστοιχός του «Δεξιά» θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο της Γαλλικής Επανάστασης (1789–1799) και θα προέλθουν από τον τρόπο που είχαν τοποθετηθεί οι διάφορες παρατάξεις στο επαναστατικό κοινοβούλιο (Γενική Συνέλευση-états généraux). Αριστερά κάθονταν όσοι ήταν αντίθετοι στην φεουδαρχία, την αριστοκρατία, τη Μοναρχία, ενώ στη δεξιά πλευρά κάθονταν οι υποστηρικτές του Παλαιού Καθεστώτος και της κυριαρχίας των αριστοκρατών επί του λαού.
Η «Αριστερά» της Γαλλικής Επανάστασης επηρέασε καθοριστικά τον νεοελληνικό διαφωτισμό. Ο πλέον εμβληματικός ηγέτης και μάρτυρας Ρήγας Φεραίος, υπήρξε συνειδητός Γιακωβίνος, δηλαδή οπαδός της πλέον ακραίας εκδοχής της «Αριστεράς» εκείνης της εποχής (Jacobins, «Club des Jacobins», υπό τους Ροβεσπιέρο, Σαιν Ζυστ και Κουτόν). Από τους Γιακωβίνους προήλθε και η πρώτη εμφάνιση του σοσιαλιστικού κινήματος, με τη δημιουργία της επαναστατικής οργάνωσης «Ένωσης των Δικαίων» του Μπαμπέφ.
Υπό τον όρο «Αριστερά» περιγράφηκαν διάφορα κινήματα, όπως ο Ρεπουμπλικανισμός κατά τη Γαλλική Επανάσταση, ο Σοσιαλισμός και η Σοσιαλδημοκρατία, ο Κομμουνισμός και ο Αναρχισμός. Η επικρατέστερη αυτών, υπήρξε μια καλά επεξεργασμένη θεωρία από τον Καρλ Μαρξ και τον Φρειδερίκο Ένγκελς και έλαβε το όνομα «μαρξισμός». Ο μαρξισμός επιχείρησε να εξηγήσει τα ιστορικά φαινόμενα μέσα από το κριτήριο της πάλης των τάξεων. Οι μαρξιστές υποστηρίζουν ότι η κοινωνία αποτελείται από διάφορες κοινωνικές τάξεις, η υπόσταση των οποίων εξαρτάται από τη σχέση που διατηρούν με τα μέσα παραγωγής....
Την ιστορία της Αριστεράς τον 20ο αιώνα μέσα από τις μεγάλες αντιθέσεις της, όπως εκφράστηκαν κατά το μεγάλο πείραμα της Σοβιετικής Ένωσης θα το διαπραγματευτούμε σ’ ένα επόμενο άρθρο.
Ας κλείσουμε όμως κάπως περιπαικτικά και αυτοσαρκαστικά το σημερινό σημείωμα. Η διάθεση για ένα τέτοιο κλείσιμο δημιουργήθηκε μετά από την ανάγνωση ενός σχετικού κειμένου του καλού μου φίλου Τάσου Ναούμη, για το σύγχρονο αριστερό πολιτικό.
Η «δεξιά παράταξη»
στον ισλαμικό Παράδεισο
Είχα την τύχη να μελετήσω προσεκτικά ολόκληρο το «Κοράνι» στο πλαίσιο μιας μελέτης με τίτλο «Εμείς και το Ισλάμ», η οποία έχει ήδη πάρει τον εκδοτικό δρόμο.
Έπεσα λοιπόν πάνω σ’ ένα ενδιαφέρον απόσπασμα, που με έκανε να ζηλέψω όσους ανήκουν στη "δεξιά παράταξη". Όπως φαίνεται, ο Αλλάχ μέσω του Προφήτη Μωάμεθ, έχει εξασφαλίσει οριστικώς και αμετακλήτως τον Παράδεισο για τους Δεξιούς και, απ' ότι αφήνει να εννοηθεί, την Κόλαση για τους ανήκοντες στην "αριστερή παράταξη".
Γράφει λοιπόν το Ιερόν Κοράνιον:
«Πλάσαμε τα ουρί του Παραδείσου με έναν ιδιαίτερο τρόπο και τις κρατήσαμε αγνές, παρθένες… Αυτές είναι προορισμένες για τους ανθρώπους της δεξιάς παράταξης» (Κοράνι, 56, 15-24 και 35-38).
Το πώς θα διαβιούν οι πιστοί άνθρωποι της «δεξιάς παράταξης» στον Παράδεισο, τι υλικές απολαύσεις τους περιμένουν, πόσες όμορφες παρθένες θα είναι στη διάθεσή τους, αναφέρονται με μεγάλη λεπτομέρεια: «Να αναγγείλεις στους πιστούς … πως για κατοικία τους θα έχουν κήπους με τρεχούμενα νερά. Όσες φορές θα παίρνουν καρπούς θα αναφωνούν: ‘Να οι καρποί με τους οποίους τρεφόμασταν’. Μόνο όμως η όψη των καρπών αυτών θα είναι όμοια με των γήινων (σ.τ.σ. οι καρποί του Παραδείσου θα είναι γλυκύτεροι), Εκεί θα βρουν γυναίκες αγνές και θα παραμείνουν στον αιώνα τον άπαντα» (Κοράνι, 2, 25).
Λίγο παρακάτω ο Αλλάχ ξαναθυμίζει στον πιστό δεξιό τι έχει να περιμένει ως ανταπόδοση: «….θα έχει δύο κήπους… Και οι δύο κήποι θα στολισμένοι με περιβόλια, θα υπάρχουν δυο πηγές νερού, θα υπάρχουν δύο διαφορετικά είδη από κάθε φρούτο. Θα αναπαύονται σε αραχνοϋφαντα χαλιά και οι καρποί των κήπων θα είναι στη διάθεσή του. Θα έχει αγνές παρθένες, τις οποίες δεν άγγιξε ποτέ ούτε άνθρωπος, ούτε πνεύμα» (Κοράνι 55, 55-56.)
Η ευεργεσία του Αλλάχ προς στους πιστούς της «δεξιάς παράταξης» δεν τελειώνει με τις δύο πηγές και τις πρώτες παρθένες: «θα υπάρχουν και άλλοι δύο κήποι. Κατάφυτοι όπου θα αναβλύζουν πηγές νερού. Σε αυτούς βρίσκονται καρποί, χουρμάδες και ρόδια. Θα υπάρχουν όμορφες παρθένες με μεγάλα μαύρα μάτια μέσα σε σκηνές» (Κοράνι, 55, 62-74).
…και οι αριστεροί
στην ισλαμική Κόλαση
Εφόσον οι πιστοί ανήκουν στη «δεξιά παράταξη» αυτονοήτως οι άπιστοι ανήκουν «στην αριστερή παράταξη». Τι έχουν να περιμένουν στον άλλο κόσμο οι καημένοι οι αριστεροί; Μα, μόνο πόνο και δάκρυα:
«Θα περιφέρονται γύρω απ΄τις φλόγες και το βραστό νερό» (Κοράνι, 55, 44). «... Και όταν καεί το δέρμα τους θα τους δώσουμε κι άλλο δέρμα, για να βασανιστούν έτσι περισσότερο.» (Κοράνι, 4, 55-57).
Εφόσον ο αριστερός δεν είναι πιστός, αντιμετωπίζεται από τον Αλλάχ -μέσω του προφήτη του Μωάμεθ- ανάλογα: «Θα καεί στις φλόγες της αιώνιας Κόλασης μαζί με τη γυναίκα του που θα κουβαλά τα ξύλα της φωτιάς, θα έχει κρεμασμένο στο λαιμό του σχοινί από ίνες φοινικιάς» (Κοράνι, 111, 1-5).
Την καλύτερη εκδίκηση εκ μέρους της Δεξιάς, έρχεται να πάρει ο Μωάμεθ αντιμετωπίζοντας τους καταδικασμένους στην αιώνια κόλαση με περιφρόνηση και κακεντρέχεια: «Οι κατάδικοι, όμως, της Κόλασης θα φωνάξουν στους κατοίκους του Παραδείσου: ‘Ραντίστε μας με λίγο νερό ή ρίξτε μας λίγες από τις τροφές που σας χάρισε ο Θεός’. Κι εκείνει θα απαντήσουν: ‘Ο Κύριος απαγόρευσε τα πάντα στους άπιστους…» (Κοράνι, 7, 50-51).
------------------------------------------------
(*) Ο Βλάσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός, https://kars1918.wordpress.com/
