- Σαν στοχαστής κ. Σταμούλη, που αφουγκράζεστε τους παλμούς της κοινωνίας, τι βιώνει -κατά την άποψή σας- ο άνθρωπος του σήμερα;
Την ανατροπή της ζωής του. Το τέλος των βεβαιοτήτων του. Την κατάρρευση της εικονικής του πραγματικότητας, που εδώ και χρόνια έστησε μια ζωή μακριά από την κτιστότητα, τη φθορά και τον θάνατο. Βιώνει, δηλαδή, τη βίαιη επιστροφή στο ύψος του. Εννοώ στο «ειλικρινές ανάστημα» της ανθρωπινότητάς του. Αναφέρομαι, βέβαια, σε αυτούς που καταλαβαίνουν, στους παροικούντες στη γη της ευαισθησίας, διότι υπάρχουν και αυτοί οι οποίοι δεν καταλαβαίνουν ή δεν θέλουν να καταλάβουν τίποτα. Αυτοί που δεν ξέρουν που πατούν και που πηγαίνουν. Εξαίφνης φυτρώνουν στους πλατείες του δημόσιου βίου ψευδοπροφήτες, ψευτοεπαναστάτες και παντός είδους «μάγκες». Και μην εκπλήσσεστε, αυτό συνέβαινε πάντα σε περιόδους κρίσης. Το περιγράφει πολύ όμορφα και ο Ν.Γ. Πεντζίκης, με την άνεση που του δίνει ο τίτλος του τρελού με τον οποίο τον στόλιζαν. Και εκείνος για να τους βγάλει έξω από τα ρούχα τους τον αποδέχονταν. Απλά δίπλα στο τρελός έβαζε και τη λέξη ευθύνη. Ναι, έλεγε, είμαι τρελός, αλλά με ευθύνη. Και το εννοούσε.
- Με την επιστημονική βαθιά σας γνώση, πιστεύετε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να πάρει μέτρα για να προστατεύσει τον εκκλησιαζόμενο πιστό από την απειλή της πανδημίας;
Βεβαίως και μπορεί. Κάποια από αυτά τα πήρε, χρειάζεται, όμως, μεγαλύτερη θεολογική τόλμη που θα καταδείξει ξανά πως η ποιμαντική, δηλαδή η ίδια η ζωή, είναι αυτή που βρίσκεται στη βάση της θεολογίας. Και στο κέντρο όπως πάντα ο άνθρωπος και ο κόσμος ολάκερος. Ο Θεός σαρκώθηκε έγινε άνθρωπος, έπαθε, πέθανε και αναστήθηκε υπέρ της του κόσμου σωτηρίας. Κάποιες φορές στο όνομα της ενότητας ή της ισορροπίας εμφανίζεται μια αδικαιολόγητη ακινησία, μια διάθεση συμβιβασμού, σε σημείο να χάνονται ακόμα και τα κεκτημένα της τεράστιας παράδοσης που έχει η Ορθόδοξη Εκκλησία.
- Παρακολουθώντας κάποιος το πλούσιο συγγραφικό σας έργο και ειδικά το τελευταίο σας πολύ ενδιαφέρον βιβλίο με τίτλo «Φάγαμε Ήττα» εκδόσεις Αρμός εισπράττει την αγωνία σας και την προσπάθειά σας να φωτίσετε δρόμους, ώστε να ξαναβρεί η Ορθοδοξία το αρχικό Κάλλος της και να διαδραματίσει ένα ουσιαστικό ρόλο στο σημερινό κόσμο. Μιλήστε μας γι’ αυτό .
Κοιτάξτε, η ήττα έχει πολλές αναγνώσεις. Είναι η αδυναμία μας να διαλεχθούμε με τη ζωή και τις αλλαγές που αυτή επιβάλλει. Η προσκόλλησή μας δηλαδή σε ένα ειδωλοποιημένο παρελθόν και η αδυναμία μας να αναμετρηθούμε με τη σήμερον. Ο περιορισμός της ύπαρξης σε μια κλειστή και ελεγχόμενη ζωή, χωρίς καθαρό αέρα. Η οριστική νέκρωση. Είναι όμως και η μόνη δύναμη η αποδοχή της οποίας μπορεί να χαράξει τη νέα πορεία. Η παραδοχή της μας συνδέει με τη μετάνοια, την αλλαγή σκέψης και δράσης. Εάν αυτό δεν συμβεί μένει α-νόητη, κενή περιεχομένου. Ξέρετε, κάποιοι θεωρούν πως μεγάλη αμαρτία είναι η ήττα. Όχι, μεγάλη αμαρτία είναι η άρνησή της. Η μη αποδοχή δηλαδή εκείνης της ελευθερίας της κτιστής μας φύσης που επιτρέπει την αστοχία. Καταλαβαίνετε πως με αυτό δεν ιεροποιώ την ήττα. Τουναντίον. Μπορώ όμως να πω, ότι η αναγνώρισή της επιτρέπει τη συνάντηση του σώματος με το φως. Όπως πολύ όμορφα γράφει η Κική Δημουλά:
Θ’ απαρνηθείς την ήττα;
Η ήττα είναι παράδοση
μιλιέται από σώμα σε σώμα διαιωνίζεται.
Είδες ποτέ κανένα όνειρο
μεταμοντέρνας νίκης να διαρκεί;
Αν δεν τρωθείς
πού θα σε βρει η αγάπη.
Το βέλος θα την οδηγήσει στην πληγή σου.
Για ποιόν νομίζεις ξεκινάει από το μακρινό
το έρημο το αβέβαιο όνομά της;
Όχι για το αξέχαστο βλέμμα του τοξότη
στης έλξης το φαρμάκι βουτηγμένο.
Για να τραφεί απ’ την πληγή σου ξεκινάει
η πεινασμένη ύπαρξή της.
Αβέβαια ζήσε.
Τίμα την προέλευσή σου.
(Εφόδιο τα τραύματα).
Τέλος, υπάρχει και μια άλλη ήττα. Εκούσια, όπως και το πάθος του Χριστού, η ανάληψη της οποίας επιτρέπει την ήττα της. Θανάτω θάνατον πατήσας δεν λέμε; Ε, έτσι και με την εκούσια, δηλαδή την ηθελημένη ήττα, βγάζουμε το κεντρί της και σαλπίζουμε μια άλλη νίκη, αλλιώς ωραία όπως θα έλεγε και ο ποιητής. Θέλει λεβεντιά αυτό. Δεν είναι παίξε γέλασε. Μάθαμε από μικροί πως το μείζον είναι η νίκη και η δύναμη. Όχι το μείζον είναι το αναστάσιμο μαζί, το οποίο πάντα γεννιέται μέσα από το πάτημα του Άδη της ήττας. Εάν δεν νικήσω την εωσφορική μου αυτοερωτικότητα δεν πρόκειται ποτέ να ποιήσω σχέση. Θα τρέχω μόνος και θα βγαίνω πάντα δεύτερος. Το πιο μακρινό μου τέρμα θα είναι το αυτοείδωλό μου. Αυτό το τελευταίο, το αυτοείδωλο είναι που πρέπει να γκρεμιστεί για να ανθίσει ο έρως, του οποίου το όνομα δεν πρέπει να φοβηθούμε καταπώς λέγει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Και ας μην ξεχνάμε πως ο έρωτας είναι μαλωμένος με τη δύναμη και την επιβολή. Αντ’ αυτών προτιμάει τον Σταυρό, από τον οποίο δεν κατεβαίνεις, αλλά σε κατεβάζουν. Και ας είναι κόντρα αυτό στο δικό μου «όταν κατέβω απ’ τον Σταυρό θα’ ναι η αγάπη πουλί νεκρό/όταν κατέβω απ’ τον Σταυρό θα’ ναι η αγάπη φυλαχτό».
- Μέγας εραστής όχι μόνο της Θεολογίας αλλά και της μουσικής, με έξι ολοκληρωμένους δίσκους , οι περισσότεροι δίσκοι-βιβλία, όπως ο τελευταίος σας, με τίτλο «Γελάς», διανομή: εκδόσεις Αρμός. Μιλήστε μας γι’ αυτήν την τόσο πρωτοποριακή παρουσίαση των δίσκων σας.
Η μουσική είναι ο άλλος μου εαυτός. Γεννήθηκα μέσα στη μουσική και με αυτή ζω. Θυμάμαι τον εαυτό μου από μικρό να τρέχει στις χορωδίες, στα ωδεία και στις συναυλίες. Έτσι, χωρίς καλά καλά να το καταλάβω άρχισα από πολύ νωρίς να σκαρώνω τραγούδια και μουσικές, χωρίς βέβαια να φαντάζομαι πως κάποτε αυτά θα εκδοθούν. Ο πρώτος μου δίσκος, η «Λιταία πύλη», κυκλοφόρησε το 1998 και νόμιζα πως θα ήταν ο πρώτος και μόνος. Ξεγελάστηκα, όμως. Ακολούθησαν άλλοι πέντε, με τελευταίο το «Γελάς», που κυκλοφόρησε πριν από έναν χρόνο. Και πάλι νομίζω πως δεν θα κάνω άλλον, πως είναι ο τελευταίος. Θα δούμε. Ένας Θεός ξέρει. Εκείνο, όμως, που τώρα νιώθω είναι μια απέραντη ευγνωμοσύνη για όσα μου χαρίστηκαν μέσα από τη μουσική. Απίστευτα αισθήματα, ακριβές φιλίες, σπουδαίες συνεργασίες με εξαιρετικούς τραγουδιστές και μουσικούς, στιχουργούς και ποιητές. Μπορώ έτσι να δηλώνω κάτοικος της μουσικής και της θεολογίας. Η απώλειά τους θα με εγγράψει στους άστεγους αυτού του κόσμου. Η μορφή του cd-βιβλίου που έχουν οι περισσότεροι ήταν αποτέλεσμα μιας διάθεσης να δηλωθεί το πλαίσιο που γέννησε τα τραγούδια και τις μουσικές. Η μήτρα τους. Να φτιαχτεί, δηλαδή, μια μυθολογία λόγου, εικόνων και μουσικής, ποιητική ονείρων απροστάτευτων και ως εκ τούτου λυτρωτικών.
- Πάρα πολύ συγκινητική η μουσική σας απάντηση στη λαίλαπα της πανδημίας: το τραγούδι για τον Don Giuseppe -τον ιερέα ο οποίος πρόσφερε τον αναπνευστήρα του σ’ έναν νεότερο ασθενή, χάνοντας έτσι τη ζωή του- τραγούδι που έχει τεθεί υπό την αιγίδα της εταιρίας Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδας. Να θεωρήσουμε το τραγούδι ένα requiem για τον αποχαιρετισμό του Don Guiseppe ή ένα τραγούδι Αναστάσιμης χαράς, ύμνο στην αξία της θυσίας;
Όχι, δεν είναι Requiem, ένα Χριστός Ανέστη είναι. Μια δοξολογία που θέλω να πιστεύω κομίζει προσδοκία και ελπίδα. Είναι το φως που ανθίζει από τη ρίζα της θυσίας, της αλληλεγγύης και της αγάπης. Γι’ αυτό και η μουσική, όπως και οι στίχοι, παρότι έχουν ένα μέρος θλίψης, ηχούνε αναστάσιμα. Αυτός ήταν ο Don Giuseppe. Σαν αύρα λεπτή έφτανε με τη μηχανή του στις ψυχές των ανθρώπων και έτσι έφυγε και για το δημιουργό του. Σαν άλλος προφήτης Ηλίας, σαν άλλος Χριστός. Σαν αγέρι μυστικής σαγήνης, όπως λέει και ο Παναγιώτης Θωμά.
- Κλείνοντας πείτε μας τρείς λέξεις -Αντίστασης του ανθρώπου- στην Πανδημία.
Αγάπη, αναθεώρηση, ελπίδα.
