Η   ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ  παραρτήματος Κιλκίς και  Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποίησε την Κυριακή 29-9-2013, την ετήσια εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα θύματα των ηρωικών χωριών:  Κλειστό (Μούζγαλη), Αμπελόφυτο (Μούρσαλη) και Κυδωνιά (Κοτσαλάρ) της περιοχής των Κρουσίων,τα οποία έκαψαν οι γερμανοφασίστες κατακτητές ναζί, στις 25-10-1941, και εκτέλεσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό τους.
   Η εκδήλωση έγινε στο μνημείο των θυμάτων, που βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιομέτρων από το χωριό Ελληνικό του χωματόδρομου Ελληνικού-Ποντοκερασιάς.
Κατατέθηκαν στεφάνια και ακούστηκαν αντάρτικα τραγούδια κύρια της περιοχής Κιλκίς, όπως για το 13ο σύνταγμα των Κρουσίων:    «Αντάρτες του Κιλκίς / σεις της Κρούσας καμάρι,/ σεις αγωνιστές δε λυγάτε μπροστά στον εχθρό/ …………..»
Παραθέτουμε ευρέα τμήματα  της ομιλίας του προέδρου της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Κεντρικής Μακεδονίας  Κ. Σαπρανίδη:
 
Την ετήσια εκδήλωση τιμής και μνήμης την κάνουμε αναγκαστικά τον Σεπτέμβρη αντί για τις 25 Οκτώβρη, για να μην μας προλάβουν οι φθινοπωρινές  βροχές , που κάνουν αδιάβατο τον 6 χιλιομέτρων  χωματόδρομο προσπέλασης στο μνημείο.  Ζητήσαμε πέρυσι. από  την Αντιπεριφέρεια  Κιλκίς προφορικά και εφέτος από το δήμο γραπτά και προφορικά να στρωθεί αμμοχάλικο, αλλά δεν ανταποκρίθηκαν. Ο δήμος μόνο έκανε μια εξομάλυνση με γκρέϊντερ
 Το καλοκαίρι του 1941, λίγους μήνες μετά την κατάληψη της χώρας μας από τους γερμανούς, με πρωτοβουλία του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ, το οποίο δεν κατάφερε να διαλύσει η βασιλομεταξική τετράχρονη δικτατορία, συγκροτήθηκαν οι πρώτες ανταρτικές ομάδες του απελευθερωτικού αγώνα, οι πρώτες στην Ελλάδα. Οι πρώτες ομάδες Αντίστασης του ελληνικού λαού κατά του κατακτητή.
Η μία στο βουνό Κερδύλλια  της Νιγρίτας, με την ονομασία «Οδυσσέας Ανδρούτσος» και η άλλη στο βουνό Κρούσια του Κιλκίς, με την ονομασία «Αθανάσιος Διάκος»
      Λίγο διάστημα πριν από το ολοκαύτωμα η ομάδα «Αθανάσιος Διάκος» χτύπησε ένα γερμανικό αυτοκίνητο στο δρόμο Θεσσαλονίκης Σερρών, στην περιοχή του Λαχανά, όπου σκοτώθηκαν τρεις γερμανοί και πιάστηκαν και δύο έλληνες που ήταν μαζί τους.
 Αυτούς ο επικεφαλής της ομάδας Καπετάν Πέτρος (ο δάσκαλος Μόσχος , αργότερα μέραρχος του ΕΛΑΣ) τους άφησε ελεύθερους λέγοντάς τους: «Οι γερμανοί με τους γερμανούς και οι Έλληνες με τους έλληνες».
   Ο σταθμάρχης χωροφυλακής της περιοχής πληροφόρησε τα γερμανικά φρουραρχεία στο Λαχανά, Κιλκίς και Θεσσαλονίκη ότι οι κάτοικοι των τριών χωριών στηρίζουν, συμμετέχουν και τροφοδοτούν τους αντάρτες.  ότι σύμφωνα με «ασφαλείς» πληροφορίες το Κλειστό, το Αμπελόφυτο και η Κυδωνιά «λειτουργούν σαν βάσεις των ανταρτών και ότι οι κάτοικοι κατέχουν όπλα και συμμετέχουν στις ανταρτικές ομάδες. Βλέπετε με την πρώτη εμφάνιση της Εθνικής αντίστασης, εμφανίστηκαν και οι πρώτοι προδότες
    Η γερμανική διοίκηση λύσσαξε και αντέδρασε με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο.
Για να τρομοκρατήσει το λαό και να αποτρέψει το φούντωμα της Εθνικής Αντίστασης, που είδε ότι είχε ξεκινήσει δυναμικά, διέταξε απάνθρωπα αντίποινα.
Έτσι  στις 25 Οκτώβρη 1941, τμήματα των γερμανών περικύκλωσαν τα τρία χωριά, το Κλειστό (Μούζγαλη), το Αμπελόφυτο (Μούρσαλη) και Κυδωνιά (Κοτσαλάρ), εκτέλεσαν τους Άνδρες από 17  μέχρι 65 ετών και υποχρέωσαν τα γυναικόπαιδα  να παρακολουθούν  από απόσταση τις εκτελέσεις και στη συνέχεια να εγκαταλείψουν το χωριό, με προθεσμία μιας ώρας, συναποκομίζοντας με κάρα λίγα από τα φτωχικά υπάρχοντά τους.
Με διαταγή βέβαια να κατοικήσουν όπου αλλού εκτός από τα χωριά τους, τα οποία έκαψαν και ισοπέδωσαν.  
Έτσι οι ναζί κατακτητές έκαναν την αρχή για  τα περιβόητα αντίποινα, τα οποία εφάρμοσαν σε όλη τη διάρκεια της κατοχής και μάλιστα με πρωταγωνιστές έλληνες συνεργάτες τους, όπως π. χ. με το τμήμα του Έλληνα Σούμπερτ (Πέτρο Κωνσταντινίδη) στην Κρήτη, στο Χορτιάτη και τα Γιαννιτσά.
      Στο Αμπελόφυτο και Κυδωνιά εκτέλεσαν τους άνδρες στις πλατείες των χωριών.
-Δέκα άτομα από το χωριό Ίσωμα που έτυχε να βρίσκονται στην Κυδωνιά εκτελέστηκαν μαζί με τους κατοίκους του χωριού.
-Στο Κλειστό τους βάλανε στην εκκλησία και άρχισαν να την γκρεμίζουν με δυναμίτες.
Όσοι πετάγονταν έξω για να γλιτώσουν από τη φωτιά θερίζονταν κυριολεκτικά από τους γερμανούς.
Οι  εκτελεσθέντες ήταν 96 πατριώτες.  
Όσοι σώθηκαν διασκορπίστηκαν σε διάφορα χωριά της περιοχής και φιλοξενήθηκαν προσωρινά σε συγγενικά και φιλικά τους σπίτια, για να εγκατασταθούν , στη συνέχεια, μόνιμα σε διάφορα απ’ αυτά.
         Τότε βγήκε και τραγουδιόταν με την ποντιακή λύρα το τραγούδι αφήγηση της τραγωδίας:
«Το Μούζγαλη, το Μούρσαλη, το Κοτσαλάρ, τα τρία,
Τα κάψανε οι γερμανοί του Χίτλερ τα θηρία.
Τους Μουρσαλιώτες κλείσανε, μέσα στην εκκλησιά τους
και τους εβάλανε φωτιά μαζί με τα παιδιά τους.
Κι ένα παλικαρόπουλο το θάνατο αψηφώντας,
Μη μας ξεχνάτε Έλληνες είπε χαμογελώντας.
     Ούτε μετά την απελευθέρωση ξαναγύρισαν οι μαρτυρικοί κάτοικοι, για να ξαναφτιάξουν από την αρχή τα σπίτια τους και το ταπεινό νοικοκυριό τους. Ζουν διασκορπισμένοι στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ζουν στα διάφορα χωρία της γύρω περιοχής, στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και αλλού.
Είναι τα μόνα χωριά της Ελλάδας που δεν ξανακατοικήθηκαν.
    Η πολιτεία βέβαια, μετά την απελευθέρωση και μέχρι σήμερα, δεν έδωσε καμιά αρωγή για όλα αυτά τα θύματα της φασιστικής θηριωδίας και όπως είναι γνωστό ούτε καν τολμάει να ζητήσει την πολεμική αποζημίωση από την Γερμανία για τα εγκλήματά τους, ούτε καν από το γνωστό κατοχικό δάνειό τους. Αντίθετα αντάμειψε με φωτιά και σίδερο τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, ακόμη και μέρους από τους συγγενείς των θυμάτων αυτών των μαρτυρικών χωριών.  
      Σε συνεννόηση και με τις ευλογίες της αστυνομίας του Κιλκίς, στις 20-11-1946, μια παρακρατική συμμορία ((απόσπασμα, όπως αποκαλούνταν) πρώην συνεργατών των κατακτητών, με επικεφαλής τους πρώην οπλαρχηγούς τους της ΠΑΟ, Μπουνταβάκη και Λαζίκ (όπως είχε διαδοθεί), κύκλωσε το χωριό Ξηρόβρυση και κατέσφαξε 47 γυναικόπαιδα.
  Ένα μέρος των κατοίκων της Ξηρόβρυσης ήταν πρώην κάτοικοι αυτών των μαρτυρικών χωριών, οι οποίοι έπεσαν θύματα δεύτερου πιο αποτρόπαιου σφαγιασμού.
     Στις 4-3-13 Η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Κεντρικής Μακεδονίας υπέβαλε αίτημα στο Δημοτικό Συμβούλιο Κιλκίς για κίνηση της απαιτούμενης διαδικασίας αναγνώρισης από την πολιτεία ως μαρτυρικών χωριών τα τρία αυτά χωριά και την ένταξής τους στο  «δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων (και χωριών) της Ελλάδος», στο οποίο είναι ενταγμένα:  ο Χορτιάτης, το Δίστομο, τα Καλάβρυτα κ. λ. εκτός από τα τρία χωριά των Κρουσίων.   Παρόμοιο αίτημα είχε κάνει  και ο «Σύλλογος Κιλκισιωτών Αθηνών και περιχώρων» Όπως διαπιστώσαμε κατά την παρέμβασή  μας,  στο δημοτικό συμβούλιο Κιλκίς στις 8-4-2013 οι πρόεδροι της ΠΕΑΕΑ Κεντρικής Μακεδονίας  και του παραρτήματος Κιλκίς, στην εισήγηση δεν έγινε καν αναφορά στο αίτημά μας, καθώς  και σε επιμέρους ζητήματα, που περιέχονταν στο κείμενο.
Σαν να υπήρχε μόνο το αίτημα του συλλόγου Κιλκισιωτών.
Γιατί το κείμενο του αιτήματός μας περιελάμβανε και την πρότασή μας,  για να περιληφθεί στην απόφαση-πρόταση του Δ.Σ. Κιλκίς προς το υπουργείο Εσωτερικών η  αναγνώριση, μαζί με αυτά τα τρία χωριά  και το χωριό Ξηρόβρυση, στο οποίο έγινε σφαγή 47 αμάχων, στις 20-11-1946 (πολλοί από τους οποίους κατάγονταν από αυτά τα χωριά).
  Επειδή η σφαγή έγινε από μια από τις συμμορίες πρώην συνεργατών των γερμανών, τις οποίες το αγγλοστήρικτο μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας  καθεστώς επανεξόπλισε και τις εξαπέλυσε, για να κακοποιούν, να βασανίζουν και να εκτελούν τους αφοπλισμένους πρώην ΕΛΑΣ για να οδηγηθεί η χώρα στον εμφύλιο πόλεμο – πράγμα που τελικά πέτυχαν -     Ζητήσαμε να θεωρηθεί σαν ένα ετεροχρονισμένο κατοχικό έγκλημα, αφού το εκτέλεσαν οι μέχρι πρότινος   συνεργάτες των κατακτητών.
      Διαφορετικά:   πιστεύουμε ότι πρέπει  να αναγνωριστεί από μόνο του σαν μαρτυρικό χωριό του μεταβαρκεζιανού αγγλοστήρικτου κράτους, με ότι αυτό σημαίνει για τις υποχρεώσεις της πολιτείας απέναντι στα θύματα, τους συγγενείς και τους απογόνους αυτών των άκλαυτων από την πατρίδα ελλήνων.   Οι οποίοι συγγενείς, τότε -  κάτω από τον τρόμο και για τη δική τους ζωή - όχι μόνο δεν τόλμησαν να ζητήσουν δικαιοσύνη, αλλά ούτε τολμούσαν να μαρτυρήσουν για τους ενόχους ακόμη και στους εκπροσώπους του ΟΗΕ.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι ούτε καν  ασχολήθηκε η αστυνομία, αλλά ούτε και η δικαιοσύνη με ένα τόσο τερατώδες έγκλημα, όχι επειδή δεν μπορούσαν να βρουν τους φονιάδες,  αλλά ΕΠΕΙΔΗ ΤΟΥΣ ΗΞΕΡΑΝ.

Χαιρετισμός Αγαθοπούλου
Η βουλευτής Κιλκίς του ΣΥΡΙΖΑ λόγω της υποχρεωτικής παρουσίας της στην Αθήνα δεν παρέστη στην εκδήλωση. Ωστόσο απέστειλε και αναγνώστηκε ο ακόλουθος χαιρετισμός:
«Ως νέα και βουλευτίνα της Αριστεράς στο Κιλκίς, νιώθω βαριά την τιμή και την ευθύνη απέναντι στην ζωντανή και πάντα επίκαιρη ιστορία των τριών χωριών των Κρουσίων, που οφείλουν να παραμείνουν, όχι μόνο ως σύμβολο θυσίας για την ελευθερία και τον αντιφασιστικό αγώνα, αλλά και σαν παρακαταθήκη για το τσάκισμα του φασισμού, που με την πιο αποκρουστική, την πιο δολοφονική του εκδοχή, ανέκυψε τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.
Το γεγονός και μόνο ότι υποχρεωνόμαστε να τιμούμε τη μνήμη των ανθρώπων που θυσιάστηκαν εδώ, ένα μήνα νωρίτερα από την κανονική ημερομηνία, επειδή κάποιοι «μεγαλοσχήμονες» του Υπουργείου και της Περιφέρειας δεν θεωρούν σκόπιμο να κάνουν το ελάχιστο για την ιστορική μνήμη αυτού του τόπου, να αποκαταστήσουν δηλαδή την οδική πρόσβαση προς τα μαρτυρικά χωριά και το μνημείο της θυσίας που συχνά τον επόμενο μήνα γίνεται αδιάβατο, δείχνει πόσο τους ενοχλεί το επίκαιρο αντιφασιστικό μήνυμα τέτοιων εκδηλώσεων.
Αυτό που οφείλει η Πολιτεία απέναντι στους συμπατριώτες μας που χάθηκαν εδώ, είναι
•    να αναγνωρίσει επίσημα την επέτειο του ολοκαυτώματος ως ημέρα τιμής και μνήμης του απελευθερωτικού αγώνα και να μεταφέρει την ιστορική μνήμη της θυσίας στα σχολεία του Κιλκίς, σε κάθε μαθητή και μαθήτρια του τόπου μας.
•    να εντάξει τα 3 χωριά των Κρουσίων στο Δίκτυο Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδας από την ναζιστική κατοχή, τιμώντας έτσι νεκρούς και επιζώντες, αλλά και τους απογόνους τους, που δικαιούνται την τιμή των παππούδων τους, αλλά και κάθε ευεργετική εξέλιξη που τυχόν αντιστοιχήσει μελλοντικά στους έχοντες την ιδιότητα αυτή.
•    Να αποκαταστήσει την πρόσβαση στα εγκαταλελειμμένα χωριά και να τα μετατρέψει σε ζωντανά επισκέψιμα μνημεία για κάθε ερευνητή, για κάθε νέο και νέα του Κιλκίς, συλλέγοντας και εκθέτοντας ότι υλικό σώζεται και οργανώνοντας εκπαιδευτικές επισκέψεις.
Στην κατεύθυνση αυτή, έχουμε συντάξει και καταθέτω αύριο το πρωί ερώτηση στην Βουλή προς τον Υπουργό Εσωτερικών, για το τι προτίθεται να πράξει απέναντι στην δίκαιη απαίτηση των Κρουσιωτών και το ομόφωνο αίτημα που διατύπωσε πρόσφατα το Δημοτικό Συμβούλιο του Κιλκίς, για ένταξη των χωριών Κλειστό (Μούζγαλη), Αμπελόφυτο (Μούρσαλη) και Κυδωνιά (Κοτσαλάρ), στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών, με ότι αυτό σημαίνει για τους μάρτυρες, τους επιζώντες και τους απογόνους τους.
Εκφράζοντας τη λύπη μου για την υποχρεωτική απουσία μου σήμερα από την εκδήλωση τιμής και μνήμης, λόγω  σημαντικών υποχρεώσεων στην Αθήνα, νιώθω ότι βρίσκομαι ανάμεσά σας, στα τιμημένα χώματα των μαρτυρικών χωριών μας.
Καλή δύναμη σε όλους μας για τη συνέχεια !»