Η Δοϊράνη αποτελεί κατάλοιπο της αρχαίας λίμνης Παιονίας η οποία καταλάμβανε μια τεράστια έκταση 130 τ.χ.
Ο Ηρόδοτος την αναφέρει με την ονομασία Πρασιάς και ως κατοίκους στα πέριξ αυτής τους «Δόβηρες, Αγριάνες, και Οδόμαντους». (Ηροδότου Ιστορίαι, Τερψιχόρη, 16) που ήταν Θρακικά φύλα. Στην ευρύτερη περιοχή υπήρχαν και άλλα Θρακικά φύλα, όπως οι Κρήστονες στο νότιο τμήμα του ν. Κιλκίς, οι Μύγδονες στην περιοχή της Επαρχίας Λαγκαδά, οι Μαίδοι (από τους οποίους προέρχεται ο Σπάρτακος) στην άνω κοιλάδα του Στρυμώνα.,
Ως γνωστό η αρχαία Θράκη (δηλ. το έδαφος όπου ζούσαν οι θρακικές φυλές) συμπεριελάμβανε την σημερινή Βουλγαρία, την ευρωπαϊκή Τουρκία, τη βορειοανατολική Ελλάδα και τμήματα της ανατολικής Σερβίας και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Τα όριά της ήταν μεταξύ του ποταμού Δούναβη στο Βορρά και του Αιγαίου στο νότο, στην ανατολή η Μαύρη Θάλασσα και η Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά) και στη δύση οι ποταμοί Αξιός και Μοράβας. Συμπεριλαμβάνονταν η σημερινή Πιερία και η Πέλλα.
Το 46, στην εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου, καθορίστηκαν τα όρια της Θράκης ως ρωμαϊκής επαρχίας. Ξεκινούσαν από τον Εύξεινο Πόντο, τα στενά του Βοσπόρου και του Ελλήσποντου με τη θάλασσα της Προποντίδας και του Θρακικού πελάγους και έφταναν ως τον ποταμό Νέστο δυτικά και στα βόρεια πέρα από τη σημερινή βουλγαρική πρωτεύουσα, τη Σόφια. Ο Αίμος αποτελούσε τα βόρεια σύνορα της Θράκης..
Να σημειωθεί ότι οι Θράκες, οι Πελασγοί και οι Ιλλυριοί είναι οι αρχαιότεροι κάτοικοι της Χερσονήσου του Αίμου πολύ πριν ακόμη κατέλθουν οι Αχαιοί, οι Αιολείς, οι Ίωνες και οι Δωριείς. Και βέβαια να σημειώσουμε ακόμη ότι τα Θρακικά φύλλα δεν χάθηκαν από την ιστορία, δεν χάνονται έτσι οι λαοί, απλώς ήρθαν σε σύνθεση, συνεργάστηκαν, συγκεράστηκαν με άλλα φύλα όπως οι Μακεδόνες.
Κομνηνών Δυναστεία (1081-1185) :
Η βυζαντινή οικογένεια των Κομνηνών, η οποία αναφέρεται για πρώτη φορά στις πηγές επί Βασιλείου Β', προέρχεται από ένα χωριό που δεν απέχει πολύ από την Αδριανούπολη, την Κόμνη της Θράκης εξ'ου και το όνομα Κομνηνός. Γενάρχης της Δυναστείας ο Μανουήλ Κομνηνός (1020) ο οποίος ήταν γιος ενός άσημου μικροκαλλιεργητή από την Κόμνη. Αργότερα τα μέλη της οικογένειας εξελίχθηκαν σε μεγαλοκτηματίες της Μικράς Ασίας στην Κασταμονή της Παφλαγονίας (οι Παφλαγόνες ήταν Θρακοφρυγικό φύλλο, όπως και οι Αμαζόνες και οι Πελαγόνες της Μακεδονίας).
Αναρρηθέντες Αυτοκράτορες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από αυτή τη Δυναστεία:
• Ισαάκιος Α Κομνηνός (1057-1059)
• Αλέξιος Α' Κομνηνός (1081-1118)
• Ιωάννης Β' Κομνηνός Δούκας (1118-1143)
• Μανουήλ Α' Κομνηνός (1143-1180)
• Αλέξιος Β' Κομνηνός (1180-1183)
• Ανδρόνικος Α' Κομνηνός (1183-1185) τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας των Κομνηνών.
Το 1185 μ.Χ. οι αντίπαλοι του Ανδρόνικου υποκίνησαν εξέγερση του λαού της Πόλης, βίαια γεγονότα συγκλόνισαν τη βυζαντινή αυτοκρατορική αυλή και ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός εκθρονίστηκε και θανατώθηκε όπως και μέλη της οικογενείας του. Ωστόσο τα δυο εγγόνια του δολοφονηθέντος αυτοκράτορα, οι Κομνηνοί Αλέξιος και Δαβίδ -οι οποίοι ήταν παιδιά του σεβαστοκράτορα Μανουήλ, γιου του Ανδρόνικου του Α, ο οποίος σκοτώθηκε μαζί με τον πατέρα του κατά την εξέγερση του 1185- διασώθηκαν και βρήκαν καταφύγιο κοντά στη θεία τους Θαμάρ], βασίλισσας των Ιβήρων (Γεωργίας) (1184-1212).
Εδώ αρχίζει το νήμα της ίδρυσης της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1204-1461).
Οι εγγονοί του τελευταίου Κομνηνού κατόρθωσαν να καταλάβουν την περιοχή της Τραπεζούντας το 1204 και ίδρυσαν ανεξάρτητο κράτος με τη βοήθεια της θείας τους και των Γεωργιανών στρατιωτών, καθώς και τη συνεργασία των αρχόντων που έφυγαν από την Κωνσταντινούπολη και των ντόπιων Πόντιων στρατιωτικών και αριστοκρατών. Το κράτος του Πόντου. η Τραπεζούντα μετατράπηκε σε ένα αυτόνομο μικρασιατικό κράτος του ποντιακού ελληνισμού και, ανεξάρτητα από την Κωνσταντινούπολη, συνέχισε την πορεία της μέσα στο χρόνο. Στη διάρκεια της ύπαρξης του όμως το νέο κράτο,ς δεν αρνήθηκε την αποδοχή και αφομοίωση ποικίλων πολιτιστικών στοιχείων: Γεωργιανοί, Τουρκομάνοι, Λαζοί, Κόλχοι, αλλά και άλλοι λαοί ή πληθυσμιακές ομάδες που σε διάφορες εποχές ήρθαν σε επαφή με την Αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών άφησαν με κάποιο τρόπο τα ίχνη τους στην οργάνωσή του αλλά και στην καθημερινή ζωή. Οι Κομνηνοί της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας ονομάστηκαν Μεγαλο-Κομνηνοί σε διάκριση με τους Άγγελους-Κομνηνούς.
Ο Δαβίδ Μέγας Κομνηνός είναι ο τελευταίος αυτοκράτορας της Τραπεζούντας. Το 1458 με την υποστήριξη των Καβαζιτών απομάκρυνε τον νόμιμο διάδοχο Αλέξιο Ε' και στέφθηκε αυτοκράτορας σε μια κρίσιμη για την αυτοκρατορία εποχή, καθώς η εξάπλωση των Οθωμανών στη Μικρά Ασία απειλούσε άμεσα την ύπαρξή της. Στις 15 Αυγούστου 1461 αναγκάστηκε να παραδώσει την Τραπεζούντα στον σουλτάνο Μωάμεθ Β' και δύο χρόνια μετά, την 1η Νοεμβρίου 1463 εκτελέστηκε στην Κωνσταντινούπολη.
Η οικογένεια των Δωρανιτών
Ο αριστοκρατικός οίκος των Δωρανιτών, που καταγόταν από την ύπαιθρο της Τραπεζούντας, πιθανόν από τη Δρύωνα (Κόβατα), εμφανίζεται πρώτη φορά το 1204, την περίοδο δηλαδή της ίδρυσης της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Η οικογένεια θεωρείται μία από τις αυτόχθονες οικογένειες του Πόντου οι οποίες ενίσχυσαν τους Μεγαλο-Κομνηνούς στην προσπάθειά τους να εδραιωθούν στην επικράτεια, στηρίζοντάς τους τόσο με ανθρώπινο δυναμικό όσο και υλικά. Ωστόσο στοιχεία για τα μέλη της εκείνης της περιόδου δεν υπάρχουν.
. Οι Δωρανίτες πρωταγωνίστησαν σε αυτές τις διαμάχες και συνεργάστηκαν επανειλημμένα με άλλες αριστοκρατικές οικογένειες της Τραπεζούντας, όπως τους Σχολαρίους, τους Καβασίτες, τους Καμαχηνούς και τους Τζανιχίτες, με σκοπό την απόκτηση περισσότερης πολιτικής δύναμης και την επιβολή της επιθυμητής κοινωνικοπολιτικής ισορροπίας. Στις αρχές του Ιουνίου του 1350 ο Κωνσταντίνος Δωρανίτης συνελήφθη μαζί με τον αδελφό του, μέγα στρατοπεδάρχη-Θεόδωρο Δωρανίτη (Πιλέλη), και με άλλα μέλη της οικογένειάς του και κλείστηκαν για μικρό χρονικό διάστημα σε φυλακές ειδικά διαμορφωμένες για τους άρχοντες.
Τα στοιχεία για την περαιτέρω εξέλιξη του οίκου κατά το 15ο αιώνα είναι λιγοστά. Για την πορεία της οικογένειας μετά την πτώση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας στους Οθωμανούς, το 1461, δεν υπάρχουν στοιχεία.
Οι καλές σχέσεις με τον οίκο των Μεγαλοκομνηνών φαίνεται ότι διατηρήθηκαν ως την κατάκτηση της αυτοκρατορίας από τους Οθωμανούς, καθώς υπάρχουν αναφορές για κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, τον Ιωάννη Δωρανίτη, που έφερε το αξίωμα του πρωτόπαπα το 1432, επί Ιωάννη Δ΄ Μεγάλου Κομνηνού (1429-1458). Έκτοτε χάνονται τα ίχνη του οίκου των Δωρανιτών, όπως χάθηκαν και άλλων αριστοκρατικών οικογενειών της Τραπεζούντας.
Από όλα τα παραπάνω σαφώς και δεν προκύπτει ότι ο Δαυίδ Μεγαλο-Κομνηνός εξορίστηκε στην περιοχή της Λίμνης και του όρους Δύσσωρου και ούτε ότι του παραχωρήθηκαν εκτάσεις στη λεκάνη Στρυμώνα-Δοιράνης αφού όλοι οι ιστορικοί συγκλίνουν-συμφωνούν ότι δύο χρόνια μετά την παράδοση της Τραπεζούντας εκτελέστηκε στην Κωνσταντινούπολη (1461-1463). Και βέβαια σαφέστατα δεν προκύπτει εγκατάσταση των Δωρανιτών Ποντίων ευγενών στην εν λόγω εύφορη λεκάνη Στρυμώνα – Δοϊράνης-Δύσωρου όρους για να λάβουν εκτάσεις.