Η αλήθεια είναι ότι το νομοσχέδιο τάραξε λιμνάζοντα νερά και κοινωνικές βεβαιότητες, καλώντας την κοινωνία να αναστοχαστεί και να απαντήσει σε θεμελιώδη κοινωνικά ερωτήματα. Τι είναι άρρεν και τι θήλυ; Ποιό είναι το περιεχόμενο του έρωτα και ποιό είναι το νόημα του γάμου; Πως γίνεται κάποιος γονιός; Είναι αποδεκτά τα μέσα που προσφέρει η επιστήμη για να αποκτήσει κανείς παιδί; Τι είναι η ομοφυλοφιλία; Έχουν οι ομοφυλόφιλοι δικαιώματα; Υπάρχουν όρια στα δικαιώματα τους; και ποιος τα ορίζει; Οι νόμοι που ισχύουν σε άλλες χώρες πρέπει υποχρεωτικά να ψηφίζονται και στην χώρα μας; Τι είναι κανονικό και τι φυσιολογικό; Ποιος θα προτείνει απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις; Οι νομικοί; Οι βιολόγοι; Οι ψυχολόγοι; Οι κοινωνιολόγοι; Οι θρησκείες; Και στο τέλος, αφού απαντηθούν οι προηγούμενες ερωτήσεις θα πρέπει να συνεννοηθούμε για το εάν η συζήτηση γίνεται για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των ενηλίκων ή για να προστατευθεί το συμφέρον των παιδιών.
Για να μην χαθούμε μέσα στις υποομάδες των ΛΟΑΤΚΙ, θα αναφερθούμε κυρίως στους ομοφυλόφιλους. Θα μπορούσαμε να ορίσουμε τον ομοφυλόφιλο με το άθροισμα των επιμέρους χαρακτηριστικών που αφορούν την ερωτική του έλξη προς το ίδιο φύλο, την ερωτική του συμπεριφορά, τις ερωτικές του φαντασιώσεις, τις κοινωνικές του προτιμήσεις, το αίσθημα ταυτότητος (δηλαδή το πως το ίδιο ορίζει και αντιλαμβάνεται τον εαυτό του) και του τρόπου ζωής του. Κάθε στοιχείο μπορεί να υπάρχει με διαφορετική ένταση σε κάθε άτομο, γι΄ αυτό και είναι αποδεκτό ότι δεν υπάρχει μια ομοφυλοφιλία αλλά ένα φάσμα ομοφυλόφιλων προσανατολισμών (όπως άλλωστε υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι να είναι κανείς μη ομοφυλόφιλος).
Δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό τους. Στον δυτικό κόσμο εκτιμάται (οι μελέτες έχουν μεθοδολογικά προβλήματα) ότι είναι περίπου 3.5% του ενήλικου πληθυσμού ( 1,1% οι άνδρες, 0.6 % οι γυναίκες και 1.8% οι αμφίφυλοι των δυο φύλων). Επομένως στην Ελλάδα με τους 8.5 εκατομμύρια ενηλίκους (https://www.statistics.gr/greece-in-figures ) πιθανότατα υπάρχουν περίπου 250.000-300.000 ομοφυλόφιλοι. Πόσοι από αυτούς επιθυμούν να έχουν μια σταθερή σχέση; Ελάχιστες εκατοντάδες εάν κρίνουμε από τα στατιστικά στοιχεία του 2022, σύμφωνα με τα οποία, έγιναν 394 σύμφωνα συμβιώσεως μεταξύ ανδρών και 113 σύμφωνα μεταξύ γυναικών. Επομένως 507 σε συνολικά 56512 σύμφωνα και γάμους (Ειδήσεις 11/10/23).
Μέχρι σήμερα δεν δόθηκε πειστική απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα (που αφορά και την υιοθεσία) τού εάν κανείς γεννιέται ή εάν κανείς γίνεται ομοφυλόφιλος. Ξέρουμε ότι δεν είναι θέμα προσωπικής επιλογής, ούτε προκαλείται αποκλειστικά από τα γονίδια και σίγουρα δεν καθορίζεται από τις ορμόνες (άρα δεν ανιχνεύεται με εξετάσεις). Πρόκειται πιθανότατα για ένα πολυπαραγοντικό σύνθετο φαινόμενο, στο οποίο εμπλέκονται και η βιολογία του σώματος και το περιβάλλον του ατόμου.
Η ομοφυλοφιλία υπάρχει από την αρχαιότητα (άρα δεν συνδέεται με την σημερινή κατάσταση της κοινωνίας) και παρατηρείται σε όλους τους λαούς, σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλα τα κράτη. Μέχρι και πριν μισό αιώνα οι ομοφυλόφιλοι αντιμετωπιζόταν ως άρρωστοι, ως ανήθικοι, ως αμαρτωλοί ως επικίνδυνοι για την κοινωνία, οι δε θηλυπρεπείς ως άξιοι χλευασμού. Οι ναζί τους σκότωναν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, σε 5 μουσουλμανικές χώρες καταδικάζονται, ακόμη και σήμερα, σε θάνατο (Ιράν, Νιγηρία, Σαουδική Αραβία, Σομαλία, Υεμένη) και σε άλλες 75 χώρες τιμωρούνται ως παράνομοι.
Στις δυτικές χώρες δεν τους σκοτώνουν και δεν τους φυλακίζουν. Αντιθέτως το κράτος και ο ιατρικός κόσμος τους αντιμετωπίζει με ανοχή και/ή κατανόηση. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας παλαιοτέρα μιλούσαν για σεξουαλική διαστροφή και ανωμαλία, ύστερα για σεξουαλική απόκλιση, μετά για σεξουαλική παραλλαγή και τώρα ομιλούν για διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Οι λέξεις προδίδουν και την αλλαγή των αντιλήψεων.
Η αντιμετώπιση της ομοφυλοφιλίας πράγματι άλλαξε, όταν το 1992 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διακήρυξε ότι δεν πρόκειται για ψυχική νόσο και αφαίρεσε την ομοφυλοφιλία από την διεθνή ταξινόμηση των ασθενειών (ICD-10). Αυτό επιβεβαίωσε προσφάτως και η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία https://psych.gr/deltio-typoy-tis-ellinikis-psychiatrikis-etaireias/ . Απαλλαγμένοι από το στίγμα της ψυχασθένειας οι ομοφυλόφιλοι (του δυτικού κόσμου) διεκδίκησαν δικαιώματα, τα οποία σταδιακά και άρχισαν να αποκτούν. Σε άλλες χώρες γρηγορότερα και σε άλλες με καθυστέρηση. Σε αυτήν την εξέλιξη βοήθησε 1) η γενικότερη σεξουαλική απελευθέρωση 2) η επιδημία του AIDS που τους έβγαλε από την αφάνεια και τους έφερε στο δημοσιογραφικό προσκήνιο 3) η σύγχρονη αντίληψη σύμφωνα με την οποία απαγορεύονται οι διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων 4) ο ακτιβισμός των ΛΟΑΤΚΙ και 5) βοήθησαν και κάποιοι σοβαροί άνθρωποι των γραμμάτων, των τεχνών και της πολιτικής που άφοβα αποκάλυψαν την ομοφυλοφιλία τους.
Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι διεστραμμένα τέρατα όπως νόμιζαν παλιά και αφού δεν είναι ψυχικά διαταραγμένοι, είναι άνθρωποι που δεν διαφέρουν από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Υπ’ αυτήν την έννοια θα έπρεπε να μας είναι αδιάφορο με ποιόν ή με ποιάν διαλέγουν να συμβιώνουν ή να παντρεύονται.
Η πολιτεία αντιμετωπίζει τον γάμο ομοφυλοφίλων ως ένα καθαρά νομικό ζήτημα, εντελώς ανεξάρτητο από θέματα θρησκείας ή ηθικής και επιδιώκει να διορθώσει ανισότητες, διακρίσεις και νομικά αδιέξοδα που δημιουργήθηκαν από την ίδια την πραγματικότητα. Θέλει δε να εξασφαλίσει τα κληρονομικά δικαιώματα και την επιμέλεια των ήδη υιοθετημένων παιδιών. https://www.youtube.com/watch?v=Dntt2hVAb6E&ab_channel=%CE%95%CF%85%CE%AC%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82%CE%92%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%B6%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%82
Η κοινωνία είναι διχασμένη https://www.protothema.gr/politics/article/1456018/galop-marc-548-nai-ston-gamo-ton-omofulon-kai-529-stin-uiothesia-apo-omofula-zeugaria/ . Είναι αιχμάλωτη στερεοτύπων που έχουν διαμορφωθεί στην πορεία των αιώνων και είναι λογικό ένα κομμάτι της να αντιδρά σε τέτοιους γάμους. Η αντίδραση στον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων εκφράζει στην ουσία μια απέχθεια και μια απόρριψη της ομοφυλοφιλίας, ως τρόπο ζωής. Είναι όμως συγχρόνως και η τελευταία γραμμή αμύνης όλων αυτών που αντιστέκονται (από φόβο) στην υιοθεσία παιδιών. Φόβο μήπως οι γονείς τα κακοποιήσουν. Μήπως η απουσία κλασικού γονεϊκού προτύπου (μπαμπάς και μαμά) θα τα στρέψει προς την ομοφυλοφιλία. Μήπως η ομοφυλοφιλία των γονέων στιγματίσει κοινωνικά τα παιδιά και θα τραυματίσει τον ψυχισμό τους. Μήπως θα ζουν τα παιδιά υπό καθεστώς κοινωνικής απορρίψεως και διαρκούς σχολικού εκφοβισμού.
Όσοι ανησυχούν για το θέμα της υιοθεσίας επηρεάζονται αρνητικά και από τον τρόπο που ορισμένοι ομοφυλόφιλοι εξευτελίζουν τον εαυτό τους στην δημόσια σφαίρα. Πόσο επαρκείς γονείς θα μπορούσαν να γίνουν κάτι φανταχτεροί τύποι της μικρής οθόνης που προφανέστατα βρίσκονται σε ψυχική ανισορροπία και έχουν οι ίδιοι ανάγκη από φροντίδα; Πόσο καλή εντύπωση μπορείς να σχηματίσεις για αυτούς που συμμετέχουν στις περίφημες ‘’παρελάσεις περηφάνιας’’ στις οποίες λικνίζονται αγκαλιασμένοι προκλητικά περιφέροντας την γύμνια τους με φτερά και πλουμίδια;
Υπάρχουν ειδικοί που ισχυρίζονται ότι τα θέματα που αφορούν τα υιοθετημένα παιδιά δεν έχουν μελετηθεί ενδελεχώς και ότι απαιτούνται καλύτερες μελέτες πριν βγουν οριστικά συμπεράσματα. Πιο ενοχλητικές είναι οι αναφορές σύμφωνα με τις οποίες οι υπάρχουσες μελέτες έχουν μεθοδολογικά προβλήματα και στερούνται αντικειμενικότητος, καθότι έχουν σχεδιαστεί και διενεργηθεί από ομοφυλόφιλους και συμπαθούντες του χώρου (Καθημερινή 28-1-24).
Αντιθέτως η ομάδα των νομικών που συνέταξε το νομοσχέδιο, ισχυρίζεται ότι συμβουλεύτηκε ειδικούς οι οποίοι την διαβεβαίωσαν ότι ο γάμος ομοφυλοφίλων δεν προκαλεί βλάβη στα υιοθετημένα παιδιά. Προφανώς οι νομικοί γνωρίζουν στοιχεία που επιτρέπουν στην κυβέρνηση να προχωρεί με αυτοπεποίθηση στην ψήφιση του σχετικού νόμου. Ποια είναι αυτά τα στοιχεία; Δεν θα έπρεπε να τα ανακοινώσουν; Και εδώ εντοπίζεται ένα πρόβλημα επικοινωνίας. Για ένα νόμο που ανατρέπει παραδόσεις και βεβαιότητες αιώνων, θα έπρεπε η κυβέρνηση να είναι πιο προσεκτική. Θα έπρεπε να ενημερώσει λεπτομερώς το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που αμφιβάλλει και ανησυχεί για τις πιθανές συνέπειες των κυβερνητικών ενεργειών. Τέτοια ενημέρωση δεν έγινε, με αποτέλεσμα να πλανάται η εντύπωση ότι η κοινωνία θα λάβει μέρος σε ένα πείραμα με άγνωστες, για τα υιοθετημένα παιδιά, κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.
Υπάρχει όμως και ένα πολιτικό ζήτημα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προχωρά με τόλμη (αδιαφορώντας για τις πολιτικές αναταράξεις που θα προκαλέσει) και με αποφασιστικότητα (ο νόμος θα ψηφιστεί οπωσδήποτε), για να επιλύσει ένα πρόβλημα που αφορά μόνο μερικές εκατοντάδες από τους ΛΟΑΤΚΙ συμπολίτες μας. Αυτή η ίδια κυβέρνηση έχει επιδείξει μέχρι σήμερα αναποφασιστικότητα και αδικαιολόγητη ατολμία στην επίλυση πολύ σοβαρότερων προβλημάτων, που αφορούν τους 11.000.000 κατοίκους της χώρας, όπως τα θέματα δημόσιας ασφάλειας (εκτεταμένη βία, ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα, τροχαία δυστυχήματα) και δημόσιας υγείας (κατάρρευση του ΕΣΥ και προβληματική πρωτοβάθμια περίθαλψη).
Ενδεικτική βιβλιογραφία: Βασίλειος Θερμός. Έλξη και πάθος. Μια διεπιστημονική προσέγγιση της ομοφυλοφιλίας. Εκδόσεις εν πλω. Αθήνα 2016.
Ο Τάσος Ναούμης είναι παιδίατρος, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
