Πολιτικοποιημένος λοιπόν από τα γεννοφάσκια μου δημιούργησα μεγαλώνοντας τα δικά μου σύμβολα όπως και όλη η γενιά μου. Πρώτο σύμβολο ο Μίκης. Ποιος Μίκης ρωτάτε; Ελάτε τώρα, ένας είναι ο Μίκης. Με τα τραγούδια του αρχίζοντας από τον ‘’Επιτάφιο’’ του Γιάννη Ρίτσου αφύπνισε και ξεσήκωσε έναν ολόκληρο λαό. Με την ‘’Πολιτεία’’ και το ‘’Αρχιπέλαγος’’ συντάραζε τα πλήθη στις συναυλίες. Με το ‘’Άξιον εστί’’ του Οδυσσέα Ελύτη αναποδογύρισε το σύμπαν μέσα μας όταν τραγουδάγαμε με την γροθιά ψηλά ‘’της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και μυρσίνη συ δοξαστική, μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε την χώρα μου’’.
Αρχιερέας της αποστασίας στα Ιουλιανά του 65 ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν αυτός με τους άλλους αποστάτες έριξαν από την εξουσία την λαοπρόβλητη κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Μπροστάρης στους αγώνες κατά της αποστασίας ο Μίκης που με τους Λαμπράκηδες έδινε καθημερινά μάχες στους δρόμους όταν όλη τη χώρα την δονούσαν συθέμελα τα γνωστά συνθήματα: ‘’Ένα ένα τέσσερα’’, και για τον τότε νεόκοπο βασιλιά το ‘’Δεν σε θέλει ο λαός, πάρ΄ τη μάνα σου και μπρος’’. Τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη τον έλουζαν οι ξεσηκωμένες μάζες με εξευτελιστικό για το πρόσωπό του χαρακτηρισμό. Έφαγε πολύ ξύλο ο Μίκης στις τότε διαδηλώσεις. Μετά από ένα τέτοιο ξύλο μελοποίησε και το έργο σταθμός ‘’Ρωμιοσύνη’’ του Γιάννη Ρίτσου. Όλη η χώρα τραγουδούσε ‘’Όταν σφίγγουν το χέρι’’, ‘’Σώπα όπου νάναι θα σημάνουν οι καμπάνες’’…
Από τα μέσα της δεκαετίας του 60, την γενιά μας ξεσήκωσε και το επόμενο σύμβολο της εποχής εκείνης. Το όνομά του, Διονύσης Σαββόπουλος, ο δικός μας Νιόνιος. Ξεκίνησε πριν ακόμα την δικτατορία με το ‘’Φορτηγό’’ και φωτογράφισε μουσικά την εποχή με το ΄΄Ήλιε ήλιε αρχηγέ’’, ‘’Μη μιλάς άλλο γι’ αγάπη’’, ‘’Συννεφούλα’’, ‘’Τα κορίτσια δυο δυο’’, Βιετνάμ γιε γιε’’... Συνέχισε στη διάρκεια της δικτατορίας με τους κύκλους ‘’Το περιβόλι του τρελού’’, ‘’Μπάλλος’’ και ‘’Βρώμικο ψωμί’’ με τραγούδια-σταθμούς. Στην μνήμη μου παραμένει μια εικόνα του 1973 μεσούσης της δικτατορίας. Σπούδαζα στην Παιδαγωγική Ακαδημία Λαρίσης και ένα μεσημέρι τρώγαμε σε κάποιο κεντρικό εστιατόριο της Λάρισας. Εκείνη την ημέρα ο Νιόνιος θα έδινε συναυλία στην πόλη. Αίφνης βλέπουμε να περνά έξω από το εστιατόριο ο Νιόνιος με τους ανθρώπους του συγκροτήματός του. Από πίσω τους ακολουθούσαν κάποιοι που δεν ξέραμε τι ήταν. Ένας μεσήλικας Λαρισαίος μάς πληροφόρησε συνωμοτικά ότι ήταν ασφαλίτες. Μέσα σε ένα τέτοιο ασφυκτικό πλαίσιο δημιουργούσε και λειτουργούσε ο Νιόνιος, ο δικός μας Νιόνιος.
Το τρίτο σύμβολο που δημιούργησε η γενιά μας ήταν γυναίκα. Το όνομά της, Μαρία Δαμανάκη, η γυναίκα που με την φωνή της σφράγισε την τελευταία αγωνιστική έξαρση του λαού μας, το έπος του Πολυτεχνείου. ‘’Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων’’.
Τα χρόνια πέρασαν. Διορίστηκα δάσκαλος στο Κιλκίς. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να γιορτάζεται στα σχολεία η επέτειος του Πολυτεχνείου. Δεν είχαμε τότε μουσικούς στα σχολεία και τις εκδηλώσεις τις αναλαμβάναμε κάποιοι δάσκαλοι που είχαμε κάποια μουσική έφεση όπως εγώ λόγω…ακορντεόν. Η νέα γιορτή ήταν δύσκολη για εμάς. Μέσα σε μια συντηρητική ελληνική κοινωνία με διάχυτη την προκατάληψη, προσπαθούσαμε να διδάξουμε στα παιδιά τα τραγούδια του Μίκη, του Νιόνιου, του Μάνου Λοΐζου κτλ. αναλαμβάνοντας και το σχετικό ρίσκο. Από τον γνωστό δίσκο-ντοκουμέντο ακουγόταν στα σχολεία μας η φωνή της Δαμανάκη ‘’Εδώ Πολυτεχνείο…’’.
Και κύλησαν κι άλλο τα χρόνια και τα σύμβολα της γενιάς μας άρχισαν να γκρεμίζονται το ένα μετά το άλλο. Είδαμε τον Μίκη, τον δικό μας Μίκη το 1990 να ορκίζεται υπουργός στην κυβέρνηση του … Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Όταν 25 χρόνια πριν σ’ όλη την Ελλάδα αντηχούσε το γνωστό εξευτελιστικό για τον Μητσοτάκη σύνθημα και ο Μίκης με τους Λαμπράκηδες έτρωγε το ξύλο της αρκούδας, 25 χρόνια μετά ο Μίκης μας ορκιζόταν υπουργός του Μητσοτάκη. Εδώ να σημειώσω ότι μέχρι και σήμερα, δύο είναι οι λατρεμένοι μου συνθέτες, ο Βασίλης Τσιτσάνης και ο Μίκης Θεοδωράκης. Άλλο το ένα όμως και άλλο το άλλο.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 80 έκανε την κωλοτούμπα. Άρχισε να υμνεί και συνεχίζει μέχρι σήμερα να υμνεί την οικογένεια Μητσοτάκη. Στις τελευταίες μάλιστα εκλογές μάς συμβούλεψε πατρικά να ψηφίσουμε Μητσοτάκη ‘’γιατί η χώρα πρέπει να κυβερνηθεί’’. Δεν ξέρω τι σκέφτεται σήμερα ο Νιόνιος όταν η μισή χώρα έχει καεί και η άλλη μισή έχει πνιγεί με την κυβέρνηση του εκλεκτού του.
Και κλείνω με την Μαρία Δαμανάκη. Ξεκίνησε την πολιτική της διαδρομή από την αριστερά αλλά εκεί γύρω στο 2004 ανακάλυψε τα μπερεκέτια του καπιταλισμού και απόλαυσε θέσεις και χρήμα. Μέχρι σήμερα είναι κάπου χαμένη, τρώει τις ευρωπαϊκές μισθάρες και δεν δίνει δεκάρα τσακιστή για τις μάζες που την έκαναν σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς.
Όσον αφορά το πρόσωπό μου, συνεχίζω να ακούω και να απολαμβάνω τα τραγούδια του Μίκη και του Νιόνιου. Δεν τους ανήκουν πια. Είναι δικά μας και κομμάτι σημαντικό της συλλογικής μας μνήμης.
Και τώρα θα με ρωτήσετε με το δίκιο σας. Η ζωή προχωράει, τα πράγματα αλλάζουν, δεν δικαιούνται να αλλάζουν απόψεις οι άνθρωποι; Η απάντησή μου είναι ότι δικαιούται κάθε άνθρωπος να αναθεωρεί τις απόψεις του όπως και οι προαναφερθέντες. Την στιγμή όμως που έγιναν σύμβολα μιας ολόκληρης γενιάς, απαγορεύεται να το διαλαλούν με υπουργοποιήσεις και με βαρύγδουπες δηλώσεις σεβόμενοι τους χιλιάδες ανθρώπους που τους συμβολοποίησαν. Να ψηφίζουν ό,τι θέλουν αλλά σεμνά και πάνω απ’ όλα, σιωπηλά.
Η γενιά μας αποχωρεί σιγά σιγά από το κάδρο. Η νέες γενιές μπαίνουν ορμητικά στο κάδρο αυτό δημιουργώντας τα δικά τους σημερινά αντισυστημικά σύμβολα με τις σημερινές ανατρεπτικές μουσικές και με τα τατουάζ. Θέλω να αφήσω στους νέους ανθρώπους ως παρακαταθήκη ζωής μια δική μου ορμήνια. Ζήστε το παρόν, απολαύστε τα νιάτα σας και αγωνιστείτε. Προς Θεού όμως. Μην δημιουργείτε ανθρώπους-σύμβολα. Μεταφέρετε τη σκέψη σας 30-40 χρόνια μετά όταν η τρίτη ηλικία σάς χτυπά την πόρτα και θα νιώσετε την ίδια θλίψη που νιώσαμε κι εμείς. Όταν θα δείτε κάποια από τα σημερινά αντισυστημικά σας σύμβολα να καμαρώνουν με τα κοστούμια και τις γραβάτες τους ως υπουργοί ανάμεσα σ’ αυτούς που σήμερα πολεμάνε. Κάποιοι άλλοι θα σας δίνουν και συμβουλές για να γίνετε καλά παιδιά και να στοιχηθείτε στο τότε σύστημα. Μην γίνετε ‘’ποίμνιο’’ κανενός. Διατηρήστε την ατομική σας οντότητα σαν πολύτιμο φυλαχτό που δεν το αγγίζει καμιά πλειοψηφία. Να εφαρμόζετε στην πράξη το ‘’Αμφιβάλλω άρα υπάρχω’’ του Καρτέσιου, να είστε πάντα υποψιασμένοι και σύμφωνα με τον θείο στίχο του Διονυσίου Σολωμού, να έχετε ‘’πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής σας’’.
ΥΓ. …με όλον τον προσήκοντα σεβασμό στη μνήμη του Μίκη που λατρέψαμε…
