Τετάρτη, 20 Νοεμβρίου 2024, 11:46:24 πμ
Τετάρτη, 20 Νοεμβρίου 2024 09:30

Ο καθείς και η συμπεριφορά του

Γράφει ο Νίκος Κωνσταντινίδης.

Εκπαιδευτικός-συγγραφέας

                                              

«Δημοσιογραφία σημαίνει να δημοσιεύεις αυτά που κάποιος άλλος δεν θέλει να δημοσιευτούν.

Όλα τ’ άλλα είναι δημόσιες σχέσεις», λέει ο Τζωρτζ Όργουελ. Αν δεν γράφεις για κάτι που αξίζει να γραφτεί, αν σιωπάς, όταν επιβάλλεται να μιλήσεις, την  αλήθεια δεν πρόκειται ποτέ να αναδείξεις.

Αν στρογγυλεύουμε τα γεγονότα, είτε για να φανούμε ευγενείς, είτε γιατί μερικοί δεν αντέχουν να τα ακούνε, με τα πραγματικά τους ονόματα, αφαιρούμε την ουσία και τα αφυδατώνουμε. Το να κρατούμε σε ίση απόσταση το δίκαιο από το άδικο, ευνοούμε την αδικία. Το να μην δεχόμαστε την πλειοψηφία και να την «διορθώνουμε»  ως άτομα ακυρώνουμε τη δημοκρατία.   

Ποιος είναι εν προκειμένω ο λόγος των λέξεων, όταν δεν λένε τα πράγματα ως έχουν; Ο φασισμός κι  ο ναζισμός, είναι δύο λέξεις ξένες, καθώς δεν υπήρξαν ως φαινόμενα στην αρχαία Ελλάδα. Εισήχθησαν και πολιτογραφήθηκαν ως έννοιες τελευταία, με βάση τα ιστορικά γεγονότα.  Ό,τι δεν υπάρχει ως φαινόμενο σε έναν τόπο ή σ' έναν πολιτισμό, δεν υπάρχει και ως έννοια.  

Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται τα γεγονότα ανάλογα από την οπτική γωνία που τα βλέπει. Κανένα όμως κτήριο δεν μπορεί να το δει κανείς πανοραμικά, από μία και μόνο γωνία. Έτσι είναι και η αλήθεια. Αυτή κι αν έχει πολλές γωνίες!  

 Η συμπεριφορά, εκτός από ατομικό είναι και κοινωνικό φαινόμενο, όταν την ασπάζεται  ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Ο άνθρωπος εκτός από την ιδεολογία  και τη φιλοσοφία του, ορίζεται και προσδιορίζεται και από τον χαρακτήρα του. Ο ωφελισμός και ο χαμαιλεοντισμός είναι πρωτογενώς προσωπικά χαρακτηριστικά, που γίνονται κατόπιν πολιτικά, ως κοινωνικά φαινόμενα. Υπάρχουν άνθρωποι με  διαφορετικές πολιτικές απόψεις αλλά με ίδιους χαρακτήρες.

Αυτός που δεν βλέπει καθόλου δεν είναι ο τυφλός αλλά ο κακός άνθρωπος. Ο καλός έχει πάντα  ανοιχτά στο φως τα μάτια της ψυχής του. Ενώ ο κακός τυφλώνεται από την κακία του, από μόνος του. Γι’ αυτό και κατεβάζει τους άλλους σε χαμηλότερο από το δικό του επίπεδο, για να φανεί ο ίδιος. Οι πυγολαμπίδες για να φανούν έχουν ανάγκη το σκοτάδι.

Κάθε άνθρωπος που κοιτάζει τον κόσμο, τον βάφει με τα δικά του χρώματα και τον πλάθει με τις δικές του ευαισθησίες.  Έτσι, τα αρνητικά άτομα πολλαπλασιάζουν τον αρνητισμό τους, και υποφέρουν, ενώ τα θετικά άτομα πολλαπλασιάζουν τη χαρά τους και αισθάνονται υπέροχα.

Η συμπεριφορά ως πολιτικό και πολιτισμικό φαινόμενο έχει τα καλά και τα κακά της στοιχεία. Η οπαδική συμπεριφορά διαπερνά σ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα. Υπάρχουν καλοί και κακοί Χριστιανοί, καλοί και κακοί δεξιοί, καλοί και κακοί αριστεροί. Ποιητικό αίτιο σε κάθε πράξη είναι ο άνθρωπος, είτε ως υπάνθρωπος είτε ως υπεράνθρωπος.

Το γνωστό ρητό, «άνθρωπον αιτούμαι» του Διογένη από τη Σινώπη του Πόντου είναι διαχρονικό.  Ο άνθρωπος που ζει στη λαμογιά απομακρύνεται από την ανθρωπιά.  Ο άνθρωπος που έχει για Θεό του τον Μαμμωνά, όταν του δοθεί η ευκαιρία, χάριν χρήματος,  θα παρανομήσει. Το αβγάτισμα της περιουσίας στην πολιτική, προκαλεί εύγλωττα την απορία, αλλά και την παροιμία που λέει: «κάποιον λάκκο έχει η φάβα».

Με τα χρόνια άλλαξε η κοινωνία και μαζί της και οι λέξεις που την προσδιορίζουν. Στις μέρες μας ως και οι σύντροφοι δεν τρώνε την ίδια τροφή. Άλλοι τρώνε μαρίδα, άλλοι  συναγρίδα και κάποιοι μένουν νηστικοί. Υπάρχουν όμως και οι λεγόμενοι «αείσιτοι», που σιτίζονται από το κομματικό «Πρυτανείο»!

Μέρες Νοέμβρη οι σημερινές. Είδα τη Μέλπω Λεκατσά, ηρωίδα του Πολυτεχνείου, σε μια εκπομπή να λέει: «Επί χούντας υπήρχε λίστα φοιτητών, οι οποίοι δεν θα έπαιρναν ποτέ πτυχίο. Μεταξύ αυτών των ονομάτων ήταν και το δικό μου". Είδα  όμως, σε μια άλλη εκπομπή, μία «νεοαριστερή» να λέει: «Ο άνθρωπος αυτός δεν θα έχει δεύτερη ευκαιρία στη χώρα». Πέστε μου:  «Υπάρχει καμία διαφορά στη συμπεριφορά ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο;»