Είναι εύλογες οι ερωτήσεις και είναι κατανοητές οι αντιδράσεις. Οι πολίτες δεν είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν μικροβιολογία ούτε φαρμακολογία. Κάποιος πρέπει να τους εξηγήσει. Να εξηγήσει ότι: 1) Υπάρχουν μικρόβια χρήσιμα, υπάρχουν και μικρόβια επικίνδυνα. Τα εμβόλια κατασκευάζονται για να μας προστατέψουν την υγεία από τα επικίνδυνα μικρόβια. 2) Κάθε μικρόβιο έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία άλλοτε μας διευκολύνουν και άλλοτε μας δυσκολεύουν στο να παράγουμε εμβόλια. Για να το πούμε πιο απλά, δεν μπορούμε να παράγουμε εμβόλια για όποια ασθένεια μάς ενδιαφέρει. Πχ η επιστήμη δεν κατάφερε μέχρι σήμερα να παρασκευάσει εμβόλιο για το AIDS παρά την προσπάθεια δεκαετιών. Το ίδιο ανεπιτυχής παραμένει και η προσπάθεια παρασκευής εμβολίου για την ηπατίτιδα C. Το δε εμβόλιο της φυματιώσεως δεν εξελίχθηκε από την εποχή της Μικρασιατικής Καταστροφής. Αντιθέτως για τον κορωνοϊό η επιστήμη τα κατάφερε καλύτερα. Μας προσέφερε εγκαίρως ένα θείο δώρο, ασφαλές και αποτελεσματικό. Εάν η επιδημία εμφανιζόταν τριάντα χρόνια νωρίτερα δεν θα μπορούσαμε με την παλιά τεχνογνωσία να δημιουργήσουμε με τόση ταχύτητα τα κατάλληλα εμβόλια . 3) Τα εμβόλια δεν έχουν όλα την επιθυμητή αποτελεσματικότητα. Πχ. το εμβόλιο του τετάνου προστατεύει κατά 100%, ενώ αντιθέτως η αποτελεσματικότητα του εμβολίου της γρίπης ποικίλει από χειμώνα σε χειμώνα και κυμαίνεται κατά μέσον όρο στο 55-60%. Το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού προστατεύει κατά 95%. Επομένως αφήνει απροστάτευτο το 5% των εμβολιασμένων. Αλλά και με αυτό το μικρό ποσοστό αποτυχίας το εμβόλιο προστατεύει αποτελεσματικά και θα έπρεπε να είμαστε ευτυχείς που το έχουμε. 4) Οι εμβολιασμοί διατηρούν το αμυντικό σύστημα σε μόνιμη αντιμικροβιακή εγρήγορση. Δυστυχώς μια μόνον δόση εμβολίου δεν προστατεύει εφ’ όρου ζωής. Τα περισσότερα εμβόλια χάνουν την προστατευτική τους ικανότητα με την πάροδο του χρόνου και γι’ αυτό απαιτούνται επαναληπτικές δόσεις. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα και με τον κορωνοϊό. Ήρθε η ώρα για την τρίτη δόση. Είναι τόσο τραγικό εάν μελλοντικά χρειαστεί και μια 4η ή μια πέμπτη δόση;
5) Μήπως είναι οι επαναλαμβανόμενες δόσεις επικίνδυνες για την υγειά; Η ασφάλεια των εμβολίων ελέγχεται κατά την διάρκεια των μελετών που γίνονται πριν από την κυκλοφορία ενός νέου εμβολίου. Μετά δε από την έγκριση κυκλοφορία τους τα εμβόλια συνεχίζουν να βρίσκονται υπό παρακολούθηση από ένα σύστημα φαρμακοεπαγρυπνήσεως (κίτρινες κάρτες) και γίνονται αντικείμενο νέων μελετών. Επομένως κάνουμε επαναληπτικές δόσεις χωρίς να αμφισβητούμε την ασφάλεια τους.
Οπότε προκύπτει η ερώτηση για το ποιος αποφασίζει για την ανάγκη περισσοτέρων δόσεων; Ο αριθμός των δόσεων και το είδος των εμβολίων δεν αποφασίζεται αυθαιρέτως από κάθε γιατρό. Καθορίζεται από ένα εντεταλμένο όργανο του Υπουργείου Υγείας που ονομάζεται εθνική επιτροπή εμβολιασμών. Έχει προ πολλού παρέλθει η εποχή που κάθε γιατρός είχε και μια δική του άποψη και μια δική του ξεχωριστή εμβολιαστική τακτική. Η επιτροπή καθορίζει τα εμβολιαστικά σχήματα και εκδίδει οδηγίες που αναλύονται λεπτομερώς στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας. Όταν τα επιδημιολογικά δεδομένα αλλάζουν και όταν η επιστημονική γνώση εξελίσσεται τότε η επιτροπή τροποποιεί τις συστάσεις της. Για παράδειγμα από το εμβόλιο μηνιγγιτιδιοκόκκου C αφαιρεθήκαν δύο δόσεις, στο εμβόλιο της ανεμευλογιάς προστέθηκε μια δεύτερη δόση, το δε εμβόλιο φυματιώσεως καταργήθηκε για τους μαθητές της 1Ης δημοτικού. Το συμπέρασμα είναι ότι τίποτε το πρωτόγνωρο δεν συνέβη με την προσθήκη μιας επιπλέον δόσεως στο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Αναρωτηθήκαμε ποτέ πόσες δόσεις εμβολίων γίνονται στα παιδιά μας; Ο παρακάτω κατάλογος αναλύει τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς (όπως αναγράφονται στο εθνικό πρόγραμμα εμβολίων της Ελλάδος του 2020), από την γέννηση έως το τέλος τού λυκείου: Εμβόλιο τετάνου 6 δόσεις. Εμβόλιο διφθέριτιδος 6 δόσεις. Εμβόλιο κοκκύτη 6 δόσεις. Το εμβόλιο πολυομυελίτιδος περιέχει 3 ιούς πολυομυελίτιδος και γίνεται σε 4 δόσεις επομένως 3*4=12 εμβόλια. Εμβόλιο ηπατίτιδος Β σε 3 δόσεις. Εμβόλιο αιμόφιλου ινφλουέντζας σε 4 δόσεις. Το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου περιέχει 13 εμβόλια και γίνεται σε 3 δόσεις, επομένως 39 δόσεις. Τα εμβόλια για τους μηνιγγιτιδόκοκκους είναι 4. Εμβόλιο ιλαράς σε 2 δόσεις. Εμβόλιο ερυθράς σε 2 δόσεις. Εμβόλιο παρωτίτιδος σε 2 δόσεις. Εμβόλιο ανεμευλογιάς σε 2 δόσεις. Εμβόλιο ηπατίτιδος Α σε 2 δόσεις. Το εμβόλιο για τον καρκίνο της μήτρας γίνεται σε 2 δόσεις και περιέχει 9 ιούς επομένως 18 εμβόλια. Συνολικά προβλέπονται και γίνονται 108 εμβολιασμοί κατά τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής. Γίνονται ομαδοποιημένα με κατ’ ελάχιστον 20 ενέσεις. Εάν προσθέσουμε και το εμβόλια για τον ροταϊό και τον μηνιγγιδιόκοκκο Β (που έχουν και οικονομική συμμετοχή) τότε έχουμε άλλες 4-17 επιπλέον δόσεις εμβολίων ανάλογα με το σκεύασμα. Επομένως προστατεύουμε τα παιδιά μας από σοβαρές ασθένειες με τουλάχιστον 112 δόσεις εμβολίων με υψηλή αποτελεσματικότητα, ενισχυμένη ασφάλεια που γίνονται χωρίς τυμπανοκρουσίες. Το ίδιο αθόρυβα θα μπορούσε να είχε προχωρήσει και ο εμβολιασμός κατά του κορονοϊού εάν δεν είχε γίνει αντικείμενο παράλογων και επικίνδυνων για την υγεία αντιπαραθέσεων.
Εμβολιασμοί δεν γίνονται μόνο στα παιδιά. Όλοι γνωρίζουμε ότι εμβολιάζονται και οι ενήλικες μέχρι τα γεράματα με πολλαπλές δόσεις εμβολίων.
Τελικά οι πολλές δόσεις εμβολίων δεν αποτελούν πρόβλημα. Ήταν, είναι και θα είναι μέρος της υγειονομικής ρουτίνας. Το πραγματικό πρόβλημα δημιουργείται στις φτωχές χώρες τού λεγόμενου τρίτου κόσμου που δεν μπορούν ούτε να εξασφαλίσουν την αγορά επαρκών δόσεων εμβολίων ούτε να οργανώσουν ικανοποιητικά τον εμβολιασμό του πληθυσμού τους.