Ελλείψει ειδικής θεραπείας το μόνο όπλο που διαθέτουμε κατά του εχθρού είναι τα υγειονομικά μέτρα. Τήρηση αποστάσεων, χρήση μάσκας, χρήση αντισηπτικών. Αυτά έχουμε, με αυτά πορευόμαστε. Όμως από μόνα τους δεν αρκούν. Η αποτελεσματικότητα τους εξαρτάται από τον τρόπο που τα χρησιμοποιούμε. Ο τρόπος που τα χρησιμοποιούμε καθορίζει τον βαθμό της κοινωνικής μας ευθύνης στον περιορισμό της επιδημίας και χωρίζει τους πολίτες σε τρεις διακριτές ομάδες.
Στην πρώτη ομάδα είναι αυτοί που εφαρμόζουν τα μέτρα αυτοπροστασίας με ευλάβεια και συνέπεια. Στην δεύτερη βρίσκονται αυτοί που τα περιφρονούν παντελώς. Στην Τρίτη ομάδα είναι αυτοί που νομίζουν ότι τα εφαρμόζουν αλλά το κάνουν με λάθος τρόπο (έχουν την μύτη έξω από την μάσκα, φορούν διαφανή πλαστικά αντί για μάσκες, κρατούν αποστάσεις αλλά όχι παντού και όχι πάντα κλπ).
Οι δυο τελευταίες ομάδες είναι αυτές που διασπείρουν τον ιό και στους υπόλοιπους ανθρώπους είτε αυτοί είναι συνεπείς είτε είναι ασυνεπείς ως προς την τήρηση των μέτρων. Αυτοί γίνονται σύμμαχοι του ιού και αυτοί διευκολύνουν την εξάπλωση της επιδημίας.
Απόδειξη τούτου η καραντίνα που επιβλήθηκε στην Κοζάνη όπου μέσα σε 15ημερες και σε κλίμα γενικής χαλαρώσεως πολλαπλασιάστηκε επικίνδυνα ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων μέσω γάμων, κηδειών και συγχρωτισμού σε καφέ-μπαρ.
Σε αυτές τις δυο ομάδες χρειάζεται να βρεθούν τρόποι για να συνειδητοποιήσουν ότι με την συμπεριφορά τους προκαλούν εξάπλωση της επιδημίας. Η αύξηση των κρουσμάτων δημιουργεί ανάγκη λήψεως νέων μέτρων, τα οποία με την σειρά τους προκαλούν οικονομικά προβλήματα, κοινωνική αποξένωση και ψυχολογικές διαταραχές.
Όταν τα μέτρα δεν επαρκούν χρειάζεται αυστηρότερη επιβολή των μέτρων με απώτερο στόχο την αποφυγή μιας νέας καταστροφικής καραντίνας σε όλη την χώρα. Για να μην το ξεχνάμε, στην καθολική καραντίνα (μόνο) για τον μήνα Απρίλιο 2020, χάθηκαν 103.690 θέσεις εργασίας, έγιναν 233.626 λιγότερες προσλήψεις ( σε σύγκριση με το 2019) οι επιχειρήσεις έχασαν 6.7δις ευρώ από τον τζίρο τους και το κράτος έχασε 1.06 δις από τα αναμενόμενα φορολογικά έσοδα (ΤΑ ΝΕΑ 26/9/20).
Η λογική του να επιβάλλονται νέα και αυστηρότερα μέτρα, που και αυτά δεν εφαρμόζονται, είναι ατελέσφορη αλλά πιθανή. Είτε μας αρέσει να το ακούμε είτε όχι, αυτόν τον χειμώνα θα έχουμε πιθανότατα περιορισμούς τύπου Κοζάνης (διακοπή εμπορικών, πολιτιστικών, αθλητικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων) και τύπου Παρισιού (καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας την νύχτα) σε διάφορες περιοχές της χώρας. Η ερώτηση είναι το τι κάνουμε σε ατομικό επίπεδο για να αποτρέψουμε μια τέτοια εξέλιξη στην πόλη μας.
Τις ημέρες που επιβλήθηκε το μέτρο της υποχρεωτικής χρήσεως της μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους η κατάσταση, στην περιοχή μας, προκαλούσε απελπισία. Σταχυολογώ από προσωπική εμπειρία:
-Κατά την διάρκεια μιας εικοσάλεπτης βόλτας στον κεντρικό δρόμο μέτρησα 100 άτομα χωρίς μάσκα, νέους κυρίως.
- Κατά την διάρκεια των μαθητικών διαδηλώσεων που διέσχιζαν την πόλη μας, οι συμμετέχοντες δεν φορούσαν μάσκα, φώναζαν συνθήματα κατά της μάσκας ενώ η αστυνομία, που τους περιφρουρούσε, παρακολουθούσε αδιάφορη.
-Στις δυο διαδηλώσεις που πραγματοποίησαν κάποιοι γονείς στην αρχή του σχολικού έτους, κατά της χρήσεως μάσκας στα σχολεία, οι συμμετέχοντες γονείς δεν σεβάστηκαν τις αποστάσεις και δεν φορούσαν μάσκες. Και πάλι η αστυνομία παρακολουθούσε αδιάφορη. (Ειδήσεις 16/9/20)
-Στις καφετερίες και στα εστιατόρια, το προσωπικό φορά μάσκα όχι για να αποτρέψει την διασπορά του μικροβίου, αλλά από τον φόβο ενδεχόμενου προστίμου. Αυτό φανερώνει η μάσκα που κρέμεται στον λαιμό τους.
-Σε γάμο που παραβρέθηκα κανείς δεν φορούσε μάσκα, οι αποστάσεις δεν κρατήθηκαν, και έγιναν χειραψίες, θερμές αγκαλιές και ασπασμοί χωρίς φειδώ.
- Την Κυριακή στους Ιερούς Ναούς της πόλεως στην διάρκεια της Θείας λειτουργίας δεν υπάρχει περιορισμός του αριθμού των παρευρισκομένων, δεν τηρούνται αποστάσεις και οι εκκλησιαζόμενοι δεν φορούν μάσκες. Οι πιστοί συνωστίζονται για να κοινωνήσουν, συνωστίζονται για να πάρουν το αντίδωρο και συνωστίζονται κατά την έξοδο από την εκκλησία. Όπως ακριβώς και στην προ κορωνοιού εποχή.
Δεν είναι γνωστό για ποιον λόγο ένα κομμάτι του πληθυσμού συμπεριφέρεται με προφανή άγνοια κινδύνου. Από ανευθυνότητα; ίσως από ανωριμότητα; από πιθανή αδιαφορία; από δυσπιστία προς τους επιστήμονες; από αντίδραση προς την πολιτεία; από μικροκομματική σκοπιμότητα ή ίσως από ενδεχομένη βλακεία; Πιθανόν από κάποιο συνδυασμό των παραπάνω.
Δύο είναι τα κρίσιμα ερωτήματα: 1) πως θα βασιστούμε σε αμελείς ή/και ανοήτους που δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει ατομική ευθύνη, για να εφαρμόσουν μέτρα αναχαιτήσεως της επιδημίας; 2) γιατί η πολιτεία μέσω των οργάνων της δεν επιβάλλει τα μέτρα τα οποία η ίδια νομοθετεί; Για να το πούμε ποιο καθαρά, η αστυνομία δεν θέλει ή δεν την αφήνουν να ασκήσει τα καθήκοντα της; Γιατί δεν πραγματοποιεί πολλούς και ουσιαστικούς ελέγχους και στην αγορά και στις εκκλησίες; Όσο δεν υπάρχουν ειδικές θεραπείες, η επιδημία στην παρούσα φάση δεν μπορεί να ελεγχθεί παρά με περιορισμούς, δηλαδή με μέτρα που απαιτούν επίβλεψη από την αστυνομία. Παραδόξως αυτήν την περίοδο οι αστυνομικοί προσφέρουν αποτελεσματικότερο προληπτικό υγειονομικό έργο από τους ιατρούς. Η δε ατομική ευθύνη πέθανε το καλοκαίρι.
Το θέμα της εκκλησίας είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητο διότι η εκκλησία επηρεάζει την σκέψη, την συμπεριφορά και την ζωή χιλιάδων ανθρώπων.
Ένα μεγάλο τμήμα των πιστών ανήκει σε ευπαθείς ομάδες που λόγω ηλικίας και ασθενειών κινδυνεύει και να αρρωστήσει και να πεθάνει από κορωνοιό. Οι δε πιστοί συναθροίζονται σε κλειστούς χώρους, όπου παραμένουν για αρκετές ώρες. Με την έλευση του χειμώνα οι πόρτες και τα παράθυρα των ναών θα είναι κλειστά και ο αέρας δεν θα ανανεώνεται. Οι συνθήκες γίνονται ιδανικές για την μετάδοση του κορονοιού.
Η εκκλησία θα έπρεπε να είναι πρωτοπόρος στην εφαρμογή των μέτρων και των υγειονομικών κανόνων, αναγνωρίζοντας την ανάγκη και την υποχρέωση να προστατεύσει το ποίμνιό της. Από έμπρακτη αγάπη προς τον συνάνθρωπο θα έπρεπε να αναλάβει πρωτοβουλίες ακόμη και στην περίπτωση που η πολιτεία αδιαφορούσε πλήρως για την πορεία της επιδημίας. Συμβαίνει όμως το εξής παράδοξο:
Η πολιτεία ανακοίνωσε μέτρα για τους χώρους λατρείας, αλλά φοβούμενη να μην δυσαρεστήσει την εκκλησία αρνείται να επιβλέπει την εφαρμογή τους. Με αποτέλεσμα σε άλλα μέρη της Ελλάδος τα μέτρα να εφαρμόζονται και σε άλλα όχι.
Η τοπική εκκλησία, σε μια επίδειξη δυνάμεως, αγνοεί τους νόμους της πολιτείας, περιφρονεί τους υγειονομικούς κανόνες και γίνεται υπεύθυνη ενδεχόμενης διασποράς κορονοιού σε όλη την πόλη. Θα αρκούσε μια αυστηρή οδηγία της Ι. Μητροπόλεως για να επιβληθούν γρήγορα και αποτελεσματικά τα προβλεπόμενα μέτρα σε όλες τις εκκλησίες. Όμως η προάσπιση της υγείας δεν φαίνεται να είναι προτεραιότητα του Μητροπολίτη μας.
Με την γενική χαλαρότητα που επικρατεί στην πόλη, είναι απλώς θέμα χρόνου και θέμα τύχης/ ή ατυχίας το να ζήσουμε συνθήκες Κοζάνης ή Παρισίων. Και τότε όλοι αυτοί που δεν τηρούν τα μέτρα θα είναι οι πρώτοι που θα διαμαρτυρηθούν για την κλειστή αγορά, τα οικονομικά προβλήματα και τις κλειστές εκκλησίες.
Η εξέλιξη της επιδημίας δεν εξαρτάται μόνο από την ατομική μας ευθύνη. Είναι πλέον δουλειά και υποχρέωση της πολιτείας να υπερασπιστεί την δημόσια υγεία εφαρμόζοντας με αυστηρότητα τους νόμους που η ίδια ψηφίζει. Με τον καταιγισμό πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά κανείς δεν δικαιούται να ισχυριστεί, εκ των υστέρων, ότι δεν ήξερε ή ότι δεν κατάλαβε. Θα είναι δύσκολος αυτός ο χειμώνας, ας μην τον κάνουμε χειρότερο με την συμπεριφορά μας.
