Οι στίχοι του Απόστολου Καλδάρα για την προσφυγιά και η ανεπανάληπτη ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα έρχονται και ξανάρχονται στο νου μου, την ώρα που περιφέρομαι στα χωράφια της Ειδομένης, πάνω στις ράγες του τρένου, με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι, ανάμεσα σε χιλιάδες πρόσφυγες (κυρίως) της Συρίας. Νέα παιδιά τα περισσότερα, πολλές κοπέλες με τα μικρά τους στην αγκαλιά ή αφημένα στο χώμα να κοιμούνται ή να παίζουν στα σύνορα δυο ξένων χωρών, που ποτέ τους δεν είχαν φανταστεί, στο μακρύ ταξίδι για την κεντρική και βόρεια Ευρώπη.
Στο διήμερο που οι Σκοπιανοί είχαν κλείσει τα σύνορά τους είχαν συγκεντρωθεί στην Ειδομένη κοντά 4000 πρόσφυγες κι από τότε εκατοντάδες περνούν καθημερινά τα σύνορα.
Καταγής 4000 κουρασμένες ψυχές, διψασμένες για λευτεριά και γαλήνη. Παιδιά ενός άλλου Θεού;

Παραπονεμένα λόγια έχουν τα τραγούδια μας, γιατί τ’ άδικο το ζούμε μέσα από την κούνια μας…
Μπροστά μου δυο μικρά, κατάχαμα, κάτω από τον καυτό ήλιο της Ελλάδας, αγνοούν την αγωνία των δικών τους. Μια μικρή πλαστική κούκλα ανάμεσα στα χέρια τους κι όλος ο κόσμος δικός τους. Σηκώνω τη μηχανή για ν’ απαθανατίσω την ίδια τη ζωή. Παραδίπλα οι γονείς τους μου χαμογελούν. Η ελπίδα και τα όνειρά τους τα δυο μικρά παιδιά.
Κατάχαμα, οι πρόσφυγες …λιάζονται στα χωράφια της Ειδομένης. Εκεί όπου στην πραγματικότητα λιάζεται η ελληνική κυβέρνηση, η επί της …μετανάστευσης αναπληρώτρια υπουργός Τασία Χριστοδουλοπούλου, εκεί όπου ξεδιπλώνεται η ανικανότητα ενός ανύπαρκτου κράτους, εκεί όπου εκτίθεται η ανυποληψία ενός πολιτικού συστήματος. Παλεύουν μόνοι κι αβοήθητοι οι εθελοντές, οι άνθρωποι της αυτοδιοίκησης, οι λιγοστοί αστυνομικοί μας. Κι όταν ρωτάμε τον υπεύθυνο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, για το αν υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης, κοιτάει προς τους χιλιάδες πρόσφυγες και αναρωτιέται: Η εικόνα αυτή σας δείχνει να υπάρχει σχέδιο διαχείρισης, να υπάρχει κράτος;

Σε ποια πέτρα σε ποιο χώμα
να ριζώσεις τώρα πια
κι απ’ το θάνατο ακόμα
πιο πικρή είσαι προσφυγιά…
Οι στίχοι του Καλδάρα γραμμένοι για την προσφυγιά των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, προφητικοί για όσα βλέπουμε και σήμερα στα νερά του Αιγαίου και της Μεσογείου, τραγουδούν τον πόνο της ανθρωπότητας.
Κι εγώ περιπλανιέμαι, παρέα με το θυμό μου, κουβαλώντας στην πλάτη την αγανάκτησή μου, μήπως και φωτογραφίσω την αθλιότητα και την σκληράδα των καιρών.
Είμαι θυμωμένος, είμαι εξουθενωμένος από τις εικόνες. Βλέπω μπροστά μου τα όσα έζησε κι εξιστορούσε ο παππούς μου, ο Ισαάκ, προσφυγόπουλο του Πόντου, κοντά 100 χρόνια πριν. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται πάντα ως φάρσα, έχει τις οδύνες του τοκετού.
Και οι πολιτικοί μας; Μαλώνουν στις τηλεοράσεις για το ποιος μπορεί να υλοποιήσει (αλλάζοντάς το!) καλύτερα το τρίτο στη σειρά μνημόνιο. Όχι της κεντροαριστεράς, όχι της δεξιάς, αλλά της αριστεράς.
Το βράδυ στην τηλεόραση βλέπω κάτι φασιστοειδή να περιφέρονται στα νησιά και να προκαλούν τη συνείδησή μας. Να εύχονται και να ζητούν την εξαφάνιση των προσφύγων, να ονειρεύονται κάτι από τις σφαγές του Τοπάλ Οσμάν και του Χίτλερ, έχοντας στο μυαλό τους μόνο την αλίευση των ψήφων των «αγανακτισμένων» Ελλήνων. Σε ποιο Θεό πιστεύουν αυτά τα υποκείμενα;
Είμαι θυμωμένος, είμαι αγανακτισμένος από τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα. Ξεσπάω πάνω μου. Μέρες τώρα προσπαθώ να γράψω για τα παιδιά της Συρίας, για τα παιδιά του κόσμου. Δεν μπορώ να βρω τις λέξεις να εκφραστώ. Οι σκέψεις πληγώνουν, τα συναισθήματα ματώνουν και οι λέξεις αδέσποτες σφαίρες.

Που να βρίσκεται ο πατέρας
ψάχνει η μάνα για παιδιά
μα σε σκόρπισε ο αγέρας
σ’ άλλη γη, σ’ άλλη στεριά…
Δε θέλω πια να κρύψω το θύμο μου. Η πληγή είναι ανοιχτή κι αιμορραγεί. Θα είναι για πολύ καιρό ανοιχτή. Ο τόπος μου, οι άνθρωποί του, με μια μεγάλη λαβωματιά στο στήθος. Ποιος θα τη γιατρέψει; Η ελπίδα, τα όνειρα, πως θα πιάσουν λιμάνι σ’ αυτή τη χώρα;
Η ΕΛΠΙΔΑ, κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη…