Δευτέρα, 04 Οκτωβρίου 2010 12:08
Γεώργιος Κωνσταντινίδης : Το σημερινό σχολείο
Η βασική λειτουργική μονάδα του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι το Σχολείο. Στα πλαίσια του εκπαιδευτικού μας συστήματος η εκπαίδευση χωρίζεται σε Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια. Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Δ.Ε.), στην οποία αναφερόμαστε, αποτελείται από το Γυμνάσιο, το Λύκειο και τα ΤΕΕ (σημερινά ΕΠΑΛ). Και οι τρεις βαθμίδες της Δ.Ε. είναι οργανωμένες και λειτουργούν με βάση Νόμους, Προεδρικά Διατάγματα, Αποφάσεις και Εγκυκλίους, τα οποία κινούνται στην κατεύθυνση επίτευξης των στόχων και των σκοπών που τίθενται από την Πολιτεία και είναι διατυπωμένοι τόσο στο Σύνταγμα, όσο και στην εκπαιδευτική Νομοθεσία.
Το γενικό πλαίσιο αυτών των στόχων και σκοπών καθορίζεται στο Σύνταγμα, στο άρθρο 16: «Η Παιδεία έχει ως σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων…». Σ’ αυτό το γενικό πλαίσιο εντάσσονται οι σκοποί της εκπαίδευσης των παιδιών μας. Τα εργαλεία της πραγματοποίησης των σκοπών αυτών είναι τα αναλυτικά προγράμματα Γυμνασίου, Λυκείου και ΤΕΕ (ΕΠΑΛ), οι παράλ-ληλες δραστηριότητες που αναπτύσσονται στα σχολεία, η διδακτική μεθοδολογία και διδακτική πράξη που διαδραματίζεται στο Σχολείο.
Το σημερινό Σχολείο επιδιώκουμε να είναι Σύγχρονο, Δημοκρατικό, Πειθαρ-χημένο και Ανοικτό στην κοινωνία.
- Σύγχρονο, για να ανανεώνει συνεχώς τα Προγράμματα Σπουδών, τα βιβλία, τις διδακτικές μεθόδους, τη διδακτική πράξη, ώστε να συμβαδίζουν οι εκπαι-δευτικοί στόχοι του, μ’ αυτούς των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως παροχή βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων, προκειμένου οι νέοι να ε-ντάσσονται ομαλά στις συνεχώς μεταβαλλόμενες κοινωνικοοικονομικές συν-θήκες. Το σημερινό Σχολείο στη λειτουργία του, πέρα από τοις επιστημονικές αρχές που εφαρμόζει για την παροχή γνώσεων, φροντίζει να αναπτύσσονται οι κατάλληλες συνθήκες (υλικοτεχνική υποδομή, επιμόρ-φωση εκπαιδευτικών, βιβλιοθήκες, εργαστήρια κ.τ.λ.) για την ομαλή ένταξη των παιδιών στην κοινωνία.
Στο Σύγχρονο Σχολείο ο εκπαιδευτικός συμμετέχει ενεργά στο όραμα και τους στόχους της εκπαίδευσης, καθώς και στη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για μάθηση, προσηλώνεται στη διδασκαλία και στη μάθηση των παιδιών, ενδιαφέρεται για την ποιοτική διδασκαλία, θέτει υψηλές προσδοκίες που τις μεταδίδει στου μαθητές, ενισχύει θετικά τα παιδιά και επιδιώκει την ανταπόκρισή τους, παρακολουθεί και ελέγχει την πρόοδο, την απόδοση των μαθητών/τριών, αξιολογεί την απόδοση του Σχολείου.
Το Σύγχρονο Σχολείο στηρίζεται στην αρχή ότι το Σχολείο αποτελεί έ-ναν οργανισμό μάθησης σε τέσσερα αλληλένδετα επίπεδα: μαθητές, προσωπι-κό, οργάνωση Σχολείου, ηγεσία Σχολείου. Σ’ αυτόν τον οργανισμό σημαντικό στοιχείο αποτελεί η εμπλοκή των γονέων στη μάθηση των παιδιών τους.
- Δημοκρατικό – Πειθαρχημένο Σχολείο, όπου γίνονται σεβαστοί οι κανόνες λειτουργίας του απ’ όλους τους παράγοντες του Σχολείου (ηγεσία, εκπαιδευ-τικοί, μαθητές, γονείς) και επιδίωξη όλων είναι η καλλιέργεια της ενσυνείδη-της πειθαρχίας και όχι «η δια της βίας» επιβαλλόμενη πειθαρχία. Τα μέλη της σχολικής κοινότητας οφείλουν να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώ-σεις τους με σαφήνεια. Με πνεύμα παιδαγωγικό, που πρέπει να κυριαρχεί, ο καθένας επιτελεί το ρόλο του στη ζωντανή σχολική κοινωνία.
Η γνώση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων από τους μαθη-τές/τριες ανυψώνει τις αυτοεκτίμησή τους, τους επιτρέπει να αναλαμβάνουν θέσεις υπευθυνότητας και ρυθμίζει αποτελεσματικά την εργασία τους.
Ένα πειθαρχημένο Σχολείο λειτουργεί με την καλή συμβουλή και το καλό παράδειγμα της ηγεσίας του και των εκπαιδευτικών. Είναι δηλαδή το Σχολείο που λειτουργεί με τη συνέπεια, τη σταθερότητα, τη συμμετοχική προσέγγιση των θεμάτων, την ενότητα σκοπών, τη συνεργασία, τη συνέπεια πρακτικής, την εύρυθμη παιδαγωγική ατμόσφαιρα, το ελκυστικό περιβάλλον, τη σαφήνεια των επιδιωκόμενων στόχων, το δημοκρατικό διάλογο. Είναι το Σχολείο, στο οποίο διαχέεται η παιδαγωγική αγάπη και η ανθρωπιά.
- Ανοικτό Σχολείο, που ανοίγει τα φτερά του στην κοινωνία, συνεργάζεται με του φορείς σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, επιδιώκει την πραγματοποίηση των παιδαγωγικών του στόχων και εκτός σχολικού χώρου, συνεργαζόμενο με πο-λιτιστικούς, κοινωνικούς, επιστημονικούς φορείς, με σχολεία εντός και εκτός Ελλάδας, που αναπτύσσει δίκτυα σχολείων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, που προβάλλει τη δράση του με την έκδοση μαθητικών περιοδικών, εφημερίδων και ποικίλων εκδόσεων. Είναι το Σχολείο που δεν περιορίζεται μόνο στα γνω-στικά αντικείμενα του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών, αλλά υλοποιεί, χάρη στο ενδιαφέρον πολλών εκπαιδευτικών, τις παράλληλες δράσεις, που ε-μπλουτίζουν το πρόγραμμα σπουδών. Αναφερόμαστε στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, στην Αγωγή Υγείας, στα πολιτιστικά και καλλιτεχνικά θέματα, δράσεις που νοούνται τόσο ως παιδαγωγική διαδικασία, όσο και ως μια κατη-γορία σχολικών δραστηριοτήτων.
Οι δραστηριότητες αυτές συνδέουν τη σχολική ζωή με την ευρύτερη κοινωνία, είναι η «είσοδος» της κοινωνίας στο σχολείο και αντιστρόφως. Αυ-τές οι δράσεις γνωστοποιούν στην κοινωνία το έργο που πραγματοποιείται στο Δημόσιο Σχολείο.
Οι δράσεις αυτές βοηθούν τον εκπαιδευτικό και το μαθητή πολλαπλά. Οι εκπαιδευτικοί βελτιώνουν τη διδακτική μεθοδολογία (βιωματική, συνεργα-τική, ομαδική), οι μαθητές/τριες καλλιεργούν την κριτική σκέψη, γνωρίζουν τους κανόνες δημοκρατικού διαλόγου, αποκτούν γνωστικό υπόβαθρο, αξιακό προσανατολισμό, ώστε να έχουν θετικές στάσεις και συμμετοχική συμπερι-φορά για την προστασία της ποιότητας ζωής.
Το Ανοικτό Σχολείο επηρεάζει και επηρεάζεται από την πολυπολιτι-σμικότητα της σύγχρονης κοινωνίας. Δέχεται στην αγκαλιά του τα παιδιά ό-λου του κόσμου. Δεν κάνει ρατσιστικές διακρίσεις των παιδιών, παρέχει ίσες ευκαιρίες σ’ όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, γλώσσα και πολιτι-στικές καταβολές. Προσφέρει τα πνευματικά αγαθά του σ’ όλους τους νέους. Σέβεται την ιδιαιτερότητα του κάθε παιδιού και της οικογένειάς του.
Είναι το σχολείο που ισορροπεί τον ανομοιογενή μαθητικό πληθυσμό, ανανεώνει το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας του, εκσυγχρονίζει τις υποδο-μές του, παρέχει δυνατότητες, ευκαιρίες επιμόρφωσης στους εκπαιδευτικούς, διευκολύνει τις εκπαιδευτικές ανταλλαγές, φροντίζει με συνεπικουρικούς – υ-ποστηρικτικούς θεσμούς (πρόσθετη διδακτική στήριξη, κατ’ οίκον διδασκαλία) να βελτιώνει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες των παιδιών.
Είναι το σχολείο που προσπαθεί να δίνει ερεθίσματα ποικίλα, ώστε ο κάθε νέος να ασχολείται με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, με ποικίλες δραστηριότητες (θέατρο, ζωγραφική, μουσική, αθλητισμός κ.τ.λ.). Γι’ αυτό το σκοπό καθιερώθηκαν σε εθνικό και διεθνές επίπεδο αγώνες άμιλλας (καλλιτε-χνικοί πανελλήνιοι αγώνες, διαγωνισμοί στα θετικά και θεωρητικά μαθήματα, αθλητικοί αγώνες).
Το Σημερινό Σχολείο, λοιπόν, σύγχρονο, δημοκρατικό - πειθαρχημένο, ανοικτό προσπαθεί να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της πολύπλοκης πολι-τικής - οικονομικής - πολιτιστικής πραγματικότητας. Τούτο δεν σημαίνει ότι αποκόπτεται από το παρελθόν. Αντίθετα, γονιμοποιεί το παρελθόν δημιουργι-κά, προσπαθώντας να συνδυάζει τις αναλλοίωτες αρχές (δημοκρατία, ειρήνη αγάπη, ανθρωπιά, συνεργασία) με το σύγχρονο αξιακό σύστημα. Είναι ο χώρος όπου πραγματοποιείται η σύνθεση των αξιών της γνώσης, επιστημονικής – επαγγελματικής, και γενικά της ζωής.
Για να πετύχουμε την οικοδόμηση του σύγχρονου, δημοκρατικού – πειθαρχημένου και ανοικτού σχολείου, απαιτείται η συνδρομή όλων: της πολι-τείας πρωταρχικά, που θα φροντίζει συνεχώς για τις υποδομές, για τη χρημα-τοδότηση προγραμμάτων, για την υλική και ηθική δηλαδή συμπαράστασή της_ των εκπαιδευτικών, που οφείλουν συνεχώς να γνωρίζουν ότι «η παιδεία είναι μια αέναη, αμφίδρομη κίνηση μεταξύ αυτών και των παιδιών»_ των μαθητών και των γονέων, που η συμμετοχική διάθεσή τους στη σχολική ζωή αποτελεί έναν από του βασικούς πυλώνες του Σχολείου.
Επομένως, όλοι μας, ανάλογα με το ρόλο που ο καθένας διαδραματίζει στην εκπαίδευση, έχουμε χρέος απέναντι στα παιδιά μας να εργαζόμαστε για την οικοδό-μηση ενός Δημιουργικού Σχολείου, δηλαδή ενός ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ - ΠΕΙΘΑΡΧΗΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ.
Συνεχίζεται