Μέχρι την καθιέρωση ενός πραγματικά Ενιαίου Λυκείου ως μοναδικού τύπου σχολείου για όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες, προτείνουμε την ύπαρξη ενός μεταβατικού σταδίου, που είναι αναγκαίο για την ουσιαστική αναβάθμιση και ισότιμη ένταξη της Τ.Ε.Ε. στη Λυκειακή βαθμίδα. Υποστηρίζουμε τις αποφάσεις του κλάδου μας, στη διαμόρφωση των οποίων συμβάλαμε σημαντικά. Στην κατεύθυνση αυτή, προτείνουμε τα παρακάτω άμεσα μέτρα:
Α) ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ Τ.Ε.Ε. (ΕΠΑΛ)
Μια και μόνο δομή επαγγελματικής εκπαίδευσης σε λυκειακό επίπεδο (ΕΠΑΛ) μετά το Γυμνάσιο, σχεδιασμένη στην κατεύθυνση της καθιέρωσης 12χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Να καταργηθούν οι Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ) μετά το Γυμνάσιο που δημιουργήθηκαν με το ν. 4186/13 και οι οποίες ανήκουν στο μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και παρέχουν μαθητεία σε ανήλικους.
Είναι απαραίτητη, επίσης, η υπαγωγή στο Υπ. Παιδείας όλων των σχολικών μονάδων που προσφέρουν σήμερα τεχνικο-επαγγελματική εκπαίδευση και ανήκουν σε άλλα υπουργεία (ΟΑΕΔ, κ.λπ.) και να μετατραπούν σε μεταλυκειακά ΙΕΚ. Το εκπαιδευτικό (και το διοικητικό) προσωπικό των ΕΠΑΣ που ανήκουν σε άλλα Υπουργεία μετατάσσεται εθελοντικά στο Υπ. Παιδείας με όλα τα εργασιακά και ασφαλιστικά του δικαιώματα ή παραμένει σε αυτά και εντάσσεται στα ΙΕΚ τους (αν αυτά διατηρηθούν στα άλλα Υπουργεία).
Οι ειδικότητες των ΕΠΑΛ και των ΙΕΚ να είναι συμπληρωματικές.
Β) Για το περιεχόμενο, τους τομείς και τις ειδικότητες του Λυκείου της Τ.Ε.Ε.
Το πρόγραμμα σπουδών, οι σκοποί και οι στόχοι του σχολείου πρέπει να διαχωρίζονται, όσο είναι δυνατόν, από την εξειδίκευση και την κατάρτιση. Πρέπει να ενισχύεται η γενική παιδεία και οι γενικές τεχνολογικές γνώσεις, σε μια πορεία σύγκλισης της γενικής εκπαίδευσης με την Τ.Ε.Ε., ώστε ο μαθητής/η μαθήτρια να αποκτά μια σοβαρή μορφωτική υποδομή αλλά και επαγγελματικά εφόδια, για να είναι ικανός/-ή, εφόσον το επιθυμεί, είτε να συνεχίσει τις σπουδές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είτε να συνεχίσει σε μεταλυκειακή ειδίκευση για την απόκτηση αντίστοιχων επαγγελματικών δικαιωμάτων.
Η Α΄ τάξη ακολουθεί ενιαίο πρόγραμμα με μαθήματα γενικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης που διδάσκονται όλοι/ες οι μαθητές /-τριες.
Η Β΄τάξη χωρίζεται σε τομείς και η Γ΄ σε ειδικότητες (ακολουθείται δηλαδή η προηγούμενη δομή των ΕΠΑΛ αλλά και των ΤΕΛ παλαιότερα). Να σημειώσουμε πως η σημερινή μεγάλη διασπορά των ειδικοτήτων (43 σύνολο) και μάλιστα σε δύο τάξεις δημιουργεί παιδαγωγικά και λειτουργικά προβλήματα.
Οι απόφοιτοι του λυκείου αποκτούν επαγγελματικό πτυχίο επιπέδου β.
Γ) Μεταλυκειακό Έτος Ειδίκευσης (4ο έτος)
Λειτουργία προαιρετικού Μεταλυκειακού Έτους Ειδίκευσης στα ΕΠΑΛ, που πρέπει να ανήκει στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και το περιεχόμενο σπουδών του να καθορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας. Για τη λειτουργία του έτους αυτού θα πρέπει να αξιοποιείται η υποδομή και το εκπαιδευτικό προσωπικό των ΕΠΑΛ και να περιλαμβάνει το σύνολο των ειδικοτήτων που παρέχονται σήμερα, αλλά και όποια άλλη κριθεί αναγκαίο να δημιουργηθεί με βάση τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, Οι απόφοιτοι του έτους ειδίκευσης αποκτούν επαγγελματικό πτυχίο επιπέδου γ. Στο έτος αυτό θα συνδυάζονται θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα της αντίστοιχης ειδικότητας στο σχολείο και εξάσκηση στην εργασία.
Δ) Σύνδεση των αποφοίτων των ΕΠΑΛ με την εργασία
Η εξάσκηση στην εργασία των αποφοίτων των ΕΠΑΛ στο προαιρετικό έτος ειδίκευσης (4ο έτος) θα πρέπει να βασίζεται στις παρακάτω προϋποθέσεις: να αφορά μόνο ενήλικους, ο εκπαιδευόμενος πρέπει να έχει αμοιβή τουλάχιστον στο 75% του κατώτατου μισθού και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα να υλοποιείται με τη συμμετοχή και την εποπτεία από τους εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ.
Ε) Οι Ειδικότητες στην Τ.Ε.Ε.
Οι υπάρχουσες ειδικότητες διατηρούνται και εξετάζεται η δυνατότητα δημιουργίας νέων. Η αναγκαιότητα ειδικοτήτων σε πανελλαδικό επίπεδο και η λειτουργία τους σε κάθε περιοχή γίνονται με παιδαγωγικά κριτήρια συνεκτιμώντας και τις γενικότερες ανάγκες επαγγελμάτων στην ελληνική κοινωνία, και όχι όμως με βάση τις πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων και την εφήμερη κατάρτιση.
ΣΤ) Πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ πρέπει να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα ΑΤΕΙ. Το ποσοστό θέσεων στα ΑΤΕΙ από τα ΕΠΑΛ να είναι ανάλογο με το μαθητικό δυναμικό των ΕΠΑΛ/ΓΕΛ που συμμετέχει στις εξετάσεις. Να ξαναδημιουργηθεί η ομάδα Β στη Γ’ ΕΠΑΛ για την πρόσβαση απόφοιτων ΕΠΑΛ στα ΑΕΙ.
Ζ) Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας
Απαιτείται, επίσης, η λήψη ολοκληρωμένων μέτρων αντισταθμιστικής εκπαίδευσης, όπως είναι οι Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας, για να βοηθηθούν όλοι οι μαθητές και μαθήτριες της Τ.Ε.Ε. να ολοκληρώνουν τη 12χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, και να μειωθεί η μαθητική διαρροή. Ο χώρος της Τεχνικής-Επαγγελματικής Εκπαίδευσης να χαρακτηριστεί ως τέτοια ζώνη, με την λήψη άμεσων μέτρων πολύπλευρης στήριξης των μαθητών/μαθητριών που σπουδάζουν σε αυτή.
Η) Κατοχύρωση Επαγγελματικών Δικαιωμάτων
Μία από τις αιτίες απαξίωσης της Τ.Ε.Ε. ήταν και η ανυπαρξία επαγγελματικών δικαιωμάτων. Όλες οι ειδικότητες αποκτούν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, π.χ. ένα χρόνο (που θα προβλέπεται από το σχετικό νόμο), επαγγελματικά δικαιώματα.
