Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η νέα γενιά μιας χώρας παραπέμπει στο μέλλον, στη δράση και στην αισιοδοξία. Ωστόσο, η νέα γενιά σήμερα αντιμετωπίζει το μέλλον με απαισιοδοξία, φόβο και ανασφάλεια. Είναι δικαιολογημένος ο φόβος; Είναι δικαιολογημένη η ανησυχία αυτών που μιλούν για «χαμένη γενιά»;Η Ιστορία μας έχει δείξει, ότι οι γενιές που μεγάλωσαν μέσα στα συντρίμμια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, στις αντίξοες συνθήκες του Eμφυλίου ή της απριλιανής δικτατορίας όχι μόνο βρήκαν το δρόμο τους μέσα σε απίστευτες δυσκολίες, αλλά μπόρεσαν να αλλάξουν τη μοίρα τους και μαζί με αυτήν και τη μοίρα του τόπου.
Η νέα γενιά δε γεννήθηκε μέσα σε συντρίμμια, αλλά σε συνθήκες ευμάρειας και ευημερίας και με εξαιρετικούς οιωνούς για το μέλλον τους: Μακριά από εθνικές περιπέτειες, μέσα στην ασφαλή ευρωπαϊκή οικογένεια , σε μια Ελλάδα που ανήκει στο κλαμπ των ισχυρών χωρών του πλανήτη. Η νέα γενιά των Ελλήνων διαθέτει τα περισσότερα προσόντα από κάθε άλλη προηγούμενη γενιά, τόσο τυπικά όσο και ουσιαστικά. Έχουν λάβει περισσότερη μόρφωση από όλες τις προηγούμενες γενιές, χειρίζονται με εξαιρετική άνεση τις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας, είναι γλωσσομαθείς, έχουν ταξιδέψει περισσότερο από κάθε άλλη προηγούμενη γενιά και έχουν αποκτήσει εμπειρίες σε άλλες χώρες μέσω ποικίλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων ανταλλαγών. Άρα είναι καλύτερα εξοπλισμένοι από όλες τις προηγούμενες γενιές, που ξεκίνησαν χωρίς άστρο φωτεινό, χωρίς το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της μόρφωσης και όμως έγιναν κύριοι της μοίρας τους και άλλαξαν τα δεδομένα και τον τόπο.
Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τη σημερινή νέα γενιά. Δεν είναι «χαμένη γενιά», ακόμη και αν η παρούσα οικονομική συγκυρία είναι εξαιρετικά δύσκολη, ακόμη και αν η ανεργία στην ηλικιακή κατηγορία των νέων λαμβάνει εφιαλτικές διαστάσεις.
Το αν «έχει μέλλον η νέα γενιά» εξαρτάται από το αν έχει η ίδια τη θέληση να παλαίψει για να αλλάξει το κακό παρόν. Η θέληση να αγωνιστούμε για να αλλάξουμε τα πράγματα μπορεί να κινητοποιήσει τους νέους να αναλάβουν δράση, να προσπαθήσουν για το καλύτερο ακόμη και αν οι συνθήκες έχουν δυσκολέψει πολύ.
Είναι η αλλαγή νοοτροπίας, η αποκήρυξη της ήσσονος προσπάθειας, του καταναλωτικού μοντέλου συμπεριφοράς, η επιστροφή στην παραγωγή και στη δημιουργία και συνειδητοποίηση ότι «τα αγαθά κόποις κτώνται» που θα κρίνει αν η νέα γενιά έχει μέλλον, αν η χώρα μας έχει μέλλον.
Τα σημάδια είναι θετικά: Οι νέοι σήμερα είναι πιο τολμηροί από την προηγούμενη γενιά, προτιμούν να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση σε ποσοστό 36% ή να εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα σε ποσοστό 34% από μια «θεσούλα» στο Δημόσιο, που πλέον αποτελεί όνειρο μόνο για το 5% των νέων. Δηλώνουν πρόθυμοι να αναζητήσουν μια θέση εργασίας μακριά από τον τόπο παραμονής τους όχι μόνο για να βρουν μια καλή δουλειά, αλλά για να αποκτήσουν καλύτερη ποιότητα ζωής, για να κριθούν αξιοκρατικά. Οι νέοι σήμερα έχουν τα προσόντα να επιχειρήσουν, να καινοτομήσουν, να επιδιώξουν καλές θέσεις εργασίας μέσα από ανταγωνιστικές και αξιοκρατικές διαδικασίες.
Η πολιτεία θα πρέπει να τους βοηθήσει είτε επιλέξουν να μείνουν εδώ και να παλαίψουν, εξαλείφοντας γραφειοκρατικά εμπόδια, προάγοντας της αξιοκρατία, τη διαφάνεια, την αριστεία, την καινοτομία και τη νεανική επιχειρηματικότητα, είτε επιλέξουν να φύγουν στο εξωτερικό παρέχοντάς τους όλα τα απαραίτητα εφόδια που θα διευκολύνουν την κινητικότητά τους και την καριέρα τους εκεί.
Σήμερα οι νέοι που δηλώνουν πρόθυμοι να φύγουν στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας έχουν διαφορετικό προφίλ από αυτούς που αναζητούσαν εργασία τις δύσκολες δεκαετίες του 1950 και 1960. Δεν είναι χειρώνακτες, αλλά εξειδικευμένοι επιστήμονες υψηλών προσόντων. Αν η πλειοψηφεία των νέων επιλέξει αυτόν τον δρόμο, αυτό σημαίνει ότι η χώρα θα «στραγγίξει» από το πιο δυναμικό κομμάτι του πληθυσμού της: από νέους και νέες με καλές σπουδές στους οποίους έχει επενδύσει τεράστια ποσά. Ωστόσο, η αντίληψη ότι είναι φυσιολογικό να εργάζεται κανείς αποκλειστικά στον τόπο που μεγάλωσε και πως θα ζήσει για πάντα σε ένα και μόνο μέρος, δεν ανταποκρίνεται πια στη σύγχρονη πραγματικότητα. Το μεγαλύτερο ίσως πλεονέκτημα που διαθέτουν οι νέοι στη σημερινή κρίση είναι η πρόσβαση στην τεράστια ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Γιατί η Ευρώπη δεν είναι μόνο για την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και προϊόντων. Είναι και για την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών της, οι οποίοι όντας Ελληνες, Γάλλοι, Γερμανοί, Εσθονοί μπορούν να ζήσουν και να δημιουργήσουν παντού στην Ευρώπη.
Οι νέοι και οι νέες είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας μας και είναι εξαιρετικά πολύτιμοι για να τους παραδώσουμε αμαχητί. Η χώρα τους έχει ανάγκη, είναι αυτοί που θα αλλάξουν το παρόν και θα χτίσουν το μέλλον σε πιο στέρεες βάσεις, αρκεί να επιχειρήσουν το άλμα προς τα εμπρός. Όσοι τολμήσουν να εγκαταλείψουν τη θαλπωρή της ευκολίας και αναλάβουν το ρίσκο είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, θα διαπιστώσουν ότι δεν έχουν να χάσουν τίποτε, αλλά να κερδίσουν τα πάντα. Και μαζί με τη δική τους ζωή ίσως καταφέρουν να αλλάξουν και τη μοίρα της χώρας.
