Κατ’ αρχήν σου λέω ότι συμφωνώ απόλυτα με όσα γράφουν οι Θεοφύλακτος Παγλαρίδης και Θανάσης Κουκάκης, που πολύ εύστοχα ‘’ζωγραφίζουν’’ το βιβλίο σου και τον συγγραφέα. Εκείνο το ‘’ιατροφιλόσοφος’’ είναι ‘’όλα τα λεφτά’’. Γι’ αυτό δεν πρόκειται να επαναλάβω τα ίδια. Μερικές μόνο παρατηρήσεις θα κάνω, άλλες θετικές, άλλες-ίσως-αρνητικές.
1. Χάρηκα τη γλώσσα. ‘’Ξέρεις’’ γράμματα. Χρησιμοποιείς λεξιλόγιο, που δεν χρησιμοποιείται σήμερα. Παραδείγματα: Μερικές λέξεις στη σημερινή δημοτική γράφονται περιφραστικά. Αναφέρω τη λέξη ‘’επιτατικά’’. Σήμερα γράφεται ‘’με επίταση’’, από το ρήμα ‘’επιτείνω’’. Οι περισσότεροι ίσως το θεωρήσουν λάθος, μπερδεύοντας το ‘’επιτακτικά’’ από το ‘’επιτάττω’’. Επίσης χρησιμοποιείς εύστοχα το ‘’σύμβαμα’’ αντί της λ. ‘’συμβάν’’. Παράλληλα το ‘’πυκνικός’’ αντί του ‘’συχνός’’.
2. Παλληκαρίσια αυτοσαρκάζεσαι ή αυτοτιμωρείσαι. Μεγάλο προσόν.
3. Δίνεις ερμηνεία ή μετάφραση σε ιατρικούς όρους και κάνεις προσιτό το κείμενο στους πάντες.
4. Τα ‘’λιλιά’’*. Το ‘’λιλίον’’>’’λιλί’’ και η λ. ‘’λιλιά’’ προέρχεται από το αρχαιότατο ελληνικό ρήμα ‘’λιλαίομαι’’, που σημαίνει ‘’επιθυμώ’’ (ίσως από εκεί και το ‘’λελεύω’’**). Άρα: ‘’λιλί’’ είναι παν το επιθυμητόν. ‘’Λιλιά’’ λέγονται τα μικρά παιγνίδια των παιδιών, ιδιαίτερα τα θορυβώδη. Επίσης τα κέρματα που προκαλούν θόρυβο. Ο συμπέθερος που ρώτησε αν ο γαμπρός έχει λιλιά, κακώς το ανέφερε, γιατί δεν εννοούνται τα χρήματα, αλλά τα κέρματα. Ας πούμε ότι συνεκδοχικώς απεκάλεσε τα χρήματα ‘’λιλιά’’ και τον συγχωρούμε. Επίσης: ‘’λιλί’’ αποκαλούμε στην Ποντιακή διάλεκτο το πλέον ποθητόν όργανον του ανδρός υπό των γυναικών.
5. Ερωτώ: μήπως το ‘’χαμλαεύω’’*** έχει ετυμολογική σχέση με το ‘’χαμηλός’’ ή το χθαμαλός;
6. Οι αρχαίοι απέφευγαν παντί τρόπω το ‘’κακέμφατον’’ σχήμα, για το οποίο εμείς αδιαφορούμε. Π.χ. γράφεις στη σελίδα 393 <<που στις μέρες που ζούμε>> και ακούγεται <<πούστης μέρες που ζούμε>>. Αυτό είναι κακέμφατον. Αντί του αναφ. ‘’που’’ χρησιμοποιώ την αναφ. αντωνυμία ο οποίος,-α-ον, ή κάτι ανάλογο.
7. Η Σοφία που σου είπε α πάρεις έναν που έτρεχε, ήταν η πεθερά μου;
8. Στο ξύλο με την Βέροια θυμάσαι αν ήμασταν μαζί στο γήπεδο;
9. Δεν θα σε κουράσω άλλο. Θα τελειώσω λέγοντας, ότι καλώς ανέφερες όσα προσέφερες στην κοινωνία του Κιλκίς και στον αθλητισμό. Είσαι έτσι για τους νεώτερους παράδειγμα προς μίμησιν. Εξ άλλου ο ‘’Εκκλησιαστής’’ αναφέρει: ‘’καιρός του ταπεινούσθαι και καιρός του καυχάσθαι’’.
Τελικά: Τα χάρηκα όσα έγραψες..
Καλές γιορτές και ευτυχισμένο το 2022.
Με πολλή εκτίμηση και αγάπη

Πάνος Κοκκινόπουλος, Ριζόπολη, Αθήνα
Υ.Γ. Συμπάθα με για το γράψιμο. Τα 90 μου χρόνια, με ζορίζουν στο γράψιμο

Απαντήσεις από Αμανατίδη Τάσο:
*‘’ το λιλίν και τα Λιλιά’’ κατά Μπαμπινιώτη
1. (σκωπτ.) το χρήμα και τα χρήματα. Όπως στην παροιμία: Έχεις λιλιά, έχεις λαλιά. (όποιος έχει χρήματα, έχει και την δυνατότητα να μιλάει άνετα).
2. (ευφημ) στον ενικό ‘’λιλί’’ το γεννητικό όργανο μικρού αγοριού. (Άνθιμος Παπαδόπουλος: Ιστορικόν Λεξικόν Ποντικής Διαλέκτου, έκδοση Επιτροπής Ποντιακών μελετών, τόμος πρώτος, σελ. 526 Αθήνα 1958).
**λελεύω: σωστά, προέρχεται από το αρχαίο λιλαίομαι: επιθυμώ πολύ, λατρεύω. Φρ. Να λελεύω σε, λελεύω την ψή σ’. (Νικόλαος Λαπαρίδης φιλόλογος: Ετυμολογικόν-Ερμηνευτικόν Λεξιλόγιον ποντιακών λέξεων προερχομένων από την αρχαία Ελληνική γλώσσα, σελ.111, Έκδ. Β΄ Αφοι Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2002.
***Χαμλαεύω: Όχι δεν προέρχεται από το χαμηλός ή χθαμαλός.Το ποντιακό χαμλαεύω προέρχεται από το τουρκικό hamlamak: αισθάνομαι αποχαυωμένος, νοιώθω πολύ κουρασμένος (Άνθιμος Παπαδόπουλος: Ιστορικό Λεξικό Ποντικής Διαλέκτου, τόμος Β΄σελ.491 Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, Αθήνα 1961)