«Μου φτάνει που τα μικρά παιδιά, στα χρόνια του Κοχλία», με φώναζαν: «ο κ. Κοχλίας» μου φτάνει ότι, και στα χρόνια του Βελλίδειου Πολιτιστικού Κέντρου, άλλα παιδιά, με προσφωνούσαν «Ο κ. Βελλίδειος» …Κυρίες και κύριοι εδω τελειώνει ο «Πλούς ονείρου απο τον Εχέδωρο στον Θερμαϊκό».
Είναι η ακροτελεύτια παράγραφος του αυτοβιογραφικού κειμένου, που έγραψε και δημοσίευσε στο ομότιτλο βιβλίο του ο εικαστικός και λογοτέχνης Κώστας Λαχάς, ο εμβληματικός εικαστικός και λογοτέχνης που πέθανε και κηδεύτηκε χθες Τρίτη 9 Δεκεμβρίου σε στενότατο οικογενειακό κύκλο, μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.
Ο «πλούς ονείρου» του, που ξεκίνησε 78 χρόνια πριν στις όχθες του Εχέδωρου (Γαλλικός), ολοκληρώθηκε χθες στις 4 το απόγευμα, στα κοιμητήρια της Θέρμης στη Θεσσαλονίκη.
Γεννημένος στο 1936 στο Κάτω Θεοδωράκι του νομού Κιλκίς από γονείς πρόσφυγες από τον Πόντο, ο Κώστας Λαχανίδης (το Λαχάς ήταν καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο), ζούσε από το 1960 μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.
Το Νοέμβριο του 1962 οργάνωσε την πρώτη του ατομική έκθεση στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και δυο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε συλλογή πεζογραφημάτων με τον τίτλο «Πεδίον οσφρήσεως». Ακολούθησε στα 1986 το πεζογράφημα «Μετοίκασμα , μεταίσθημα» , το 1994 τα πεζά «Ασκήσεις επί αμμοδόχου» (τιμήθηκε γι ‘ αυτό το έργο του με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος), ενώ το 1998 κυκλοφόρησε από το ραδιοφωνικό σταθμό «9.58» της ΕΡΤ-3 «Πλούς ονείρου – Από τον Εχέδωρο στο Θερμαϊκό» (αυτοβιογραφικό κείμενο από σειρά εκπομπών του).
Σπούδασε οικονομικά στο ΑΠΘ, θέατρο (στο Θέατρο Τέχνη του Κάρολου Κούν – ερμήνευσε μάλιστα ρόλους στο θέατρο αλλά και σε ταινίες του πρόωρα χαμένου ποιητικού κινηματογραφιστή της Θεσσαλονίκης- το Τάκη Κανελλόπουλου).
Εργάστηκε διαδοχικά στην «Τέχνη», στη γραμματεία του Κ.Θ.Β.Ε., στη γραμματεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, επίσης ως ιατρικός επισκέπτης φαρμακευτικής εταιρείας (την περίοδο της Χούντας) και ως καλλιτεχνικός συντάκτης στις εφημερίδες «Μακεδονική Ώρα» και «Θεσσαλονίκη». Από το 1972 ίδρυσε και διεύθυνε έως το 1986 τη γκαλερί «Κοχλίας», την πρώτη επαγγελματικά οργανωμένη αίθουσα τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Από το 1987 έως το 1995 ήταν διευθυντής του Βελλίδειου Πολιτιστικού Κέντρου. Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά…
Ζούσε πάντα στη Θεσσαλονίκη, φορούσε πάντα το καπέλο του , περιποιούνταν πάντα τη γενειάδα του και κρατούσε πάντα την πίπα του…
….» Δεν είναι εύκολη πόλη η Θεσσαλονίκη. Όσο ανοιχτή φαίνεται, άλλο τόσο είναι και κλειστή. Και είναι ένα σύνδρομο από το οποίο πρέπει να βρεί τον τρόπο να απελευθερωθεί αυτή η πόλη από τον ίδιο τον εαυτό της. Είναι ένα σύνδρομο, το οποίο πρέπει να το αποδιώξει η Θεσσαλονίκη από πάνω της, κυρίως από μέσα της. Εννοώ, όχι μόνο όσα συμβαίνουν κυρίως στους χώρους τους καλλιτεχνικούς και τούς πνευματικούς, όπου εκεί ανθοφορεί, έτσι κι αλλιώς, μια σαρκοβόρα διάθεση, αλλά και ένα έλλειμμα κοινωνικής αποδοχής υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους που ασχολούνται με την τέχνη και τα γράμματα σ” αυτή την πόλη, ούτε και βρίσκουν τις καλύτερες και αμεσότερες, τις πιό αποτελεσματικές επικοινωνίες μεταξύ τους.
Εκεί είναι που γίνεται χαμός. Μικροψυχίες, μικροχαρές και άφθονος φθόνος. Το κοινό της πόλης, ο κόσμος της είναι ανοιχτός. Η πόλη έχει ανάγκη να βρει τα δικά της μέτρα, αναδεικνύοντας αυτό που δικαιωματικά της ανήκει, χωρίς να γίνεται κακέκτυπο κανενός, μέσα στις δυνατότητές της και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της που πηγάζει από εντόπια νταμάρια, που είναι ταυτόχρονα και διεθνή. Τουλάχιστον Βαλκάνια είναι…» έγραφε στον αυτοβιογραφικό του «Πλού ονείρου…»
Η τελευταία του «δημόσια» λογοτεχνική κατάθεση ήταν προ 20ετίας σχεδόν με την συμμετοχή του (έγραψε τους στίχους για τρία τραγούδια ) στο δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα» που μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος (ερμήνευσε τα τραγούδια ο Δημήτρης Μητροπάνος)
Από εκεί και ο «Τυμβωρύχος»: Στενεύουν τα περάσματα / κι οι φίλοι μου φαντάσματα/ κι η πόλη μοιάζει γενικώς τάφος οικογενειακός…»
Με τις ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Με τον Κώστα Λαχά ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός των ΕΙΔΗΣΕΩΝ είχε μια πολύτιμη σχέση και φιλία. Ηταν πολλές οι φορές που ο εκδότης μας, Κώστας Τερζενίδης, βρέθηκε με τον Κώστα Λαχά στη Θεσσαλονίκη, κουβέντιασε μαζί του, στο Βελλίδειο που διεύθυνε, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στην τελευταία μεγάλη έκθεσή του στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Μάλιστα, προς τιμήν του Κώστα Λαχά η εφημερίδα μας οργάνωσε εκδήλωση στο Οινοποιείο Μπουτάρη, στη Γουμένισσα, από όπου και η φωτογραφία, με την παρουσία και του Γιάννη Μπουτάρη, δημάρχου σήμερα της Θεσσαλονίκης. Εξ άλλου, ο Κώστας Λαχάς προλόγισε και την ποιητική συλλογή του Κώστα Τερζενίδη, «Κουβέντες της σιωπής», φιλοτεχνώντας και το εξώφυλλό του.
Ο Κώστας Λαχάς τιμήθηκε ιδιαίτερα από την ΤΕΧΝΗ Κιλκίς. Η δεύτερη φωτογραφία, του Κ. Λαχά με τον εκδότη μας Κ. Τερζενίδη, είναι από την από την έκθεση που οργανώθηκε στην ΤΕΧΝΗ Κιλκίς.
Το όνομα του κιλκισιώτη δημιουργού φέρει το 2ο Δημοτικό Σχολείο Κιλκίς.
