Είναι ένα έθιμο πολύ διαφορετικό από άλλα, που αναβιώνει στη Γουμένισσα από το 1924 και χωρίς διακοπή στο πέρασμα των χρόνων, από τους Ανατολικορωμυλιώτες που τηρούν πιστά την παράδοση των προγόνων τους, οι οποίοι κατάγονταν από το Άνω Βοδενό Στενημάχου της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Το 1924 οι ελληνικοί πληθυσμοί της Ανατολικής Ρωμυλίας α-ναγκάστηκαν να αφήσουν τις κατάφυτες από αμπέλια περιοχές τους και να εγκατασταθούν στις καινούριες πατρίδες τους, φέρνοντας μαζί τους την «τέ-χνη» της καλλιέργειας του αμπελιού, αλλά και τις λατρευτικές τους συνήθειες και παραδόσεις. Ξεχωριστή θέση στη λατρεία των χριστιανικών πληθυσμών της βαλκανικής χερσονήσου είχε ο Άγιος προστάτης των αμπελουργών.
Από το 1979 έτος ιδρύσεως του Συλλόγου των  Ανατολικορωμυλιωτών «Άγιος Τρύφων» και μέχρι σήμερα το έθιμο γίνεται με αποκλειστική ευθύνη, οργάνωση και εποπτεία του Συλλόγου σε συνεργασία πάντοτε με την εκκλησία, καθώς και την καθοριστική συμμετοχή των μελών του, των ανθρώπων δηλαδή, που κάθε χρόνο δραστηριοποιούνται και προσφέρουν την εθελοντική εργασία και το μεράκι τους για την πραγματοποίηση του. Είναι μια κοινωνία ανθρώπων, δεμένη, που με τον δικό τους τρόπο συμμετέχουν στην αναβίωση του εθίμου.
Οι πρόσφυγες από την περιοχή της Στενημάχου της Ανατολικής Ρωμυλίας πραγματοποιούν  την εντυπωσιακή τελετουργία του κουρμπανιού. Πρόκειται για θυσία ζώου προς τιμήν του Αγίου Τρύφωνος, ένα έθιμο που το έφεραν από την πατρίδα τους μαζί με τις λιγοστές αποσκευές τους και το διατηρούν μέχρι σήμερα. Συνηθίζουν να διατηρούν από τον τρύγο σταφύλια, κρεμασμένα στα υπόγεια κελάρια ή στην κληματαριά. Το έχουν σε καλό να αντέξουν τα σταφύλια αυτά ως την 1η Φεβρουαρίου, οπότε και τα πηγαίνουν στην εκκλησία για να διαβαστούν και να  μοιραστούν με τους πιστούς. Όλοι παίρνουν ρώγες, που τις τρώνε για καλή υγεία, αφού φυλάξουν και μερικές στο εικονοστάσι. Με τον αγιασμό που γίνεται στην εκκλησία δεν ραντίζουν το σπίτι, αλλά τους μπαχτσέδες, τις οπωρώνες και κυρίως τα αμπέλια τους.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 31 Ιανουαρίου με  πανηγυρικό εσπερινό και ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου με την αναβίωση του εθίμου του Κουρμπανιού.
Ο Άγιος Τρύφων από την εποχή της τουρκοκρατίας αγιογραφείται με μαχαίρι τρυγητού στο δεξί του χέρι. Η λαϊκή παράδοση  συνδέει τον Άγιο με τα αμπέλια και τους αμπελουργούς μέσω ευρύτατα διαδεδομένης αφήγησης. Σύμφωνα με μία από τις παραλλαγές, ο Άγιος Τρύφων κλάδευε το αμπέλι του αδιαφορώντας για τις αντίθετες υποδείξεις της Παναγίας και έκοψε τη μύτη του. Έτσι εξηγείται η λατρευτική αποχή από την εργασία στ’ αμπέλια, που κρατούν όλοι οι αμπελουργικοί πληθυσμοί.
Η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται με εξαιρετική λαμπρότητα. Παράλληλα με τις διάφορες άλλες εθιμικές πρακτικές (αγιασμοί και τελετουργικά κλαδέματα αμπελώνων, διατήρηση σταφυλιών από τον τρύγο και διανομή τους), ο σύλλογος   διοργανώνει το κουρμπάνι προς τιμήν του Αγίου. Νωρίς το πρωί της πρώτης Φεβρουαρίου το ζώο, μοσχάρι, πάντα αρσενικό, αγορασμένο με έρανο, οδηγείται με πομπή και συνοδεία οργάνων στο παρεκκλήσι όπου θυσιάζεται και βράζεται σε μεγάλα καζάνια. Εν τω μεταξύ γίνεται λειτουργία και αγιασμός. Ο παπάς διαβάζει το βρασμένο κρέας, που διανέμεται “για το καλό” σε πιστούς μαζί με ζωμό. Τα χορευτικά συγκροτήματα της περιοχής και οι συμμετέχοντες γλεντούν με τοπική μουσική και άφθονο κόκκινο κρασί. Ο καθαρά αμπελουργικός χαρακτήρας του τόπου, η έντονη δραστηριοποίηση του συλλόγου που διοργανώνει κάθε χρόνο την ιδιαιτερότητά του αλλά και την ενότητά του με τους υπόλοιπους κατοίκους, δίνουν στο κουρμπάνι του Αγίου Τρύφωνος τον τόσο γενικευμένο, καθολικά αποδεκτό χαρακτήρα του.
Η γιορτή του Αγίου στη Γουμένισσα διατηρεί ζωντανά πολλά παραδοσιακά στοιχεία. Όσοι αντέξουν να ακολουθήσουν μετά το γλέντι κάποιον γέρο αμπελουργό, θα τον δουν να ραντίζει με αγιασμό το αμπέλι του, να κλαδεύει τελετουργικά τέσσερα κλήματα και να παραχώνει στη γη τα κόκκαλα και άλλα υπολείμματα του κουρμπανιού. Η γιορτή σημαίνει για κείνον μια ετήσια ανανεούμενη συμφωνία με τον προστάτη των αμπελιών Άγιο Τρύφων.
Το τελευταίο μέρος είναι το καθαρά εορταστικό: παρουσίαση των χορευτικών του συλλόγου και άλλων χορευτικών συγκροτημάτων και αμέσως μετά γλέντι των παρευρισκομένων με άφθονο κρασί.
Τόσο οι κάτοικοι της Γουμένισσας αλλά και πολλοί επισκέπτες και εκδρομείς έδωσαν και φέτος το παρόν τους στην εκδήλωση.
Ο Πρόεδρος του συλλόγου κ. Αστέριος Τάτσης καλωσόρισε τους προσκεκλημένους και τους επισκέπτες, τους ευχαρίστησε για την συμμετοχή τους στην εκδήλωση και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στους χορηγούς και σε όλους τους αφανείς ήρωες, αυτούς που με την αφιλοκερδή προσφορά της εργασίας τους βοήθησαν να ετοιμαστεί και να ολοκληρωθεί η εκδήλωση.
Η γραμματέας κ. Ραφαηλία Παπανικολάου  αναφέρθηκε σ’ ένα σύντομο ιστορικό του εθίμου και παρουσίασε τα χορευτικά τμήματα  των Πολιτιστικών συλλόγων: Αγίου Τρύφωνα, «Ανθοχωρίου» Μετσόβου, «Πλατανότοπου» Καβάλας, «Άγιος Γεώργιος» Βαφειοχωρίου Κιλκίς, «Καλαμπακίου» Δράμας.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: ο βουλευτής κ. Γεωργαντάς, ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Γκουντενούδης, ο Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου κ. Παπαδόπουλος, ο Αντιδήμαρχος Γουμένισσας κ. Αλίρης, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ. Δούμου, κ. Σιωνίδης, κ. Γαρόπουλος, κ. Αδαμόπουλος, ο Πρόεδρος Δημοτικής Ενότητας Γουμένισσας κ. Τραχανίδης, ο πολιτευτής κ. Καζαντζίδης, ο Πρόεδρος του Ιερού Ιδρύματος Κ. Ραχμανίδης, Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων, ο Δασάρχης κ. Τζάκος, ο Διευθυντής Τ.Υ ΟΑΕΔ κ. Χατζηβασιλείου, Πρόεδροι και μέλη Πολιτιστικών συλλόγων και φορέων και πλήθος κόσμου.
Το Δ.Σ. του Συλλόγου ευχαριστεί για τη στήριξη και τη συμπαράσταση  τους χορηγούς:   
Οινοποιεία: Χατζηβαρύτη,Τάτση, Αϊδαρίνη,Μπουτάρη
Επιμελητήριο Κιλκίς
Κυριακού Μιχάλης (Επιχειρηματίας) Κύπρος
Βασιλείου Σωτήρης (Εργοστάσιο ξύλου) Φλώρινα
Παρασκευόπουλος Γιάννης (Επιχειρηματίας) Θεσσαλονίκη
Σαββουλίδης  Ηλίας (Επιχειρηματίας) Θεσσαλονίκη
Καζαντζίδης Αναστάσιος (πολιτευτής) Κιλκίς
Λαΐνας Δημήτριος (Αρτοποιείο) Γουμένισσα
Μπαλγκουρανίδης Μιχάλης (Τυπογραφείο) Κουφάλα
Δραγανίδης Δημήτριος (Τζάκια-πέτρες)  Κουφάλια
Βαϊκούδης Σιδέρης (Ηλεκτρολογικά) Κουφάλια
Ιωακειμίδης Χρήστος (καφέ Διατηρητέο) Γουμένισσα
Τερζής Βασίλειος (Πολιτικός μηχανικός) Γουμένισσα
Ζέγλης Δημήτριος (Γουμένισσα)
Παυλίδης Κώστας (Γερακώνα)
Ιερέας π.Ιωάννης Τάνγκος Γρίβα
Ζάικος Πέτρος (Cattering) Πολύκαστρο
Πετσανούκης Κωνσταντίνος (Ιχθυοπωλείο) Γουμένισσα
Χατζηστογιάννης Γιώργος (καφέ Κεντρικόν) Γουμένισσα
Βασιλειάδης Γιώργος (Χαρτοπλαστική) Γουμένισσα
Οικογένεια Σιδηρόπουλου (Βότανα- Μπαχαρικά) Γουμένισσα
Μακρής Αθανάσιος (Τζάμια-Κρύσταλλα) Γουμένισσα
Γλαύτσης Βασίλειος (Γεωπόνος) Γουμένισσα
Θεοδωρίδης Γεώργιος (Γεωπόνος) Γουμένισσα
Χρησταντωνίου ΕΠΕ (Οικοδομικά Υλικά)
Επίσης ευχαριστεί τον Πρόεδρο Δημοτικής Ενότητας κ. Τραχανίδη, τα καταστήματα της Γουμένισσας, όλους όσους πρόσφεραν με το δικό τους τρόπο στη διεξαγωγή της εκδήλωσης, τα χορευτικά συγκροτήματα και τον κόσμο που τίμησε με την παρουσία του τη γιορτή.