Από την Αλύβη πιστεύεται ότι είχαν την καταγωγή τους οι Χάλυβες, γι’ αυτό και η ευρύτερη περιοχή ονομάζεται Χαλδία. Το πώς από την Αλύβη φθάνουμε στους Χάλυβες είναι απλό. Το «Χ» αντιστοιχεί στη δασεία που εμείς καταργήσαμε.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Αργυρούπολη ιδρύθηκε εκατό χρόνια πριν από την Άλωση του Πόντου, από Οθωμανούς κατοίκους της γειτονικής Τζάγχης, όταν ανακάλυψαν τυχαία πλούσια κοιτάσματα αργύρου. Χάρη στην ύπαρξη των μεταλλευμάτων οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία Χριστιανοί απέκτησαν σημαντικά δικαιώματα.
Ένα από τα δικαιώματα αυτά ήταν η απαλλαγή τους από την υποχρεωτική στρατολόγηση, παρέχοντάς τους συνάμα το δικαίωμα εξαγοράς της θητείας τους, πληρώνοντας το γνωστό «πετέλι» ή αλλιώς «αντισήκωμα». Το 1908, όταν πήραν την εξουσία οι Νεότουρκοι, επέβαλαν την υποχρεωτική στράτευση. Πολλοί από τους Χριστιανούς που δεν ήθελαν να υπηρετήσουν στον τουρκικό στρατό, κατέφυγαν στον Καύκασο και τη Ρωσία.
Ο Περικλής Τριανταφυλλίδης, γιος του Σάββα Τριανταφυλλίδη, ο οποίος είχε τη διεύθυνση του Φροντιστηρίου της Τραπεζούντας, από το 1817 έως και το 1823, γράφει για τα λατομεία της Αργυρούπολης, ότι βρισκονταν κοντά στις πηγές του ποταμού Χαρσιώτη και ότι η περιοχή κατοικούνταν από τους Χάλυβες και τους Αλιζώνες.
Με τον καιρό η Χαλδία αναδείχθηκε σ’ ένα σπουδαίο μεταλλευτικό εργοτάξιο, με κέντρο την Αργυρούπολη, η οποία πάνω από διακόσια χρόνια άκμασε και χάρη στην οικονομική συνδρομή των μεταλλωρύχων συντηρούσε σχολεία κι εκκλησίες. Ξεχωριστή ήταν η συνδρομή των Αργυρουπολιτών στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Συγκεκριμένα, στον Κώδικα του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Γεωργίου Αργυρουπόλεως καταγράφεται η προσφορά 12.000 γροσίων «δια τας ανάγκας του Γένους». Η απόφαση για την οικονομική ενίσχυση του εθνικού αγώνα πάρθηκε στις 15 Αυγούστου του 1821, μετά τη θεία λειτουργία στη Μητρόπολη, από τον επίσκοπο Σίλβεστρο Λαζαρίδη και 25 προκρίτους της Αργυρούπολης.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες που θεμελίωσαν κι εξασφάλισαν την ελληνική παρουσία στην περιοχή της Χαλδίας ήταν τα πλούσια κοιτάσματα αργύρου, χαλκού, θείου και στυπτηρίας (θειικού άλατος).
Η απρόσκοπτη και κερδοφόρα εκμετάλλευση των κοιτασμάτων έγινε η αφορμή να συρρεύσουν στην περιοχή της Αργυρούπολης Πόντιοι και από άλλες περιοχές του Πόντου, για να ξεφύγουν από την καταπίεση και τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Στα μεταλλεία δεν εργάζονταν Τούρκοι, είτε γιατί περιφρονούσαν το επάγγελμα του μεταλλωρύχου, ως ταπεινωτικό και κατάλληλο μόνο για τους υπόδουλους, είτε γιατί οι συνθήκες εργασίας ήταν εξαιρετικά αντίξοες και ανθυγιεινές.
Οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία λόγω της σκληρής κι εξαντλητικής δουλειάς, είχαν ασθενική κράση, γίνονταν φθισικοί και συχνά πέθαιναν νέοι. Δεν ήταν σπάνια και τα εργατικά ατυχήματα, όταν κατά την εκπυρσοκρότηση της πυρίτιδας, κατέρρεαν ολόκληρα σπήλαια.
Αυτό συνέβη και στο επονομαζόμενο από τότε «Μεταλλείον των τεσσαράκοντα Παύλων», όπου από την ανατίναξη της πυρίτιδας καταπλακώθηκαν 800 εργάτες, σαράντα από τους οποίους είχαν το όνομα «Παύλος». Χαρακτηριστική έμεινε η φράση από τότε «ο καθαείς τον Παύλον ατ’ κλαίει».
Τα μεταλλεία σε όλη την επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έφτασαν στην ακμή τους το 1722. Από τα μεταλλεία αυτά, τα περισσότερα βρίσκονταν στην Αργυρούπολη και στη Χαλδία και τα λιγότερα στη Ματσούκα, στα Σούρμενα, τη Νικόπολη, τη Σεβάστεια και αλλού. Η οικονομική αυτή άνθηση που συντελέστηκε στην περιοχή της Χαλδίας είχε ως αποτέλεσμα τη γενικότερη πρόοδο και ενδυνάμωση του Ελληνισμού στην περιοχή.
Στην περίοδο της ακμής των μεταλλείων ο πληθυσμός της Αργυρούπολης ξεπερνούσε τις 5.000 οικογένειες, από τις οποίες οι ποντιακές ήταν πλειοψηφία. Από το 18ο αιώνα τα κοιτάσματα των μεταλλευμάτων άρχισαν να εξαντλούνται στην περιοχή της Αργυρούπολης και οι κάτοικοί της αναζήτησαν δουλειά στα ενδότερα του Ακ-Νταγ-Ματέν και της Άγκυρας.
Οι μεταλλουργοί διέθεταν γενναία ποσά για τις εκκλησιαστικές κι εκπαιδευτικές ανάγκες του Γένους. Ακόμη, κι αν οι ίδιοι ήταν αγράμματοι, αντιλαμβάνονταν την αξία της εκπαίδευσης και της θρησκείας, γι’ αυτό και χρηματοδοτούσαν αθρόα την κατασκευή εκκλησιών, μοναστηριών και σχολείων.
Μάλιστα, στην Αργυρούπολη παραχωρήθηκε το δικαίωμα να κόψει το δικό της αργυρό νόμισμα το 1730. Κορυφαία στιγμή της αγάπης των Αργυρουπολιτών για το έθνος και την πατρίδα ήταν η γενναία δωρεά του αρχιμεταλλουργού Ιάκωβου Γρηγοράντη, στον έρανο που διενεργήθηκε με εντολή του Μητροπολίτη Χαλδίας Σιλβέστρου Β΄ Λαζαρίδη, για τις ανάγκες της Φιλικής Εταιρείας. Από τις 12.000 γρόσια που συγκεντρώθηκαν, τα περισσότερα ήταν δικά του.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, με την παρακμή των μεταλλείων και τον επακόλουθο οικονομικό μαρασμό στην περιοχή της Αργυρούπολης, πολλοί μεταλλωρύχοι μετανάστευσαν σε περιοχές, όπου υπήρχαν μεταλλεύματα και ίδρυσαν αποικίες σε όλη τη Μικρά Ασία, όπως το Ακ-Νταγ-Ματέν, το Κεσκίν-Ματέν, το Μπουγά-Ματέν.
Ο πληθυσμός της Αργυρούπολης άρχισε να ελαττώνεται σταδιακά, μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828-29, όταν πολλοί Κρυπτοχριστιανοί εκδηλώθηκαν φανερά υπέρ των Ρώσων και, φοβούμενοι τα αντίποινα των Τούρκων, μετανάστευσαν στη Ρωσία και κυρίως στις περιοχές του Σοχούμ και του Βατούμ.
Από το 18ο αιώνα τα κοιτάσματα των μεταλλευμάτων άρχισαν να εξαντλούνται οι κάτοικοί της αναζήτησαν δουλειά στα ενδότερα της Άγκυρας. Μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78, όταν το Καρς περιήλθε στην κατοχή της Ρωσίας, κι ενώ τα μεταλλεύματα από τις περιοχές της Αργυρούπολης είχαν εξαντληθεί, πολλοί Έλληνες της περιοχής μετανάστευσαν στο Καρς, όπου κι έζησαν για 40 χρόνια κι από όπου εκδιώχθηκαν βίαια.
Άμεση καταγωγή από την περιοχή της Χαλδίας έχουν οι Αργυρουπολίτες του Κιλκίς, κι είναι ο κύριος λόγος αυτός, που ο σύλλογος Αργυρουπολιτών Αττικής παρουσιάζει, εδώ στο Κιλκίς, το οδοιπορικό των κατοίκων της Αργυρούπολης του Πόντου και την εγκατάστασή τους στην Αργυρούπολη Αττικής.
