Σάββατο, 22 Φεβρουαρίου 2025, 12:21:57 μμ
Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου 2025 20:54

Παρουσιάστηκε το βιβλίο του Νίκου Κωνσταντινίδη «Δακρυσμένα Χώματα» στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης

Το βιβλίο του εκπαιδευτικού – συγγραφέα Νίκου Κωνσταντινίδη «Δακρυσμένα Χώματα», παρουσιάστηκε στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, σε μία εκδήλωση που διοργάνωσαν οι Αφοί Κυριακίδη ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. και ο Σύλλογος Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο Προμηθέας», με την παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής, της αυτοδιοίκησης, ποντιακών σωματείων και βιβλιόφιλων της Θεσσαλονίκης.

 

Την εκδήλωση παρουσίασε ο δημοσιογράφος Φόρης Πεταλίδης, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε, ότι ο Νίκος Κωνσταντινίδης, είναι ερευνητής της ιστορίας του ποντιακού και προσφυγικού ελληνισμού, ιδιαίτερα του ελληνισμού του Καυκάσου. Ο συγγραφέας μας έχει δώσει δείγματα γραφής μέσα από τα δύο βιβλία που συνέγραψε με την κόρη του Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου, φιλόλογο, πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ποντιακής διαλέκτου και υποψήφια διδάκτορα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος. Πατέρας και κόρη μας προσέφεραν τα βιβλία, «Οι Ρίζες μας» και «Ιχνηλατώντας τις ρίζες μας στο Καρς του Καυκάσου», τιμώντας την προγονική τους καταγωγή.

Ταυτόχρονα είναι τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας ΕύΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ, και οι αναγνώστες απολαμβάνουν την γραφή του, μέσα από τα βάσανα του ξεριζωμού και της προσφυγιάς στα γραπτά του.

Ο Νίκος Κωνσταντινίδης συνεχίζει τη συγγραφική του δραστηριότητα μέσα από το βιβλίο του «Δακρυσμένα Χώματα», όπου με λογοτεχνική γραφή μας παρουσιάζει την σύγχρονη ελληνική ιστορία του προσφυγικού και ποντιακού ελληνισμού με τρόπο που γοητεύει τον αναγνώστη, αγγίζει θέματα που έχουν διχάσει τον ελληνικό λαό και τον συμφιλιώνει με το παρελθόν του, με ιδιαίτερη αγάπη, αποθώντας με το δικό του τρόπο το μίσος των ανθρώπων. Με μεγάλη δεξιοτέχνια ο συγγραφέας το καταφέρνει με απόλυτη επιτυχία.

Κατά την προσωπική μου γνώμη ο Νίκος Κωνσταντινίδης, συνεχίζει την μεγάλη προσφορά σπουδαίων Κιλκισιωτών συγγραφέων, όπως του Λάζαρου Παυλίδη, του Χρήστου Σαμουηλίδη και του Ερμή Μουρατίδη, σκηνοθέτη ερευνητή και μεγάλου θεατράνθρωπου του ποντιακού ελληνισμού. Και νομίζω είναι μόνο στην αρχή. Να είσαι καλά Νίκο και να συνεχίζεις να γράφεις, με τον δικό σου μοναδικό τρόπο.

Την εκδήλωση άνοιξε η Χορωδία του Σύλλογου Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο Προμηθέας» με τη συνοδεία της λύρας και χοράρχη τον Γιώργο Στεφανίδη, ερμήνευσε τα τραγούδια. "Αιχμάλωτος επιάστα σην Κρούσιαν απάν μανίτσα μ’". "Είδα τ’ ομάτια σ’ είδα τα". "Μαυροθάλασας ψήα, άμον τα νερά σ’ κρύα", αποσπώντας το θερμό χειροκρότημα των παρευρισκομένων.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθηνε ο Δήμαρχος Καλαμαριάς Χρύσα Αράπογλου η οποία ανέφερε ότι είναι χαρά μου να χαιρετήσω την εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Νίκου Κωνσταντινίδη «Δακρυσμένα Χώματα», μιας και ο σύλλογος που το συνδιοργανώνει και η χορωδία που συμμετέχει είναι του Συλλόγου Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο Προμηθέας». Είναι τιμή μου που μου το πρότεινε ο συγγραφέας που με επιστημονική εμβρύθεια και ακαταπόνητη αγάπη καταγράφει την ιστορία και διασώζει τις μνήμες του ελληνισμού του Καυκάσου.

Ο πρόεδρος του Συλλόγου Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο Προμηθέας» Χρήστος Πετανίδης στο σύντομο χαιρετισμό του ανέφερε ότι το βιβλίο του Νίκου Κωνσταντινίδη «Δακρυσμένα Χώματα» του βραβευμένου από το Υπουργείο Παιδείας της Ρωσίας δασκάλου και συγγραφέα Νίκου Κωνσταντινίδη θα παρουσιάσουμε σήμερα. Η εκδήλωση αυτή εντάσσεται στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων από την ίδρυση του Συλλόγου μας. Η καταγωγή του Νίκου Κωνσταντινίδη από τον Καύκασο και η ενασχόλησή του με την Ιστορία και τις παραδόσεις του μας τιμά ιδιαίτερα και τον ευχαριστούμε. Τέλος ευχαριστώ όλους εσάς που μας τιμάται με την παρουσία σας και εύχομαι το βιβλίο να είναι καλοτάξιδο.

Στο χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης Γιάννης Αποστολίδης μεταξύ άλλων ανέφερε, ότι ο Νίκος Κωνσταντινίδης είναι πραγματικά ένας ακούραστος εργάτης της λαογραφίας, της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού. Το βιβλίο αυτό συμβάλει στην ιστορική μνήμη και βοηθά στον αγώνα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Εμείς έχουμε χρέος στη μνήμη των προγόνων μας να αναδείξουμε όλες τις πτυχές, της γενοκτονίας και του ξεριζωμού. Διπλή συμφορά. Ξεριζωμός από μια πατρίδα που μας την έχει δείξει η φλόγα του Προμηθέα Δεσμώτη, ο Θρύλος των Αργοναυτών, από μία πατρίδα που μας ρίζωσε για 3000 χρόνια η ιστορία. Έχουμε χρέος να θυμόμαστε και να αναστορούμε.

Για το βιβλίο του Νίκου Κωνσταντινίδη "Δακρυσμένα Χώματα" μίλησαν ο Γιώργος Λυσαρίδης τέως πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και γενικός γραμματέας των Υπουργείων Αθλητισμού και Μακεδονίας – Θράκης, ο Θανάσης Στυλίδης, δικηγόρος και ο συγγραφέας του βιβλίου Νίκος Κωνσταντινίδης

 

Στην ομιλία του ο Γιώργος Λυσαρίδης, τέως πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και πρώην γενικός γραμματέας των Υπουργείων Αθλητισμού και Μακεδονίας Θράκης, μεταξύ άλλων ανέφερε.

Ευχαριστώ, καταρχάς, τον συγγραφέα Νίκο Κωνσταντινίδη που μου έκανε την τιμή να είμαι ένας από αυτούς που θα παρουσιάσουν σήμερα το βιβλίο του, καθώς και τον συνδιοργανωτή της σημερινής εκδήλωσης, Σύλλογο Καυκασίων Καλαμαριάς «Ο Προμηθέας», τον οποίο και συγχαίρω για τη συμπλήρωση 100 χρόνων ζωής, δράσης και προσφοράς.

Θα ξεκινήσω με λίγα λόγια για τη δομή του βιβλίου. Το βιβλίο αριθμεί 325 σελίδες και αρθρώνεται σε 23 επιμέρους κεφάλαια-ενότητες, με διακριτή τιτλοφόρηση το καθένα και διάταξη του περιεχομένου που ακολουθεί την αλληλουχία των γεγονότων και τη χρονική διαδοχή με την οποία ο συγγραφέας ξετυλίγει την μυθιστορία του, έτσι που τα κάνει να είναι συναφή και συγκοινωνούντα, επιτρέποντας στον αναγνώστη να παρακολουθεί, χωρίς κενά και ασυνέχειες, το όλο αφήγημα.

Η έκδοση είναι λιτή, αλλά συγχρόνως πολύ επιμελημένη και άρτια αισθητικά, με ένα πολύ εντυπωσιακό εξώφυλλο-καίρια φωτογραφική αποτύπωση της τραγωδίας των προσφύγων-και με εύκολα αναγνώσιμη γραμματοσειρά. Με το βιβλίο αυτό προστίθεται ένα ακόμη επιτυχημένο εκδοτικό εγχείρημα στην πλούσια παρακαταθήκη παρόμοιων επιτυχιών των εκδόσεων «Αφοί Κυριακίδη, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.», στις οποίες η ποντιακή κοινότητα οφείλει θερμές ευχαριστίες γιατί με πολύ καλή διάθεση ενθαρρύνει και υποστηρίζει συγγραφικές δραστηριότητες σχετικές με την ποντιακή ιστορία και λαογραφία.

Ο συγγραφικός λόγος είναι υποδειγματικά προσεγμένος, πηγαία λυρικός, γραμμένος με φροντίδα και γνώση. Ο συγγραφέας, άριστος τεχνουργός της γλώσσας, γνωρίζει πολύ καλά πότε τα στολίδια με τα οποία την στολίζει είναι χρήσιμα για τη διακόσμηση του γραπτού λόγου, έτσι που να μη γίνεται κουραστικός και ανώφελα επιτηδευμένος, αλλά ελκυστικός και γοητευτικός για τον αναγνώστη. Διαβάζοντας το βιβλίο, στάθηκα πολλές φορές με θαυμασμό για την περιγραφική άνεση του συγγραφέα, την ορθή χρήση λέξεων και φράσεων, την ευταξία στη γραφή, την ευρηματικότητα στη λεξιπλασία, όπου οι λέξεις γίνονται άθυρμα στις διαθέσεις του συγγραφέα να παίζει μαζί τους, να τις συνταιριάζει και να φτιάχνει από αυτές καινούργιες όμορφες λέξεις, για την επιλογή επιθέτων που δίνουν πνοή στα ουσιαστικά που συνοδεύουν και για τη χρήση λογοτεχνικών σχημάτων που, χωρίς να διολισθαίνουν σε κατάχρηση, προσδίδουν καλλιέπεια στο κείμενο.

Όσα ιστορεί, αλλά και ο περίτεχνα εκφραστικός τρόπος με τον οποίο τα περιγράφει, αποκαλύπτουν τη βαθιά και ολόπλευρη παιδεία του συγγραφέα. Είναι η επιτομή της ιστορικής γνώσης, σε συνδυασμό με μια σπάνια επιμέλεια και δεξιότητα στο χειρισμό του γραπτού λόγου...

Όποιος διαβάσει το βιβλίο δεν μπορεί παρά να θαυμάσει τις γνώσεις του συγγραφέα για την ιστορία, την εξοικείωσή του με την επεξεργασία ιστορικών στοιχείων και την υποδειγματική επιμέλεια με την οποία τα συγκροτεί σε ένα ενιαίο χρονολόγιο-κάδρο, όπου προβάλλονται τα πρόσωπα και η πορεία του καθενός από αυτά στη ροή του χρόνου. Ακόμη, ο αναγνώστης θα απολαύσει την λόγια γραφή του και τις έντονες φιλοσοφικές παρενθέσεις που επιτηδευμένα παρεισφρέουν και διανθίζουν τα κείμενα.

Πολλές φορές, καθώς διάβαζα το βιβλίο, αναρωτήθηκα πόσο μεράκι και πόσο κουράγιο απαιτούσε αυτή η συγγραφική προσπάθεια του Νίκου. Και, επίσης, αναρωτήθηκα πόση αγάπη κρύβει ο ίδιος για την ιστορία και τον γενέθλιο τόπο των προγόνων του. Σε αυτό το δεύτερο ερώτημα βρήκα την απάντηση και για το πρώτο. Η αγάπη αυτή αποτέλεσε τη δεξαμενή από όπου άντλησε το μεράκι. Μια δεξαμενή που δε σταμάτησε ποτέ να αναβλύζει.

Είχα την ευκαιρία να διαβάσω και άλλα παρόμοια πονήματα του Νίκου Κωνσταντινίδη (βιβλία, άρθρα, δοκίμια). Η επιλογή του να ανασκαλίζει την ιστορία του Καρς, του Καυκάσου, του Πόντου και να θυμίζει τις ευτυχισμένες περιόδους της ζωής των προγόνων του (και προγόνων μας) εκεί, αλλά και την τραγωδία του ξεριζωμού και της προσφυγιάς που βίωσαν, οφείλεται στο σεβασμό της μνήμης του ιερού τόπου καταγωγής και των ιερών προσώπων που έζησαν τη ζωή τους σε δακρυσμένα χώματα. Κάθε αράδα από τη γραφίδα του, την καθοδηγούν η προσευχή και ο φόρος τιμής στη μνήμη τους. « Τη μνήμη, που όσο την αγγίζεις πιο πολύ πονεί. Τη μνήμη που είναι το πιο σκληρό μαξιλάρι όταν βάζει τον άνθρωπο απέναντι στη συνείδησή του, για όσα ξέχασε και έθαψε μέσα του. Και που γίνεται το πιο απαλό μαξιλάρι από ημέρες φωτεινές και νύχτες φεγγαρόλουστες, ζυμωμένες με των αστεριών το φως και του ονείρου την ανάσα», όπως γράφει ο ίδιος.

Ο Νίκος Κωνσταντινίδης, θιασώτης του «όλβιος όστις της ιστορίας έσχε μάθησιν» του Ευριπίδη, δεν θα σταματήσει να ερευνά την ιστορία του ποντιακού ελληνισμού και, ως ιεροφάντης της, να καταδύεται σε αρχεία και βιβλιοθήκες για την αποδελτίωσή της και να συγγράφει για να ικανοποιεί αυτό το ανέλεγκτο, το εγγενές συναίσθημα της αγάπης του για την ιστορική γνώση και της φροντίδας για τη μετάγγισή της στις επόμενες γενιές. Η έννοια του όρου «φιλίστωρ» έχει την απόλυτη ερμηνεία της στο πρόσωπό του και αποτυπώνεται στο σύνολο του πλούσιου μέχρι τώρα συγγραφικού του έργου.

Είμαι βέβαιος πως αυτό το έργο θα το συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο και τον ίδιο ενθουσιασμό. Ανταμοιβή του οι ευγνώμονες ευχαριστίες όλων μας για την προσφορά του στη γνώση της ιστορίας μας και στη διάσωση ζώσας και ακέραιας της ιστορικής μας συνείδησης.

 

Στην ομιλία του ο Θανάσης Στυλίδης, δικηγόρος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πνευματικής Εστίας Δικηγόρων "Ο Στράβων",  μεταξύ άλλων ανέφερε.

Τι να πω. Είναι τόσα πολλά. Μέσα σε λίγες αράδες δε χωρούν. Αν διαβάζαμε το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, Αρχή και Τέλος, ίσως δε θα χρειαζόταν να πω και τίποτα. Εκεί ο συγγραφέας τα λέει ΟΛΑ.

Επειδή όμως πρέπει να πω κι εγώ κάτı για να παρουσιάσω το βιβλίο και όχι τον εαυτό μου θέλω να ακολουθήσω διαφορετική γραμμή. Διαφορετική απ’ ότι συνήθως γίνεται στις παρουσιάσεις.

Οι περισσότεροι έχουμε βρεθεί σε παρόμοιες εκδηλώσεις, που στα τελευταία χρόνια έγιναν μόδα. Έχει μάλιστα δημιουργηθεί και μια κυρίαρχη αισθητική για το πως περίπου πρέπει να γίνονται. Θα πω λοιπόν τι δε θα κάνω.

Θα αποφύγω αυτό που πολλές φορές κάνουν οι ομιλητές να μιλούν για οτιδήποτε άλλο, παρά για το βιβλίο. Ανάλαφρες αναφορές και μια προσποιητή άνεση Μιλούν και νομίζεις ότι προσπαθούν να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον σε βάρος και του βιβλίου και του συγγραφέα. Όχι εξυπνάδες λοιπόν ούτε αστειάκια και γελάκια εκεί που δεν πρέπει.

Άλλωστε “οι μεγάλες στιγμές της ζωής ζυγίζονται με ελάχιστες λέξεις. Μια λέξη είναι αρκετή να νοηματοδοτήσει μια ζωή, όπως μια σταγόνα νερού αρκεί για να μη μαραθεί ένα λουλούδι. Τα σημαντικά λέγονται με λίγες λέξεις”. Τα λόγια δεν είναι δικά μου είναι του συγγραφέα.

Και τα σημαντικά που επιλέγει να πει ο Κωνσταντινίδης είναι απλά πράγματα. Είναι οι ζωές του παππού και της γιαγιάς μας. Ζωές ανθρώπων απλοϊκών, του χωριού. Ανθρώπων που δεν ήταν επώνυμες προσωπικότητες, που κίνησαν τα γρανάζια της ιστορίας, αλλά ήταν πιόνια μάλλον, που συντρίφτηκαν στα γρανάζια της ιστορίας Αναφέρεται κάπου στο βιβλίο…“τα σημαντικά πρόσωπα είναι λάθος να τα αναζητούμε πάντα στα βάθη των αιώνων. Υπάρχουν και στη ζωή μας και ζουν ανάμεσά μας”.

Επομένως ο Κωνστανινίδης επιλέγει να μιλήσει για μεγάλα πράγματα, μέσα από τα στόματα απλών ανθρώπων της πρώτης και δεύτερης προσφυγικής γενιάς.

Θέματα ιστορικά, λαογραφικά, πολιτικά, γεωγραφικά, φιλοσοφικά, υπαρξιακά. Ένας κόσμος ολόκληρος ή μάλλον πολλοί κόσμοι.

Λόγος πυκνός, νοήματα πολλαπλά, που πολλές φορές αδυνατείς να τα παρακολουθήσεις και να τα επεξεργαστείς, αν δεν επανέλθεις ξανά και ξανά. Κι αυτά όλα πλεγμένα στον καμβά μιας ιστορίας, που για εμάς τους προσφυγικής καταγωγής επαρχιώτες είναι τόσο οικεία. Τόσο κοινότοπη μα καθόλου κοινότυπη.

Η πλοκή λοιπόν. Μια ιστορική διαδρομή… Πόντος – Καύκασος – Ελλάδα. Όλη η νεώτερη ιστορία μας μέσα από τα βιώματα και τη ματιά των ποντίων προσφύγων. Απώλειες, έρωτες, πάθη, αγώνας για επιβίωση με αξιοπρέπεια, πόλεμος. Μια ζωή πιασμένη χέρι χέρι με το θάνατο.

Τον περασμένο Ιούνιο επισκέφτηκα την περιοχή του Καρς. Ήμασταν μια παρέα τεσσάρων ονειροπόλων και καταλύσαμε σ’ ένα μικρό πανδοχείο στην ορεινή κωμόπολη του Σαρί Καμίς στα 2000 μέτρα πάνω απ’ τη θάλασσα. Την 3η νύχτα... λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ο Γιάννης ο μικρότερος της παρέας, μου λέει, σήκω. Με το αυτοκίνητο μέσα στη σκοτεινιά βγαίνουμε έξω από την πόλη. Μπήκαμε βαθειά μέσα στο δάσος. Το δάσος αυτό , ήταν εκείνο το αρχαίο δάσος, στο οποίο έγινε η μεγάλη μάχη του Σαρί Καμίς, από το Δεκέμβρη του -14 ως το Γενάρη του -15. Ναι εκεί που σκοτώθηκε ο πατέρας του Νίκου, αυτού που αναφέρεται στο βιβλίο.

Κάποια στιγμή σταματήσαμε σ’ ένα ξέφωτο. Τριγύρω μας τα περιγράμματα των θεόρατων πεύκων, ορθώνονταν σαν τις σκιές των προγόνων μας. Μας φάνηκαν σαν να άπλωναν τα χέρια τους στον ουρανό. Κάποια λες και προσπαθούσαν να μας αγγίξουν. Οι ευωδιές του χόρτου και των λουλουδιών μεθυστικές. Από πάνω ο γαλαξίας, τόσο καθαρός και τόσο διαυγής, λαμπρός σαν πυρκαγιά. Έξω οι ήχοι της νύχτας και σιγαλιά. Σταθήκαμε κάμποση ώρα και κοιτούσαμε ζαλισμένοι. Δε μιλούσαμε, μην τυχόν και προσβάλλουμε τη σιωπή… ονειρευόμασταν.

Εκείνη τη στιγμή έζησα πραγματικά. Είδα τ’ αστέρια όπως τα έβλεπαν οι παππούδες μου. Και ήταν τόσο όμορφα!

Μα θα μου πείτε. Τι σχέση έχει αυτή η ιστορία με το βιβλίο; Δεν ξέρω αν έχει. Ένα θα σας πω.

Διαβάζοντας το βιβλίο του Νίκου στο τέλος ένιωσα έτσι ακριβώς, όπως ένιωσα εκείνη τη στιγμή στο δάσος. Ήταν σαν να κλαις απ’ την πολύ ομορφιά. Κάτι σαν ερωτική συγκίνηση…

Έχω κι άλλα όνειρα, πλήθος όνειρα. Όλοι έχουμε όνειρα, πρέπει να έχουμε Θα εκπληρωθούν; Ποιος ξέρει; “αργοπεθαίνει η ζωή που απ’ όνειρα αδειάζει”.

Δάσκαλε, σ’ ευχαριστούμε γι’ αυτό που μας χάρισες.

Σ’ ευχαριστούμε που μας έκανες να ονειρευτούμε!

 

Ο Νίκος Κωνσταντινίδης, κλείνοντας την εκδήλωση  ανέφερε. Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε  από τα χρόνια της προσφυγιάς, τόσο πιο επιτακτική γίνεται η ανάγκη της ιστορικής καταγραφής τους. Ο τίτλος του  βιβλίου «Δακρυσμένα Χώματα» συνδέεται πρωτίστως με εκείνους που πότισαν με το δάκρυ τους τα άγια χώματα στον Πόντο και τον Καύκασο.

Όλη η ζωή του ανθρώπου παλινδρομεί  ανάμεσα σε δύο δάκρυα. Στο χαρούμενο δάκρυ της γέννας και στο πικρό δάκρυ της θανής. Πίσω από  κάθε δάκρυ υπάρχει και σε μια πονεμένη σκέψη, στην κρυστάλλινη λάμψη της  οποίας αντανακλούν οι καημοί, οι λυγμοί και οι έρωτες της ζωής.

Κι όπως το κερί  μαλακώνει τη μαστίχα, όπως το νερό κάνει τη ζύμη εύπλαστη, για να γίνει ψωμί, έτσι και το δάκρυ μαλακώνει και την  πιο σκληρή καρδιά, κάνοντάς την  ευαίσθητη.

Όλα σε τούτη τη γη δακρύζουν με τον τρόπο τους: Τα πεύκα για να μας δώσουν τη ρητίνη τους δακρύζει ο κορμός τους. Τα μαστιχόδεντρα για να μας δώσουν το άρωμά τους,  δακρύζουν κι αυτά. Δακρύζει και ο ανθρωπόμορφος βράχος της Νιόβης, πέρα στο Σίπυλο, στα Μικρασιατικά Παράλια, για τον θάνατο των παιδιών της!

Τούτο το έθνος για να κρατηθεί στη ζωή, χρειάστηκε το αίμα του λαού, το μελάνι του σοφού, τη θυσία του ήρωα και την τυραννία  του μάρτυρα. Τούτος ο τόπος για να αντισταθεί στην πολυκύμαντη μοίρα του, χρειάστηκε τη στερνή ανάσα και την τελευταία ικμάδα των παλικαριών του. Όλων εκείνων που έκαναν σύνθημα της ζωής τους τη λέξη «αέρα», ψηλά στα άπαρτα βουνά.

Τούτη η χώρα για να αποκτήσει την ελευθερία της στηρίχτηκε στις αδούλωτες ψυχές των αφανών παλικαριών της, που η ζωή τους έταξε να φυλάνε Θερμοπύλες. Και που το πνεύμα τους και μέσα από το χώμα λάμπει, όπως θα έλεγε ο Παλαμάς.

Ξεριζωμένοι και πληγωμένοι οι Ποντιο-Καυκάσιοι, κυνηγημένοι από την πατρική τους  γη, μπήκαν στο δρόμο της φυγής,  με ματωμένη την   ελπίδα, ψάχνοντας νέα ριζώματα και νέο τόπο ξαναγεννημού, στη μάνα Ελλάδα.

Στην πορεία τους  αυτή οι πρόσφυγες έζησαν στιγμές που άνοιξαν μέσα στα στήθη τους βαθιές πληγές και  προκάλεσαν οδύνες μεγάλες.  Μια πραγματική Οδύσσεια ο ξεριζωμός με  πτήσεις και πτώσεις, με υφέσεις και εξάρσεις,  ακολουθώντας την εσωτερική τους φωνή,  ώσπου να φθάσουν στην Ελλάδα.

Στη διαδρομή τους αυτή βίωσαν χαρές που ξεθώριασαν, σαν να ήταν ζωγραφιές από νερομπογιές, και έζησαν λύπες που πέτρωσαν στο σώμα τους επάνω.  Δεν γονάτισαν όμως και δεν λύγισαν. Βάδισαν με  βήματα υπομονετικά, όμοια με αυτά που κάνει ο σταλακτίτης για να ενωθεί με τον σταλαγμίτη του και να γίνουν ένα.

Μια διαρκής διαδρομή η ζωή του πρόσφυγα στο φως και το σκοτάδι, στην αναβροχιά και την μπόρα, στην ομίχλη και την ξαστεριά, με μοναδικές αποσκευές τις αναμνήσεις και τα όνειρά του.

Άλλωστε, η μνήμη του ανθρώπου, δεν είναι μόνο νοητική. Δεν είναι μόνο πνευματική. Είναι κυρίως  βιωματική αλλά και κυτταρική,  καθώς περνά από γενεά σε γενεά, χαραγμένη βαθιά στα κύτταρα του.

Στην πορεία του αυτή μαθαίνει ότι η αγάπη μεγεθύνεται από τον αγαπημένο κι ο έρωτας γιγαντώνεται από τον ερωτευμένο. Ότι ο άνθρωπος είναι κυρίως αφή. Αγγίζει με τα χέρια, τα μάτια, την ψυχή. Ότι η πιο γοερή κραυγή έχει τη ρίζα της στη σιγή. Και πως η μεγαλύτερη αγάπη έχει για μήτρα της τον πόνο.

Στη βασανισμένη του ζωή ο πρόσφυγας χαίρεται με πράγματα λίγα και απλά, γιατί πάντοτε και παντού στη ζωή το λίγο δίνει αξία στο πολύ. Το ελάχιστο σε διάρκεια αλλά μέγιστο σε ένταση και πάθος αίσθημα.

Τυχεροί όσοι στο διάβα της ζωής μας ζήσαμε με ανθρώπους, που στα επίθετα αξίζουν τον υπερθετικό βαθμό και στα ρήματα τον ασυναίρετο τύπο. Αυτόν που τα μεγεθύνει και τα διαστέλλει. Που μετατρέπει  το «αγαπώ» σε «αγαπ-άω» και το «πονώ» σε «πον-άω». Οι άνθρωποι αυτοί  πάντα θα υπάρχουν στην ψυχή μας, όπως στο σύμπαν το φως, ακόμη και στις πιο σκοτεινές του νύχτες.

Αρκετοί από τους ήρωες του συγκεκριμένου πονήματος, δεν έτυχε να έχουν θέση στις σελίδες της ιστορίας, όπως και τόσοι άλλοι όμοιοί τους.  Όλοι όμως μαζί, γνωστοί και άγνωστοι συγκροτούν την εθνική ιστορία της Ελλάδας. Γι’ αυτό και η καταγραφή της τοπικής μας ιστορίας είναι υπόθεση σημαντική, καθώς αποτελεί μέρος της εθνικής μας ιστορίας.

Η προσφυγιά, ο ξεριζωμός, ο διωγμός, ο θάνατος, ο έρωτας, η αγάπη, η ανθρωπιά, ο αγώνας για λευτεριά, η Αντίσταση, η Μακρόνησος, η Κατοχή, ο Εμφύλιος, η μετανάστευση και ξανά η προσφυγιά, όλα αυτά μαζί συνθέτουν το «σώμα» του βιβλίου «Δακρυσμένα Χώματα», μέσα από τις ζωές των  απλών και αγνών ανθρώπων, το οποίο και παραδίδω στην κρίση του κάθε αναγνώστη. Σας ευχαριστώ.

 

Οι παρευρεθέντες

Στην παρουσίαση του βιβλίου παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων, ο Πέτρος Παππάς ανεξάρτητος βουλευτής Κιλκίς, ο Κώστας Κιλτίδης πρώην υπουργός, ο Κώστας Θεοδωρίδης πρώην δήμαρχος Πολίχνης, ο Αθανάσιος Ακριτίδης τέως εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο Κώστας Γαβρίδης επίτιμος πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και επίτιμος γενικός γραμματέας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, ο Παναγιώτης Ακριτίδης πρώην πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, οι ομότιμοι καθητητές, Κώστας Φωτιάδης ομότιμος καθηγητής νεότερης ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, ο Παναγιώτης Σελβιαρίδης ομότιμος καθηγητής ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Ανανίας Τσιραμπίδης ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρώην πρόεδρος του ΙΑΠΕ του Δήμου Καλαμαριάς, ο Νίκος Μιχαηλίδης διδάκτωρ Ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου Πρίνστον των ΗΠΑ, ο Παύλος Γαλεγαλίδης πρόεδρος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Θεσσαλονίκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, πρόεδροι και μέλη διοικητικών συμβουλίων ποντιακών σωματείων και βιβλιόφιλοι της Θεσσαλονίκης.

Στο τέλος της εκδήλωσης ο συγγραφέας Νίκος Κωνσταντινίδης υπέγραψε βιβλία του. 

efxinospontos.gr

Πολυμέσα