Ο Έλληνες του 1940 κατέπληξαν εχθρούς και συμμάχους. Αντιστάθηκαν σθεναρά στις ολοκληρωτικές δυνάμεις του φασισμού και του ναζισμού. Παρέβλεψαν την αριθμητική υπεροχή και την υπεροπλία του εισβολέα. Υπεραμύνθηκαν με πνεύμα θυσίας και αυταπάρνησης τα ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της φιλοπατρίας.
Εκεί όπου η λογική των αριθμών συνιστούσε την οπισθοχώρηση και την υποταγή, η ένδοξη ιστορία του ελληνικού γένους υπαγόρευσε την πέρα από κάθε λογική, αντίσταση. Οι σειρήνες του συναγερμού που ηχούσαν, ξεσήκωναν το λαό, ο οποίος, αντί να περιμένει το θάνατο, έσπευδε να το συναντήσει. Το OXI έγινε πολεμιστήριο σάλπισμα, που αντηχούσε απ' άκρο σ' άκρο. Έγινε πολεμική ιαχή των ηρώων του Σαράντα. Ήταν η ίδια φωνή με εκείνη του αρχαίου ποιητή που πρόσταζε «Ίτε παίδες Ελλήνων, ελευθερούτε πατρίδα». Ήταν το ίδιο ηρωικό κάλεσμα με το «μολών λαβέ» του Λεωνίδα.  Ήταν το ίδιο με τα σαλπίσματα των Μαραθωνομάχων και των Σαλαμινομάχων.
Το ΟΧΙ των Ελλήνων, εκτός από την ιστορία, το υπαγόρευσε και η πίστη των αγωνιστών. «Στο μέτωπο, σ’ όλη τη γραμμή, από τη γαλανή θάλασσα του Ιονίου ίσαμε ψηλά στις παγωμένες Πρέσπες, ο ελληνικός στρατός άρχιζε να έχει παντού το ίδιο όραμα: Έβλεπε τις νύχτες μια γυναικεία μορφή να προβαδίζει, ψηλόλιγνη, αλαφροπερπάτητη, με την καλύπτρα της αναριγμένη απ’ το κεφάλι στους ώμους. Την αναγνώριζε, την ήξερε από πάντα, του την είχανε τραγουδήσει σαν είτανε μωρό κι ονειρευότανε στην κούνια. Είταν η μάννα η μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα, η λαβωμένη της Τήνου, η Υπέρμαχος Στρατηγός», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Τερζάκης.  
Μέσα από τα παραδείγματα εκείνων των αγωνιστών, αντλούμε και σήμερα διδάγματα για την αξία της ενότητας, της ομοψυχίας και της συστράτευσης στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Τον αγώνα των Ελλήνων ηρώων, όπως εκτυλίχθηκε στα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας, έχουμε χρέος να τον θυμόμαστε, να τον τιμούμε και να το διδάσκουμε στους νεότερους.