Ώριμη στην ηλικία, 98 ετών, με μιαν έκτυπη απλότητα και αγαθότητα, καθαρότητα και ειλικρίνεια, καλοσύνη και ασκητικότητα δι᾽ όλου του βίου της, εκκλησιακή λατρευτικότητα και πιστότητα, με ελεημοσύνες και θεόδεκτες προσευχές για αναρίθμητους ανθρώπους.
Υπηρέτησε θεόκλητα την εκφαντορική αποκάλυψη των αγίων νεοφανών Μαρτύρων της Λέσβου Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης και, με τις θεόδοτες μαρτυρίες της για την ανεύρεση του μνημείου και του ιερού λειψάνου του Διακόνου Νικολάου, που επιβεβαιώθηκαν μετά από μήνες επακριβώς στις 13 Ιουνίου 1960, έγινε η βασικότερη αφορμή για να πιστέψει όλο το χωριό, για να πιστέψει όλο το νησί, για να πεισθεί ο σοφός, πολυτάλαντος και χαριτωμένος Μητροπολίτης Ιάκωβος Κλεόμβροτος, ώστε να δοθεί η συνέχεια της Πατριαρχικής και οικουμενικής ακτινοβολίας των αγίων Νεοφανών Μαρτύρων. Η άμεση προσωπική μαρτυρία αυτής της απλουστάτης και θεοφορουμένης γυναικός χρησιμοποιήθηκε από τον Κύριο, για την εκκλησιαστική αναγνώριση των Νεοφανών Μαρτύρων.
Όποιος μελετήσει με σοβαρότητα το “Σημείον Μέγα” του Φώτη Κόντογλου (προπαντός στην Α΄ έκδοση), όποιος μελετήσει τα ημέτερα βιβλία “Η ζωή εκ τάφων” και το νεότερο δίτομο έργο “Η αποκάλυψη και οι εμφανίσεις των Νεοφανών Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης”, θα βεβαιωθεί απόλυτα ότι “σπονδυλική στήλη” αυτού του αγίου ιστορικού υπήρξε αυτή η ανιδιοτελής, απλουστάτη, αφανής, ακενόδοξη, σεμνοτάτη, θεοφοβούμενη και θεοφορούμενη ψυχή, την οποία προπέμψαμε για την μακαρία εν Κυρίω ζωή.
Το σκήνωμά της μεταφέρθηκε στην Ιερά Μονή και ετέθη σε προσκύνηση. Το εσπέρας του Σαββάτου προς Κυριακήν τελέσαμε αγρυπνία εμείς, ενώ το πρωΐ της Κυριακής λειτούργησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δράμας κ. Δωρόθεος.
Αμφότεροι, εν μέσω κληρικών και μοναχών, τελέσαμε την εξόδιο ακολουθία, στις 7 μ.μ. της Κυριακής, και την κηδεύσαμε σε διαμορφωμένο τάφο στον αύλειο χώρο του Καθολικού
Επί τούτω ταξίδεψαν και συμμετείχαν στην κηδεία της άνθρωποι από όλα τα μέρη της Ελλάδος, ακόμη κι από το εξωτερικό, από Ρουμανία, Μολδαβία και τις γειτνιάζουσες χώρες.
***
Κοιμηθείσα εν Κυρίω με τρεις εκπνοές το πρωΐ του Σαββάτου, έκλεισε μετά από ώρα ως αφ᾽ εαυτής το στόμα, εις έκπληξιν των ευτρεπιζόντων και των κηδευτών. Από την πραεία κοίμησή της το πρωί του Σαββάτου μέχρι και την ταφή της, όλο αυτό το διάστημα των 40 ωρών έκθετη στον καύσωνα των ημερών, χωρίς να τοποθετηθεί σε ψυγείο και χωρίς φορμόλη ή άλλο οποιοδήποτε συντηρητικό, διατηρούσε παράδοξη ευκαμψία στην κεφαλή και σε όλα τα μέλη του σώματός της, ακόμη και στα δάκτυλα. Το φαινόμενο αυτό (που εξέπληξε τους πάντες και προπαντός τους παρευρισκόμενους ιατρούς ή εκείνους που παρακολουθούσαν την μετάδοση της εξοδίου ακολουθίας της) ήταν άλλο ένα σημείο για την θεοφοβούμενη και θεοφορούμενη πολιτεία της και την χαριτωμένη της ύπαρξη.
Επί ένα 24ωρο, από την μεταφορά του σκηνώματος μέχρι τον ενταφιασμό, όχι μόνο ώριμοι, αλλά και νέοι και παιδιά προσέρχονταν με τους γονείς τους, με χαρμολύπη στα πρόσωπά τους, για να ασπασθούν το σκήνωμα της κοιμηθείσης και να λάβουν την ευχή από τα γεροντικά της χέρια, χαϊδεύοντάς τα…
από τα χέρια αυτά που έπλυναν όλα τα ανευρεθέντα ιερά λείψανα των Αγίων στις Καρυές της Θερμής Λέσβου…
από τα χέρια αυτά που άναβαν το καντήλι καθημερινά στις Καρυές, άμα τη ευρέσει του αγίου Ραφαήλ, παρά τον φόβο και την έκσταση της συγκλονιστικής εμφανείας του και των συνεχών αγιοφανειών του εν φωτί…
από τα χέρια αυτά που μετά από ενύπνια θαυμαστή αποκάλυψη έδειξαν στον μακαρίτη άνδρα της τον Δούκα που ήταν η σιαγόνα του Αγίου (ανευρεθείσα αρχές Ιανουαρίου του 1960)…
από τα χέρια αυτά που έδειξαν το ακριβές σημείο του τάφου του Διακόνου Νικολάου και της εγκολπίου εικόνος της Παναγίας, μετά από τρεις ενύπνιες αποκαλύψεις, που επιβεβαιώθηκαν στις 13 Ιουνίου 1960…
από τα χέρια αυτά που μοίραζαν ελεημοσύνες και ελεημοσύνες σε φτωχούς και “αγαθούς”, σε γέροντες και ταλαιπωρουμένους…
από τα χέρια αυτά που μαγείρευαν και τάιζαν σε καθημερινή βάση ανθρώπους παραμελημένους από την κοινωνία...
από τα χέρια αυτά που βάπτισαν τόσα παιδάκια, αφού πρώτα υψώθηκαν σε ευπρόσδεκτες δεήσεις για κινδυνεύουσες μητέρες και έμβρυα με ιατρικώς αποκλεισμένη ζωή ή αρτιότητα (και όμως διασώθηκαν και μεγάλωσαν και έγιναν γονείς νέων παιδιών, όλοι παρόντες στην κηδεία της)…
από τα χέρια αυτά που άναβαν κεράκια και παρακαλούσαν τους Μάρτυρες του Χριστού για ανθρώπους και ανθρώπους κινδυνεύοντες και πάντοτε εφείλκυαν το έλεος του Θεού.
Πως λοιπόν να μην παραμένουν ευλύγιστα και εύκαμπτα επί 40 ώρες. Ήταν το πρώτο μεταθανάτιο επισφράγισμα απ᾽ ουρανού για την απλουστάτη, ταπεινόφρονα, θεόφρονα, αγιασμένη ύπαρξη της θανούσης, αλλά και ζώσης εν Κυρίω Μαρίας.
***
Κατά την εξόδιο Ακολουθία, εκφωνήσαμε από καρδιάς λόγον αγαθόν, εις δόξαν του Κυρίου και εποικοδομήν των πολλών συνελθόντων. Σύντομο αποχαιρετιστήριο λόγο εκφώνησαν ο Μετσοβίτης ιατρός κ. Ιωάννης Τσόδουλος (εκ των ιατρών που την παρακολουθούσαν όλα τα χρόνια της ηλικιακής καταβολής) και η Γουμενισσιώτισα οικονομολόγος Παναγιώτα Μαυρίδου (οικονόμος και διακονήτριά της επί 5,5 χρόνια).
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΗΣ, ΑΞΙΟΥΠΟΛΕΩΣ και ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ