«Τρία πράγματα στον πλανήτη δεν αφήνουν ίχνη στο πέρασμά τους: το πουλί που σχίζει τον αέρα, το ψάρι που διαπλέει το νερό και το οικονομικό έγκλημα του μανδαρίνου». Λαϊκή Κινέζικη σοφία, που έρχεται από τα βάθη του χθες και αγγίζει και το σήμερα. Βέβαια, η διαφθορά των υψηλόβαθμων κρατικών λειτουργών δεν αφορά μόνο την αυτοκρατορική ή την κομμουνιστική Κίνα (εκατοντάδες εκτελέστηκαν), αλλά και την καπιταλιστική δύση, τη σύγχρονη Ελλάδα και πάει λέγοντας.
Όμως, οι καταχρήσεις των μανδαρίνων της Απαγορευμένης Πόλης, φανέρωναν το απρόσιτο και απόμακρο του αυτοκράτορα, το αδιαφανές και στεγανό της λειτουργίας του αυτοκρατορικού ανακτόρου, της κοινωνίας της Κίνας για πολλούς αιώνες.
Για πέντε αιώνες (1420-1924) η Απαγορευμένη Πόλη των 128 στρεμμάτων φιλοξένησε τους 24 αυτοκράτορες των δυναστειών Μινγκ και Τσινγκ, καθώς και το κλειστό, σκοτεινό σύστημα που διοικούσε την τεράστια αυτοκρατορία της Ανατολής. Απροσπέλαστος χώρος, απαγορευμένος για το λαό.
Κι όμως, στην είσοδο τούτης της Απαγορευμένης (για το λαό) Πόλης, την Πύλη της Ουράνιας Γαλήνης (Τιενανμέν), ο Μάο Τσε Τουνγκ κήρυξε την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, 38 μόλις χρόνια μετά την πτώση του τελευταίου αυτοκράτορα. Από το τεράστιο πορτρέτο  του ο Μάο δείχνει να ειρωνεύεται την Ιστορία, την ώρα που οι ηγέτες της Λαϊκής Κίνας παρακολουθούν τις στρατιωτικές παρελάσεις. Η πολιτική καρδιά της Κίνας αιώνες τώρα χτυπά στο ίδιο ακριβώς σημείο. Αυτοκράτορες και λαϊκοί ηγέτες από το ίδιο σημείο απευθύνονταν και απευθύνονται στο λαό.
Η Απαγορευμένη Πόλη είναι από τα σημαντικότερα ιστορικά και αρχιτεκτονικά μνημείο της Κίνας, από τα πλέον επισκέψιμα. Χιλιάδες Κινέζοι, από κάθε γωνιά της απέραντης χώρας, περπατούν περήφανοι και ξαφνιασμένοι ανάμεσα στα εκατοντάδες κτίρια του ανακτόρου, εκεί όπου άλλοτε υπαγορεύονταν οι αυτοκρατορικές διαταγές. Ο θρύλος κάνει λόγο για 9.999 δωμάτια πίσω από τα ψηλά (10 μέτρων) τείχη της Πόλης, που περιβάλλονται και προστατεύονται από τάφρο πλάτους 52 μέτρων.
Περνώντας στο εσωτερικό του ανακτόρου θα βρεθείτε στη Μεσημβρινή Πύλη, απ’ όπου πέντε μαρμάρινες γέφυρες θα σας οδηγήσουν στην Πύλη της Ανώτερης Αρμονίας κι από εκεί στους τρεις Μεγάλους Οίκους, τον Οίκο της Ανώτερης Αρμονίας, της Μέσης Αρμονίας και της Διατήρησης της Αρμονίας.
Πίσω από τον τελευταίο Οίκο θα βρείτε την Πύλη της Ουράνιας Καθαρότητας και την καρδιά της Απαγορευμένης Πόλης, με τις κατοικίες του αυτοκράτορα, της αυτοκράτειρας, των ευνούχων και των συγγενών του αυτοκράτορα. Πιστοί φύλακες της Πόλης, οι δεκάδες δράκοι (παλιός θυρεός του αυτοκρατορικού οίκου) και τα χαμογελαστά θηλυκά και αρσενικά λιοντάρια με τις σγουρές χαίτες.
Το ανάκτορο, κατασκευασμένο από ξύλο, καταστράφηκε πολλές φορές από φωτιά. Γι’ αυτό και μπροστά στα κτήρια υπήρχαν τεράστιες υδρίες με νερό, που το χειμώνα ζεσταίνονταν για να μην παγώσει, για την κατάσβεση των πυρκαγιών, ενώ και το νερό της τάφρου αξιοποιούνταν για την πυρόσβεση. Η Κινέζικη αρχιτεκτονική δεν έβλεπε τα πράγματα καθ’ ύψος, δεν αρέσκονταν από ογκώδη κτήρια, αλλά γοητεύονταν από την οριζόντια αξιοποίηση του χώρου, την αρμονία στα σχήματα και τις μορφές, τη χρωματική πανδαισία.
Λίγο έλειψε το ανάκτορο να καταστραφεί ολοσχερώς στη διάρκεια της… Πολιτιστικής Επανάστασης, όπως και τόσα άλλα μνημεία, και χρειάσθηκε η αποφασιστική παρέμβαση του πρωθυπουργού Τσου Εν-λάι για να σωθεί από την ισοπεδωτική λογική της εξαφάνισης του χθες, ως στοιχεία αντεπαναστατικής κουλτούρας.
Ο Οίκος της Ανώτερης Αρμονίας παρέμενε για πολλά χρόνια το ψηλότερο κτήριο του Πεκίνου, μιας και με νόμο απαγορεύονταν να χτιστεί ψηλότερο οικοδόμημα από αυτό του αυτοκράτορα. Θάταν ιεροσυλία να κοιτάξει κάποιος από ψηλά το ιερό αυτοκρατορικό κτήριο. Τα τελευταία χρόνια οι ουρανοξύστες του Πεκίνου αγνόησαν τις αυτοκρατορικές εγωιστικές επιθυμίες…

Το Τείχος του κόσμου
Είναι προφανές πως ο επισκέπτης του Πεκίνου έχει δεκάδες σημαντικά τουριστικά αξιοθέατα να δει εντός και εκτός πόλης. Δεν μπορεί όμως να πάει στην Κίνα και να μην επισκεφθεί το Σινικό Τείχος. Οι περισσότεροι βλέπουν ένα μικρό καλοδιατηρημένο τμήμα του με ημερήσια εκδρομή από το Πεκίνο (συνήθως στο Μουτιενγιού, στα 70 χλμ.). Στο μεγαλύτερό του όμως μέρος το Τείχος των 6.700 χλμ. είναι εγκαταλειμμένο και σχεδόν καταρρέει. Και πώς να συντηρήσεις ένα τεραστίων διαστάσεων τείχος που ανεβοκατεβαίνει στις απρόσιτες βουνοκορφές της βόρειας Κίνας, σαν να διασχίζει δυο φορές την Ευρώπη;
Μόνο η ανθρώπινη τρέλα θα μπορούσε να κατασκευάσει αυτό το θαυμαστό μνημείο, το μεγαλειώδες οχυρωματικό έργο, που ξεκίνησε τον 7ο αιώνα π.Χ., αλλά τις εκπληκτικές διαστάσεις του τις απέκτησε τον 3ο αιώνα π.Χ., από τον πρώτο αυτοκράτορα της δυναστείας των Τσιν, τον Τσινσί Χουανγκντί, ο οποίος κληροδότησε στην ανθρωπότητα και τον Στρατό των Πήλινων Πολεμιστών της πρώτης πρωτεύουσας της Κίνας, της Σιάν. Στόχος των αυτοκρατόρων ήταν  να προστατευθεί με το Τείχος η Κίνα από τους βόρειους εχθρικούς νομαδικούς λαούς. Εζησαν και οι Κινέζοι με τον… από βορρά κίνδυνο!
Μπορεί τελικά ο εχθρός (Δυτικοί και Ιάπωνες) να έφθασε στην Κίνα από την ανατολική θάλασσα και το Τείχος να μην προστάτεψε τους Κινέζους, οι τελευταίοι όμως δεν παύουν να είναι περήφανοι για το Σινικό τους Τείχος, γι’ αυτό και διατρανώνουν πως «αν δεν έχεις ιδρώσει για ν’ ανέβεις στο Τείχος, δεν είσαι καλός Χαν», όπου Χαν, η ισχυρή εθνική ομάδα, το 91,59% του Κινέζικου λαού. Οι άλλες 55 εθνικές μειονότητες ζουν κυρίως σε συνοριακές επαρχίες.
Το 1987 η UNESCO χαρακτήρισε το Σινικό Τείχος ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ενώ για τη συντήρησή του προσφέρουν ακόμη και Ελληνες εφοπλιστές. Λέγεται πως πρόκειται για το μόνο ανθρώπινο δημιούργημα που είναι ορατό από το διάστημα. Όταν βρεθώ στο… διαστημόπλοιο, θα μπορώ να σας το επιβεβαιώσω.
Βαδίζοντας –λαχανιασμένος- πάνω στο Σινικό Τείχος έρχονται στο νου τα λόγια του διευθυντή του Τμήματος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, από τη συνάντηση που είχαμε μαζί του στο υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας, όταν τον ρώτησα για το «φόβο» που προκαλεί στους Δυτικούς η ανάδειξη της χώρας του ως υπερδύναμη, ευχαριστώντας τον παράλληλα για τη στάση της Κίνας στο Κυπριακό. 
«Η Κίνα ποτέ δεν θ’ ασχοληθεί με τον ηγεμονισμό κι αυτό ξεκινάει από τις παραδόσεις μας. Γιατί οι Κινέζοι έχτισαν το Τείχος; Επειδή οι αυτοκράτορες σκέφτονταν την άμυνα και όχι την επίθεση. Περάσαμε πολλούς πολέμους στην ιστορία μας. Δεν επιθυμούμε άλλους. Γι’ αυτό πάντα υποστηρίζουμε τα Κινήματα Ειρήνης. Διεκδικούμε λιγότερη πολιτική ζούγκλας και περισσότερη κατανόηση στη διεθνή πολιτική σκηνή. Και στο θέμα της Κύπρου ζητήσαμε σεβασμό στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, για εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Κύπρου. Στα επίκαιρα προβλήματα της ανθρωπότητας η Κίνα διατηρεί αυτές τις βασικές αρχές, πράγμα που το κατανοούν καλύτερα οι Ευρωπαίοι…».

Στα χέρια
του κόμματος
τα ΜΜΕ
Οι συναντήσεις μας με τα στελέχη των συγκροτημάτων του Τύπου, σε Πεκίνο, Σιάν και Σαγκάη, καθώς και με την Πανκινεζική Ενωση Δημοσιογράφων ήταν άκρως ενδιαφέρουσα. Επιβεβαίωσε το: Μια χώρα-δυο πρόσωπα. Στην οικονομία υπάρχει πλήρης φιλελευθερισμός, αλλά στην πολιτική όλα ξεκινούν και όλα σταματούν στο ΚΚΚ. Το κόμμα είναι αυτό που ελέγχει και τον Τύπο. Δεν υπάρχει ιδιωτική τηλεόραση, ραδιόφωνο ή εφημερίδα, αν και στη χώρα το χρηματιστήριο ανθεί. Απαγορεύεται ένας επιχειρηματίας να στήσει εκδοτική επιχείρηση. Αυτό είναι προνόμιο του κόμματος ή κοινωνικών φορέων, όπως ένας δήμος.
Πάντως τα μεγάλα εκδοτικά συγκροτήματα κατέχουν, για λόγους βιωσιμότητας και άλλες επιχειρήσεις ή πολυώροφα ξενοδοχεία στο κέντρο των πόλεων, όπως το πανίσχυρο δημοσιογραφικό συγκρότημα  Beijing Daily Group του Πεκίνου ή το ραδιομέγαρο του Πεκίνου, απ’ όπου εκπέμπουν εννέα διαφορετικά ραδιόφωνα.

Το «αξιοθέατο»
της αγοράς
Ουδείς θα σας παρεξηγήσει αν εκτός από μουσεία, όπερες, γκαλερί, ιστορικά και αρχιτεκτονικά μνημεία, επισκεφθείτε και το «αξιοθέατο» της Κινέζικης αγοράς. Θ’ αγοράσετε όντως φθηνά κι αν είστε τυχεροί (και προσεκτικοί) και ποιοτικά. Χρειάζεται βέβαια να εξασκήσετε την τέχνη του παζαρέματος. Θα πετύχετε καλή τιμή αν τελικά αγοράσετε στο _ της αρχικής.
Στην αγορά Λιουλιτσάνγκ, με τα παραδοσιακά κτήρια, θα βρείτε αντίκες, βιβλία τέχνης, όμορφες πορσελάνες –μη σας πείσουν πως πρόκειται για αυτοκρατορικές- πίνακες, αλλά και χαμογελαστές προτομές του Μάο ή το Κόκκινο Βιβλίο.
Ο πεζόδρομος Wangfujing, ανατολικά του Beijing Hotel, αποτελεί το σύμβολο της εμπορικότητας του Πεκίνου. Απλώνεται από βορρά προς νότο, με δεκάδες πολυκαταστήματα και ποιοτικά προϊόντα ή εστιατόρια. Κάθετα στον πεζόδρομο θα βρείτε και την «νυχτερινή αγορά φαγητού» με κινέζικα σνακ σε υπαίθριους πάγκους και μυρωδιά που… σκοτώνει!

Γεύσεις
Ανατολής
«Στον άνδρα, ο δρόμος της καρδιάς περνάει απ’ το στομάχι», λέει η Κινέζικη παροιμία κι έχει και σταθερή ώρα. Στις 12 το μεσημέρι σταματούν όλα στην Κίνα. Είναι η ώρα που τρώνε οι Κινέζοι!
Από τις… οδηγίες προς ναυτιλλόμενους, που μας έδωσε το Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας, αξίζει να  σταθούμε στο Κινέζικο φαγητό, που αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός. Καλό είναι να μην έχετε στο νου τα Κινέζικα εστιατόρια της Δύσης. Ουδεμία σχέση μ’ αυτό που ζήσαμε και γευθήκαμε.
Η Κινέζικη κουζίνα χωρίζεται σε τέσσερις μεγάλες σχολές. Μικρά και μεγάλα μπολ ή πιατέλες περιστρέφονται στο μεγάλο κυκλικό τραπέζι, για να διαλέγουν και να μοιράζονται οι συνδαιτυμόνες το φαγητό, που πάντα συνοδεύεται από ποτό, μπύρα ή κρασί από ρύζι (μπαϊτσίου) με 40% οινόπνευμα.
Θα σας φέρουν τα γνωστά ξυλάκια (kuaizi), που έτρεμαν στα χέρια μου λες κι έπασχα από πάρκινσον. Στα εστιατόρια που μπαινοβγαίνουν τουρίστες δείχνουν κατανόηση και προσφέρουν και μαχαιροπήρουνα. Πάντως, αν τα καταφέρετε με τα ξυλάκια, αποφύγετε να τα βάλετε κάθετα μέσα στο μπολ ρυζιού, καθώς αυτή η κίνηση συμβολίζει θάνατο και θεωρείται αγενής. Να τα εναποθέτετε στην ειδική βάση και όχι στο τραπέζι, καθώς κι αυτό θεωρείται αγένεια, ιδίως όταν στρέφονται σε τρίτους.
Καλή σας όρεξη και αν μπορείτε, μην ρωτάτε τι τρώτε, καλύτερα να μην γνωρίζεται, γιατί μπορεί και να ξαφνιαστείτε, αν σας πουν πως η σούπα σας προέκυψε από το… πέλμα καμήλας.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ