Στις 29 Ιουνίου του 2011 , 33 Τούρκοι φίλοι μου από Σαμψούντα πραγματοποίησαν 9ήμερο τουριστικό ταξίδι στην Αλβανία και στα σημερινά κράτη της τέως Γιουγκοσλαβίας.
Συγκεκριμένα ήρθαν με αεροπλάνο απ΄ τη Σαμψούντα στα Σκόπια και από εκεί με λεωφορείο συνέχισαν το ταξίδι για Αλβανία και τέως Γιουγκοσλαβία.
Με επίμονη πρόσκλησή τους, πήγα με το αμάξι μου στα Σκόπια κι από εκεί με μεγάλη χαρά με παρέλαβαν στην ομάδα τους. Περιττό να τονίσω ότι δεν με άφησαν να πληρώσω ούτε ένα ευρώ.
Το ταξίδι λοιπόν άρχισε από τα Σκόπια. Μια πόλη που έχει ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά με ολίγα Βαλκάνια του 1913.
Η φανατική προσπάθεια του πρωθυπουργού Γκρουέφσκι να εμπεδώσει «μακεδονική» συνείδηση στους υπηκόους του, προκαλεί τον γέλωτα των Τούρκων και Αλβανών και τη θλίψη των σοβαρών ανθρώπων της περιοχής. Είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς αν τα υπεράριθμα αγάλματα και προτομές Μακεδόνων ηρώων, στήνονται από το μανιακό Γκρουέφσκι κόντρα στους Έλληνες ή στους Αλβανούς.
Το καθεστώς βιάζεται να αποδείξει τη «μακεδονικότητα» του και στήνοντας καθημερινά αγάλματα μεγάλων ανδρών της Ελλάδας ή της Βουλγαρίας ( Μ. Αλέξανδρου, Ιουστινιανού, Σαμουήλ, Ντέλτσεφ κλπ) προσπαθεί να ομογενοποιήσει μακεδονικά κάθε πρόσωπο ή γεγονός που έζησε ή έλαβε χώρα στην ευρύτερη περιοχή.
Μέχρι και αψίδα θριάμβου κατασκεύαζε εκείνες τις ημέρες ο αθεόφοβος Γκρουέφσκι, άγνωστο τι έχοντας στο νου του να γιορτάσει.
Τα Σκόπια που αποτελούν τον καθρέφτη της F.Y.R.O.M. δίνουν την εντύπωση ότι χριστιανοκρατούνται, σε σχέση με το μουσουλμανικό πληθυσμό τους κι αυτό είναι ένα επιχείρημα, να μην τα αφήσει η Ελλάδα να πέσουν στην αγκαλιά της Τουρκίας.
Η Οχρίδα είναι μια πανέμορφη παραλίμνια πόλη με σημαντική τουριστική κίνηση. Κρατώντας τα τοπικά της χαρακτηριστικά ( εκκλησίες, μοναστήρια, παραδοσιακά σπίτια) έχει εναρμονιστεί πλήρως με τα πρότυπα τουριστικής ανάπτυξης Ελλάδας – Τουρκίας (πεζόδρομοι – φεστιβάλ -  μουσεία – εκθέσεις κλπ ).
Το Μοναστήρι αναπτύχθηκε σημαντικά, η Στρούγκα όμως είναι φανταστική. Δεχόμενη τα πλεονάζοντα νερά της λίμνης Οχρίδας, μεταμορφώθηκε σε μια παραποτάμια πόλη με πλούσιο πράσινο και πανέμορφο περιβάλλον.
Στο δρόμο για την Αλβανία διασχίζουμε περιοχές της βορειοδυτικής  F.Y.R.O.M. , όπου ορατή είναι η κυριαρχία του μουσουλμανικού Αλβανικού πληθυσμού.
Τα Τίρανα του Μπερίσα μάχονται να γίνουν ευρωπαϊκή πόλη. Η πλατεία των Τιράνων μπρος από  το μουσείο και την Όπερα αναμορφώνεται κυριολεκτικά. Μηχανήματα και εργάτες δουλεύουν συνεχώς για να μεταμορφώσουν την κεντρική λεωφόρο και την πλατεία, γύρω από το άγαλμα του Σκεντέρμπεη (Γεώργιου Καστριώτη). Την εικόνα της πόλης σπάει ένας τεράστιος μοντέρνος ορθόδοξος ναός που μόλις αποτελειώνει ο ακούραστος αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, Αναστάσιος Γιαννουλάτος.
Το Δυρράχιο είναι μια σύγχρονη παραθαλάσσια ευρωπαϊκή πόλη και η Σκόδρα μια μεγαλούπολη με βαλκάνια χαρακτηριστικά.
Από την Αλβανία περάσαμε στο Μαυροβούνι. Ένα λιλιπούτειο κράτος που ιδρύθηκε το 2006, όχι από εθνικιστική διάθεση, αλλά αφ’ ενός για να παίξουν τεράστια ιδιοτελή παιχνίδια, οι σημερινοί κρατούντες κι αφετέρου  για να απαλλαγούν από τα ζόρικα προβλήματα που βαρύνουν τη Σερβία.
Ο δρόμος από τα σύνορα της Αλβανίας μέχρι τη θάλασσα, σχεδόν μονοπάτι. Σε αποζημιώνουν όμως τα σπουδαία Μαυροβουνιώτικα παραθαλάσσια θέρετρα του Μπαρ, Μπουτβα, και Κότορ.
Η είσοδος στην Κροατία είναι μαγευτική. Το Ντουμπρόβνικ αξίζει τη φήμη του. Η παλιά εντός των τειχών πόλη διατηρεί ακέραια τη μεσαιωνική της φυσιογνωμία. Όλα τα παράλια της Κροατίας περικλείονται από χιλιάδες νησάκια. Ακόμη και η στενωπός που αποτελεί τη διέξοδο της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης στην Αδριατική θάλασσα, απέναντι της έχει ένα μακρόστενο νησί που ανήκει στην Κροατία.
Γενικά η Κροατία αγωνίζεται να μοιάσει στην καθολική Ευρώπη, αλλά πέρα από τα θρησκευτικά χαρακτηριστικά, μοιάζει να ανήκει περισσότερο στα Βαλκάνια.
Η είσοδος μας στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη έγινε από τη δεύτερη. Πρώτη πόλη μπροστά μας υπήρξε το Μόσταρ. Το θρυλικό Μόσταρ που από τη μια μεριά το βομβάρδιζαν οι Κροάτες κι από την άλλη οι προσωρινοί τους σύμμαχοι, οι Σέρβοι. Βέβαια τα πράγματα άλλαξαν και Βόσνιοι με Κροάτες, χτύπησαν τους Σέρβους. Η θρυλική γέφυρα του Μόσταρ κατέρρευσε από τους κανονιοβολισμούς των Κροατών. Σήμερα η γέφυρα αυτή ξαναχτίστηκε με χρήματα του τουρκικού κράτους.
Οι Τούρκοι θεωρώντας τη Βοσνία ως κέντρο του μουσουλμανισμού στα Βαλκάνια, δε σταματούν να κάνουν ό, τι περνάει από το χέρι τους προκειμένου να κάνουν ορατή την παρουσία τους στην περιοχή. Επενδύουν επιχειρηματικά, χτίζουν σχολεία και γεφύρια, τους ενισχύουν στρατιωτικά και φυσικά ενισχύουν κάθε πρωτοβουλία που ακουμπάει στο μουσουλμανισμό ( τζαμιά, ιερατεία κλπ) Για τους Τούρκους, στον πρόσφατο εμφύλιο πόλεμο, κανένας Βόσνιος δεν εγκλημάτησε. Αντίθετα οι κακοί Σέρβοι τους έσφαξαν ως πρόβατα επί σφαγή.
Το Σαράγιεβο είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη και τίποτε δε θυμίζει τα θλιβερά γεγονότα του πρόσφατου εμφυλίου.
Είναι θαύμα πώς μπορεί και επιβιώνει αυτό το «κράτος» με πολίτες από τρία έθνη και τριεθνή Διοίκηση εποπτευόμενη από τη Διεθνή κοινότητα. Εδώ φαίνεται να είναι χυμένη η βενζίνη, αλλά κανείς δεν τολμάει να ανάψει το τσακμάκι. Η διεθνής στρατιωτική παρουσία και τα βάσανα του τελευταίου εμφύλιου, φαντάζουν κίνητρα αποτρεπτικά για μια πυρανάφλεξη.
Για τη Σερβία, τι να πει κανείς. Όλοι στην περιοχή τη θεωρούν ταραξία. Οι στρατιώτες της φεύγουν από τα Σκόπια, αφαίρεσαν και τις πρίζες από τα στρατόπεδα. Και δεν έφτανε αυτό αλλά πάνω από τα οχήματα έκαναν με τα χέρια τους τη χαρακτηριστική κίνηση «θα επιστρέψουμε».
Τα άρματα της Σερβίας έφτασαν μέχρι το Μόσταρ και οι στρατιώτες της σάρωσαν σε κάθε μετωπική σάρωσαν σε κάθε μέτωπο της Κροατίας. Λίγο ήθελε ολόκληρη η Γιουγκοσλαβία να γίνει Σερβία. Δεν το ήθελαν όμως οι Αμερικάνοι και άρχισαν οι βομβαρδισμοί του Βελιγραδίου. Φοβούμενη η Σερβία μεγαλύτερη καταστροφή, αναγκάστηκε να αποσύρει τις δυνάμεις της από όλα τα μέτωπα. Το μόνο που κατάφερε ήταν να κρατήσει μια έδρα στη συνδιοίκηση της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης και να εξασφαλίσει αυτονομία στους Σέρβους της ενδιάμεσης περιοχής Σερβίας – Βοσνίας.
Στο Κόσοβο όσο κι αν οι Σέρβοι διατείνονται ότι αποτελεί την κοιτίδα του έθνους τους, το  παιχνίδι είναι χαμένο. Το 90% των κατοίκων είναι Αλβανοί μουσουλμάνοι και η περιοχή φέρει όλα τα αλβανικά χαρακτηριστικά. ( Γλώσσα, πολιτισμό, συμπεριφορά)
Αυτή τη στιγμή η πρωτεύουσα του Κοσόβου,  Πρίστινα, αριθμεί 400.000 περίπου κατοίκους και οι Αμερικανοί που λατρεύονται εδώ σαν σωτήρες ( δεν είναι λίγα τα σπίτια όπου κυματίζει η αστερόεσσα ) έχουν επενδύσει σημαντικά σε δρόμους και επιχειρήσεις.
Ακόμη και στη Μητρόβιτσα που ανήκει στο Κόσοβο αλλά αυτοδιοικείται από τους Σέρβους κατοίκους του η παρουσία των Κοσοβάρων αστυνομικών είναι ορατή. Κι εδώ υπάρχει βενζίνη κι εδώ αναμένεται να ανάψει  ένα σπίρτο.
Με την είσοδό μου στα Σκόπια, τελείωνε το ταξίδι μου στην Αλβανία και τα νέοδμητα κράτη της πρώην Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας.
Από πλευράς ελληνικού ενδιαφέροντος, τίποτε το σημαντικό. Παρόντα είναι μόνο τα πετρέλαια της ΕΚΟ στα Σκόπια – Αλβανία – Μαυροβούνι και Σερβία και σε κάποιες πόλεις διακρίνει κανείς διαφημιστικές πινακίδες των εταιρειών ALUMIL και SIDENOR. Και κάτι ακόμη. Ο οδηγός του λεωφορείου μας ήταν Αλβανός Κοσοβάρος, πολίτης της F.Y.R.O.M.
Όταν μονολογώντας είπα: « Πλάκα, πλάκα οι Κοσοβάροι έκαναν κράτος», αυτός διαμαρτυρήθηκε λέγοντας : « Όχι , πλάκα, πλάκα, αλλά καλάσνικοφ, καλάσνικοφ»
Και κλείνω με ένα ευτράπελο ενδεικτικό της λαμογιάς που φαίνεται να υπάρχει ακόμη στα Σκόπια. Μας το αφηγήθηκε ο Τούρκος ξεναγός μας, πολίτης των Σκοπίων. Όταν κάποια μέρα τον σταμάτησαν στο δρόμο δυο τροχονόμοι για οδική παράβαση, αυτός γνωρίζοντας τις οικείες συνήθειες, αντί προστίμου πρότεινε στους αστυνομικούς κάποιο ποσό « Έτσι για έναν πρωινό καφέ ». Ο ένας αστυνομικός απάντησε αυθόρμητα:
-    Πρωινό καφέ ήπιαμε. Φαϊ δε φάγαμε.
Αθάνατα Βαλκάνια!