Η διαφορά με το 1821 – πέρσι γιορτάσαμε τα 200 χρόνια – είναι ίσως επειδή μας αγγίζει συναισθηματικά όλους, αφού σχεδόν κάθε οικογένεια έχει συγγενείς με ρίζες στη Μικρά Ασία, τη Θράκη και τον Πόντο.
Σήμερα, εκατό χρόνια μετά την μεγάλη καταστροφή, κάθε προσπάθεια διάσωσης της ιστορίας μας, μικρής και μεγάλης, έχει τεράστια σημασία για εμάς τους σύγχρονους Έλληνες και ακόμη περισσότερο για τη νεολαία της χώρας μας. Μπορεί να δημιουργήσει πρότυπα ζωής, να μας αφυπνίσει από το κυνηγητό της καθημερινότητας, ώστε να μπορέσουμε να δούμε την ποιότητα που κουβαλάμε ως άνθρωποι και ως λαός, και πάνω απ’ όλα να μάθουμε από τα λάθη μας. Η γνώση της ιστορίας μας μπορεί να βοηθήσει να δούμε την ανιδιοτέλεια, την πίστη, την καρτερικότητα και την βαθιά δύναμη που είχαν οι πρόσφυγες πρόγονοι μας που μετά τον ξεριζωμό από τις αλησμόνητες πατρίδες έστησαν και πάλι το σπιτικό τους εδώ στη μητέρα πατρίδα.
Πολλές και ποικίλες οι εκδηλώσεις ανά την Ελλάδα . Σύμφωνα με την απογραφή του 1928 το γενικό σύνολο των προσφύγων ήταν 1.221.849, οι μισοί εξ αυτών εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία και την Θράκη. Να αναφέρουμε εδώ ότι πριν την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης (24 Ιουλίου 192) και πριν την Μικρασιατική Καταστροφή, είχαν ήδη έρθει στην Ελλάδα 151.892 Έλληνες πρόσφυγες και 50.000 Αρμένιοι.
Τέλος του Φθινοπώρου του 1922 σαράντα πέντε οικογένειες – σύνολο 140 άτομα –αφού προηγήθηκε η αναζήτηση μιας περιοχής που θα τους βόλευε, φθάνουν στην τοποθεσία όπου σήμερα βρίσκεται το νέο χωριό Άγιος Παντελεήμων. Λίγο αργότερα στο νέο χωριό ήρθαν άλλες έξι οικογένειες από τον Καύκασο, ανεβάζοντας τον αριθμό των κατοίκων στους 160. Κατά την απογραφή των προσφύγων το 1923 στο χωριό κατεγράφησαν 163 κάτοικοι, 87 άρρενες και 76 θήλεις.
Εκατό χρόνια μετά και συγκεκριμένα στις 30 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού μετά τη Θεία Λειτουργία και την επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής, ομιλία από τον εκπαιδευτικό Αλέξανδρο Μοσχίδη. Μια ομιλία με αναφορές στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν πριν και μετά την καταστροφή, στην εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων, το κτίσιμο και την εξέλιξη του νέου χωριού Κάτω Βολοβότ τότε, Άγιος Παντελεήμων από το 1926. Η εκδήλωση έκλεισε με τον εθνικό μας Ύμνο. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο αντιδήμαρχος Κιλκίς Ιωάννης Χατζηαποστόλου, εκπρόσωπος της αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας «ΠΟΝΤΟΣ» καθώς και ο αρχιμανδρίτης Απόστολος εκ μέρους του Μητροπολίτη Βαρθολαίου, ο οποίος και συνλειτούργησε με τον πατέρα Γεώργιο, τον εμπνευστή και διοργανωτή της εκδήλωσης, που στόχο είχε την διάσωση, διατήρηση και μεταλαμπάδευση των πληροφοριών που αφορούν την ιστορία του χωριού.
Υ.Γ.: Από τον Ιούνιο του 2022 κυκλοφορεί δωρεάν η δεύτερη έκδοση του βιβλίου του Βασ. Ξενίδη με τίτλο ΙΕΡΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝΑ ΚΙΛΚΙΣ
ΙΕΡΟΝ ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΟΝ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΞ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Στο νέο βιβλίο του αγαπητού Βασίλη, πέρα από τις πληροφορίες για το χωριό του και το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου του νέου, εξ Ιωαννίνων του φουστανελά, ο αναγνώστης θα βρει πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία για τα χωριά και τις πόλεις της περιοχής, τις εθνότητες κατά θρήσκευμα στην Κεντρική Μακεδονία το 1908 κ.ά.
Υ.Γ.2: Εμείς σήμερα, εκατό χρόνια μετά την Μικρασιατική καταστροφή, οφείλουμε να έχουμε υπ’ όψιν τα λόγια του Πασχάλη Κητρομηλίδη.
… «Μπορεί να χάσαμε εθνολογικά την Μικρά Ασία, αλλά είναι πάντα μαζί μας, ως πνευματική κληρονομιά, ως ιστορική μνήμη, ως μια σειρά σημαντικών επιτευγμάτων μέσα στου αιώνες…».
