Οι χώροι αυτοί μπορεί να μην έχουν μουσεία και εκθέματα, έχουν όμως στοιχεία τοπικής ιστορίας και πολιτισμού. Ένας τέτοιος χώρος είναι και αυτός των νεκροταφείων του Σκρα, Γρούτσι και Σελέστη, ένας χώρος άγνωστος σήμερα στο ευρύ κοινό, ένας χώρος γεμάτος μυστήριο και ερωτήματα.
Χρόνια τώρα οι αμέτρητοι εγκαταλελειμένοι τάφοι με τις παράξενες μαρμάρινες πλάκες και τα δυσδιάκριτα χαραγμένα ονόματα, βρίσκονται αφρόντιστα και ξεχασμένα στην διάθεση του πανδαμάτορα χρόνου. Σήμερα οι περισσότεροι έχουν πια καλυφθεί από θάμνους και χόρτα, όμως υπάρχουν ακόμη αρκετοί που μαρτυρούν το μέγεθος των νεκροταφείων.
Ελάχιστες οι μέχρι τώρα πληροφορίες σχετικά με τα νεκροταφεία αυτά. Ο μέχρι πρότινος πρόεδρος του Σκρα. Στέφανος Έππας, σε ερώτηση μου τι γνωρίζει για τα νεκροταφεία μου είπε: «… πριν από χρόνια έφερα στο χωριό γνωστούς μου αρχαιολόγους και επισκεφτήκαμε τα νεκροταφεία τα οποία χαρακτήρισαν ως ένα κρυμμένο θησαυρό.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα καμία δημοτική αρχή ή κρατικός φορέας, έδειξαν κάποιο ενδιαφέρον…».
Προσωπικά, όσο και αν έψαξα, δεν μπόρεσα να βρω μια ξεκάθαρη και πειστική απάντηση στο ερώτημα.
Πότε και από ποιους δημιουργήθηκαν αυτά τα νεκροταφεία. Σύμφωνα πάντως με τις ελάχιστες υπάρχουσες γραπτές πληροφορίες στο τέλος του 17ου αιώνα, ξεσπά επανάσταση στην περιοχή κατά των κατακτητών Τούρκων και πολλά χωριά καταστρέφονται από τα αντίποινα των Οθωμανών.
Μεταξύ των χωριών που καταστράφηκαν ήταν και το χωριό Σελέστη. έτσι πολλοί Σελεστιανοί εγκαταστάθηκαν στο Σκρα, συνεχίζοντας όμως να θάβουν τους νεκρούς τους σε ξεχωριστό νεκροταφείο, βορείως του Σκρα και περιλαμβάνει τάφους έως το 1750. Οι μαρμάρινες πλάκες έχουν χαραγμένα ελληνικά ονόματα και κάποια σύμβολα, αλλά δεν έχουν σταυρούς. Τα σύμβολα αυτά παραπέμπουν στην προχριστιανική περίοδο της περιοχης.
Αφορμή για τον ξεσηκωμό των χωριών (μας πληροφορεί ο συντοπίτης μας Θεόδωρος Π. Μποράκης στο βιβλίο του «Κοινότης Πλαγίων εν Παιονία Κιλκίς») στάθηκε η δια φιρμανίου της 3ης σιαμπάν 1117π.Χ. (20 Νοεμβρίου 1715) διαταγή είσπραξης κεφαλικού φόρου εκ των Ελλήνων της περιφέρειας Γευγελής.
Την ίδια χρονική περίοδο (1720) επανιδρύεται η Αξιούπολη από κατοίκους των γύρω χωριών, λόγω των εκτεταμένων καταστροφών που προκάλεσαν σ’ αυτά, τα τουρκικά αντίποινα. Το 1803 κτίζεται στη Γευγελή ο πρώτος χριστιανικός ναός (Αναλήψεως του Χριτού). Στο ερώτημα εάν η μέχρι τότε απουσία χριστιανικού ναού στην Γευγελή έχει σχέση με τα παράξενα μαρμάρινα σύμβολα στους τάφους των νεκροταφείων Γρούτσι και Σελέστη μόνο από τους ειδικούς μπορεί να απαντηθεί.
Υ.Γ.: Σε κάθε περίπτωση, θέλω να πιστέψω πως θα άξιζε από πλευράς δημοτικής αρχής κάποια ελάχιστη φροντίδα και ανάδειξή τους αφού είναι και αυτά κομμάτι της τοπικής μας ιστορίας.