Γνωστό είναι πως τρία είναι τα στάδια της ζωής σου..η ενδημία, η επιδημία, και η πανδημία
Αιώνες πριν όταν ο άνθρωπος από κυνηγός έγινε γεωργός και έκανε οικόσιτα τα ζώα, εξουσίασες τα πάντα, σκορπίζοντας το θάνατο… Αδύναμος ο άνθρωπος της εποχής, χωρίς ιατρικές γνώσεις, σε φοβήθηκε τόσο, που θεώρησε το θάνατο «θεία τιμωρία», για να σε εξευμενίσει έκανε το φόβο του σεβασμό, πίστη, τελετουργία, μαγγανεία. Έκτοτε γεννήθηκαν οι πρώτοι μάγοι- ιερείς, που συγχρόνως ήταν και γιατροί και φαρμακοποιοί και βοτανολόγοι κτλ.
Τον 5ο αιώνα π.χ. άλλη πανδημία ενέσκηψε στην Αθήνα του Περικλή ο «λοιμός».
Ήταν άνοιξη του 2ου έτους του Πελοποννησιακού πολέμου (430- 429) όπως μας πληροφορεί ο ιστορικός μας Θουκυδίδης. Η περιγραφή της πανδημίας από τον ίδιο θεωρείται το πιο καλογραμμένο κομμάτι του έργου του, με λογοτεχνική αξία και επιστημονικό χαρακτήρα. Εκθέτει συμπτώματα και συνέπειες της νόσου, που φανερώνουν πως ο Θουκυδίδης δέχτηκε την επίδραση των Ιπποκρατικών γιατρών. Συγχρόνως επιθυμεί να δώσει στους γιατρούς του μέλλοντος γνώσεις για το πως μπορούν να αντιμετωπίσουν την πανδημία, αν κάποτε ενσκήψει. Και συνεχίζει λέγοντας πως η νόσος άρχιζε με υψηλό πυρετό, φλόγωση στα μάτια, με φάρυγγες και γλώσσες αιματώδεις, δύσκολη αναπνοή, πόνο στο στήθος, πόνο στην κοιλιά, με διάρροια και ακόρεστη δίψα, που τους ωθούσε να σπεύσουν σε πηγάδια και βρύσες για να πιούν νερό και εκεί άφηναν την τελευταία τους πνοή. Συνήθως ο θάνατος επερχόταν την 7η ή την 9η μέρα. Όλα αυτά έπεισαν τους Αθηναίους, ότι η τύχη ήταν κοινή για όλους, για αυτό ζούσαν ακόλαστη ζωή, χωρίς σεβασμό στα θεία και στους νόμους.
Τον μεσαίωνα (14ο και 15ο) αιώνα, αιώνες οπισθοδρόμησης και σκοταδισμού η πανδημία της πανώλους σάρωσε την Ευρώπη. Την περιγραφή αυτής μας κάνει ο ονομαστός λογοτέχνης Βοκκάκιος στο έργο του «το δεκαήμερο» και λέγεται ότι μιμείται τον ιστορικό μας Θουκυδίδη. Αναφορές στην Πανδημία αυτή κάνει και ο δραματουργός Σαίξπηρ στα έργα του, ο ίδιος μάλιστα διασώθηκε με τη μέθοδο της καραντίνας.
Κατά τη βιομηχανική επανάσταση (18ο - 19ο) αιώνα, με τις νέες διατροφικές συνήθειες, το νέο τρόπο ένδυσης, η πανδημία της πανούκλας επανήλθε ξεκινώντας από την Αγγλία και μεταδόθηκε γρήγορα σ΄ όλη την Ευρώπη.
Η λογοτεχνία δεν έμεινε αδιάφορη στα κοινωνικά συμβάντα. Για την πανούκλα έγραψαν πολλοί. O Νομπελίστας Αλπέρ Καμύ έγραψε με διδακτικό και ηθικό περιεχόμενο το έργο «πανούκλα». Ο Ζοζέ Σαραμάγκου έγραψε με αλληγορικό χαρακτήρα τους «τυφλούς». Επίκαιρο είναι και το έργο του γνωστού Ντανιέλ Ντιφόου «το ημερολόγιο στα χρόνια της πανούκλας», επίσης και πολύ συγκινητικό είναι το έργο της Μέρι Σέλεϊ «ο τελευταίος άνθρωπος».
Στην αποψίλωση των δασών της Ν. Αμερικής και Αφρικής, η στέρηση τροφής των ζώων έφεραν άλλες ασθένειες, του AIDS- HIV, του Έμπολα και τη νόσο των χοίρων.
Σήμερα, 21ο αιώνα, αιώνας τεχνολογίας και προόδου ο νέος ιός, ο κορωνοϊός έφερε μια νέα πανδημία με χιλιάδες θύματα σε όλη την υφήλιο. Εξουθενωτικός υπήρξε ο αγώνας για τη σωτηρία του ανθρώπου και συνεχίζεται ακόμα. Αν, όπως συνηθίζεται να λέγεται: «η φύση μας εκδικείται…» καιρός είναι…να τη σεβαστούμε, γιατί το περιβάλλον είναι το σπίτι μας.
