Σε μια «προκλητική» για όσους δεν τον γνώριζαν ομιλία ο κ. Γιανναράς αντιπαρέβαλε το ελληνικό κοινωνιοκεντρικό παράδειγμα με το δυτικό ατομοκεντρικό, ως ασύμπτωτα όπου το ένα προϋποθέτει την απόρριψη του άλλου. Διήλθε αιώνες ιστορίας στα στενά χρονικά περιθώρια μιας ομιλίας φωτίζοντας καθοριστικές πτυχές των δυο πολιτισμικών παραδειγμάτων. Αφού ανέπτυξε τις βαθύτερες μεταβολές  στο αξιακό υπόβαθρο των λαών του δυτικού ρωμαϊκού κράτος μετά τη μετανάστευση των λαών από τα τέλη του 4ου αιώνα μ. Χ., όρισε  το Σχίσμα του 1054 μ.Χ. ως το σημείο καμπής μετά το οποίο η Δύση αποκόπηκε οριστικά από τη μέχρι τότε συν-λειτουργία της με τον ελληνισμό, όχι με τα στενά θεολογικά του συμφραζόμενα,  αλλά με το πολιτισμικό παράδειγμα του «κοινωνείν».
Στην Ευρώπη σήμερα ο ελληνισμός οφείλει να προσέλθει όχι πιθηκίζοντας τις αξίες της προσωπικής ευτυχίας και του ατομοκεντρισμού, αλλά επανασυνδεόμενος με το αξιακό του υπόβαθρο. Εκείνο δηλαδή που επέζησε ως ανάμνηση καθοριστική στη συνείδηση των μετασχόντων των ελληνικών αξιών του «κοινωνείν» στις δυο πλευρές του Αιγαίου, ακόμα κι όταν χρησιμοποιήθηκε, μετά την δημιουργία του ελληνικού κράτους μετά το 1830, ως εθνικό ιδεολόγημα και  επέζησε μέχρι τη δεκαετία του  1070.
Και για να μην αφήσει καμιά αμφιβολία τι εννοεί, όρισε ρητά την πραγμάτωση του ελληνικού «παραδείγματος»  στην κλασική Αθήνα – εν σπέρματι από τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. και τη φιλοσοφική εγρήγορση του ελληνικού πνεύματος με τους φυσικούς φιλόσοσφους -  με τη δημιουργία της «πόλης» ως κεντρικού πυλώνα  αξιών ζωής, ως του υπέρτατου παραδείγματος του «κοινωνείν» .
Έλληνας δεν γεννιέσαι, γίνεσαι μετέχων της ελληνικής παιδείας και των αξιών της, είπε τη μεγάλη αλήθεια ο φιλόσοφος καθηγητής. Αυτονόητη αλήθεια για κάθε σκεπτόμενο πολίτη μετέχοντα της ιστορίας, δοθέντος ότι οι μισοί (τρόπος του λέγειν) έλληνες φιλόσοφοι για τους οποίους επαίρονται και όσοι συγκαιρινοί  Έλληνες απλώς γνωρίζουν τα ονόματά τους, είχαν βαρβαρική καταγωγή.
Και κατά τούτο η παρουσία και ομιλία του καθηγητή Χρήστου Γιανναρά είχε και χρηστική αξία στο Κιλκίς.
Στην αρχή της εκδήλωσης  χαιρέτισε τους 150 πολίτες που γέμισαν ασφυκτικά μέχρι και το διάδρομο της παλιάς νομαρχίας, όπου τα ανακαινισμένο εντευκτήριο της Εταιρείας, η πρόεδρος της  Κωνσταντίνα Τρίγκα ενώ προλόγισε και παρουσίασε το έργο και την πολυσχιδή προσωπικότητα του κ. Γιανναρά ο εκπαιδευτικός Χρήστος Ιωαννίδης.
Μετά την ομιλία ακολούθησε διάλογος.
Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το βιβλίο Η Ευρώπη γεννήθηκε από το "σχίσμα" του Χρήστου Γιανναρά.