Δεν είναι πολλές οι στιγμές που νοιώθεις χαρά και περηφάνεια για τον τόπο σου. Κακά τα ψέματα, ο πολύς υλισμός της καλοπέρασης χάλασε τους ανθρώπους, ήρθε και η κρίση να μας αποτελειώσει.
Με φόβο ψυχής ανέβηκα το λόφο το βράδυ της Κυριακής. Ήταν μεγάλη βραδιά για την πόλη η παράσταση που ανέβαζε το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας – 5η Εποχή Τέχνης. Θα ήταν γεμάτο, έστω μισογεμάτο, το θέατρο ή θα έπαιζαν μπροστά σε άδειες κερκίδες οι ηθοποιοί;
Οι   «Τρωάδες» του Ευριπίδη είναι ίσως το μεγαλειωδέστερο έργο του τραγωδού, του παρεξηγημένου στην πόλη του. Δεν είναι τυχαίο πως ενώ έγραψε και παρέστησε 90 έργα του πήρε μόλις πέντε πρώτα βραβεία εν ζωή . Μετά το θάνατο του οι μετανοιωμένοι Αθηναίοι τον τίμησαν με άλλα τέσσερα σε ισάριθμες παραστάσεις έργων που έγραψε στη αυλή του Βασιλιά της Μακεδονίας λίγο πριν πεθάνει στα 406, ίσα ίσα για να μην δουν τα μάτια του την τραγωδία της πόλης του στους Αιγός Ποταμούς.
Δεν θα γράψω πολλά για το έργο που απολαύσαμε στο θέατρο λόφου. Μόνο δυο λόγια, πέρα όσων  περί  του αντιπολεμικού χαρακτήρα και της καταδίκης της αλαζονείας  γράφονται κάθε φορά. Ο Ευριπίδης παρέστησε τις «Τρωάδες» του την Άνοιξη του 415, λίγους μόνο μήνες μετά το ολοκαύτωμα – για να μεταχειριστώ σύγχρονη γλώσσα- της Μήλου το Φθινόπωρο του 416. Τότε που οι Αθηναίοι ξεπάστρεψαν τη Μήλο, ανέσκαψαν την πόλη και τα ιερά της, σκότωσαν όλους τους άνδρες και πούλησαν στα σκλαβοπάζαρα τα γυναικόπαιδα.  Επειδή απλά δεν ανέχτηκαν την ουδετερότητά της.
Τότε ο Ευριπίδης πετάει στα μούτρα των συμπολιτών του «Άμυαλος είναι όποιος κουρσεύει πόλεις, ναούς και τάφους κι ιερά των πεθαμένων ρημάζει. Θα χαθεί κι αυτός κατόπι» Και αναθεματίζει δια στόματος των ηρωίδων του  τους Έλληνες που φέρθηκαν χειρότερα και από βάρβαροι.
 Τότε που η υπερδύναμη Αθήνα, η δημοκρατική Αθήνα, ίσως στην εποχή της δημοκρατικής της  κορύφωσης με την απόλυτη κυριαρχία της Εκκλησίας του Δήμου, απέδειξε με τη στάση της ότι η Ύβρις δεν αποτελεί προνόμιο των Τυράννων και των ασιατών Δεσποτών. Αλλά και μια δημοκρατία μπορεί να διαπράξει βαρβαρότητες ανήκουστες. Και είναι χρέος κάθε δημοκρατίας να βρει και να εφαρμόσει τις διαδικασίες αυτοελέγχου της.
Είναι η δημοκρατία που μακριά από κάθε έλεγχο συμπεριφέρεται με όρους βίας ακόμα και έναντι των συμμάχων της. Θα το πουν ξεκάθαρα οι Αθηναίοι στους Μήλιους, όπως το διασώζει ο Θουκυδίδης: Το δίκαιο εφαρμόζεται μεταξύ ίσων! Μεταξύ ανίσων ισχύει πάντα ο νόμος της βίας.
Να μην ξεφύγουμε όμως περισσότερο σε μονοπάτια αλλότρια. Αυτά τα ανήκουστα ακόμα και για την προηγμένη δημοκρατία μας,  λέει στους Αθηναίους ο Ευριπίδης το 415. Έλληνες διαπράξατε εγκλήματα (τα δείχνει με τα παθήματα των Τρωάδων, κι εκείνες νικημένες όπως οι Μήλιοι ήσαν).  Διαπράξατε ύβρι κι η Νέμεσις σας περιμένει.
Ύστερα από αυτά πώς να είναι δημοφιλής ο Ευριπίδης;  Χρειάστηκε να πεθάνει για να τον κλάψουν . Πάλι καλά γιατί ένα άλλον, σχεδόν ένα αιώνα νωρίτερα, τον Φρύνιχο, τον τιμώρησαν όταν παρέστησε την «Μιλήτου Άλωσις» θυμίζοντας οικεία κακά στους συμπολίτες του.
Αυτό το μεγαλειώδες έργο απολαύσαμε το βράδυ της Κυριακής περισσότεροι από 1000 Κιλκισιώτες. Και να που έρχομαι πάλι στην αρχή της διήγησης. Χίλιοι άνθρωποι να ροβολήσουν βράδυ Κυριακής, στα μέσα του Αυγούστου – ας ήταν και δωρεάν η είσοδος- στο θέατρο είναι λόγος να είναι κανείς υπερήφανος για την πόλη του.  Και δεύτερο σχεδόν θαύμα. Τον τραγικό λόγο τον σεβάστηκαν άπαντες. Πρώτη φορά – στις όσες βρέθηκα στο λόφο- παρατήρησα τόσο σεβασμό, τόση ησυχί.  Μέχρι και τα κούτσικα, λες και γρίκησαν την αγωνία των γονιών τους να ρουφήξουν  απερίσπαστοι το έργο, φρονίμεψαν.
Τα καλά της παράστασης ήταν εξαρχής γνωστά. Πρώτα από όλα η μετάφραση από τον σημαντικότερο εν ζωή φιλόλογο της χώρας Κώστα Γεωργουσόπουλο. Η Φιλαρέτη Κομνηνού έχει δοκιμαστεί στην τραγωδία και το απέδειξε και στο Κιλκίς. Συνταρακτική η Κασσάνδρα και λιτός όσο έπρεπε ο Μάινας ως Ταλθύβιος. Υποβλητικά τα σκηνικά και η σκηνοθεσία του Θέμη Μαμουλίδη, σεβάστηκε το έργο και τον ευριπίδειο λόγο χωρίς άκαιρους συμψηφισμούς με την επικαιρότητα.
Τους ρόλους και τα χορικά κείμενα ερμήνευσαν: Φιλαρέτη Κομνηνού, Στέλιος Μάινας, Άρης Λεμπεσόπουλος, Ζέτα Δούκα,  Ιωάννα Παππά, Μαρία Πρωτόπαππα, Χρήστος Πλαΐνης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Λένα Παπαληγούρα, Λουκία Μιχαλοπούλου, Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Ίρις Μάρα, Ιώ Κυριακίδη (ακορντεόν).