Ως μικρή απόδειξη των παραπάνω, μπορώ να αναφέρω, πως ο Όρντουλης πατέρας Τήμος Αμανατίδης, από το ορεινό και απομακρυσμένο ‘κουτσοχώρι’ Τσιφλίκ’ μαχαλά του Παροχθίου Κιλκίς, δεν δίστασε, παρά την εγγενή φτώχεια του, να επιλέξει εν έτει 1936, (με την συμβουλή και υπόδειξη του επίσης Όρντουλη Μουρατίδη, με φαρμακείο στην γωνία Εγνατίας και Ίωνος Δραγούμη, τότε και για πολλά χρόνια), τον Πόντιο και με καλό όνομα χειρουργό Θεόδωρο Ανδρεάδη για να τον χειρουργήσει στην ιδιωτική κλινική του στη Θεσσαλονίκη, ψηλά επί της Βενιζέλου, για επικίνδυνη σκωληκοειδίτιδα, που μη υπαρχόντων, τότε, αντιβιοτικών, μέχρι να μπει στο χειρουργείο, εξελίχθηκε σε περιτονίτιδα. Του αρκούσε, που ήταν συμπατριώτης του…Σημειώνουμε ότι τα αντιβιοτικά που έσωσαν και σώζουν ζωές μπήκαν στη θεραπευτική φαρέτρα μετά το 1950.
Προσωπικά δεν πιστεύω ότι ο ιατρός, ο κάθε ιατρός, τους αντιμετώπιζε αδιάφορα, απαξιωτικά και κυρίως συμφεροντολογικά. Θα μπορούσα να ισχυρισθώ, ότι ίσως το φταίξιμο το είχε η κακή γλωσσική επικοινωνία, ίσως και η διαφορετική κουλτούρα και αντιλήψεις περί του κοινωνικού αγαθού της υγείας και λιγότερο όσα τους καταμαρτυρούσαν οι Πόντιοι.
Ωστόσο το φαινόμενο είχε εμφωλιάσει στην ψυχή των δυστυχών προσφύγων, σε βαθμό, που ακόμη και σήμερα μετά τόσες δεκαετίες και ανακατατάξεις, επιγαμίες, αφομοιώσεις και εντάξεις, όταν προκύψει ανάγκη επιλογής γιατρού, να προτιμούν πολλοί, συνεχιστές των απόψεων των προσφύγων της πρώτης γενεάς, τον ιατρό τον ‘ημέτερον’, που τον θεωρούν, όχι ως πλέον έξυπνο, αλλά ως πλέον επικοινωνιακό, ειλικρινή, καλοπροαίρετο και κυρίως αφιλοχρήματο.
Αυτή τη νοοτροπία και κατάσταση την ένοιωσα έντονη στην μικρή θητεία μου στο νοσοκομείο της Γουμένισσας, στην επαρχία της οποίας οι Πόντιοι αποτελούσαν μειοψηφία σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό και την ανακαλώ στη μνήμη μου με το σημερινό σημείωμα.
Ο δυστυχής συμπατριώτης μας Ναβροζίδης, αν θυμάμαι καλά το επίθετο, από τους λίγους και καλούς Πόντιους του Πενταλόφου Παιονίας, φιλήσυχης οικογένειας, εργατικός και τίμιος, νοσηλευόταν για δεύτερη φορά στο μικρό νοσοκομείο*, όσο ήμουν εγώ εκεί.
Την πρώτη φορά μας ήρθε για προχωρημένη κίρρωση του ήπατος. Μου μίλησε με ενδιαφέρον, μπροστά του, ο Ιάκωβος Καλαϊτζίδης**, καλός γείτονας και καλός πατριώτης, από τους πρώτους, (μετά τον Αλέκο Κουσιδώνη), που γνώρισα και εκτίμησα στη Γουμένισσα. Το έκανε αυτό ο Ιάκωβος, περισσότερο για να τον τονώσει ψυχολογικά. Αν και εγώ έβλεπα ότι ο διευθυντής Γιώργος Σαμαράς ενδιαφέρονταν για όλους και φρόντιζε το ίδιο τους πάντες, χωρίς μεροληψίες και λοιπές μικρότητες.
Την δεύτερη, εκτός από τα λοιπά χαρακτηριστικά της βαριάς πάθησης, ήρθε με αιματεμέσεις. Αιμορραγία δηλαδή από το στόμα, πραγματική, καθαρό αίμα και επικίνδυνη. Η διάγνωση εκτός από το γνωστό ιστορικό της κίρρωσης, ήταν και εξόφθαλμη. Ρήξη κιρσών οισοφάγου (διογκωμένες φλέβες οισοφάγου).
Η πρόγνωση δυσοίωνη παντού, σε κάθε θεραπευτήριο της χώρας, πολύ περισσότερο στην Γουμένισσα την εποχή εκείνη.
Είδα να δείχνει ενδιαφέρον και ο Γιώργος Καλαϊτζίδης***, διοικητικό στέλεχος του Νοσοκομείου, μεγαλύτερος αδερφός του Ιάκωβου. Πήρε επάνω του ο δυστυχής.
…Έχω εμπιστοσύνη σε σένα γιατρέ, είπε με μισοσβησμένη φωνή, ο εξαντλημένος από την εξέλιξη της ασθένειας μεσήλικας Πόντιος, βάλε τα δυνατά σου…
…Μη φοβάσαι, εδώ είμαι εγώ, για ότι συμβεί, προσπάθησα να τον ενθαρρύνω.
Πείθονται εύκολα οι ασθενείς με τον καλό λόγο, όταν βλέπουν να τους εγκαταλείπουν οι δυνάμεις. Φάνηκε να κερδίζω την εμπιστοσύνη του. Περισσότερο αναθάρρησε με την μικρή ύφεση της αιμορραγίας, μάλλον αφ’ εαυτής. Το επόμενο βήμα σε τέτοιες περιπτώσεις για ένα μικρό επαρχιακό νοσοκομείο είναι η διακομιδή σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, με κάθε τρόπο και με όποιο προσφερόμενο μέσο (τότε).
Και ενώ φροντίζαμε τα της διακομιδής, (οργανωμένο και στελεχωμένο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, μεταφορικό μέσο, συνοδός κλπ), ήρθε η καταιγίδα. Αθρόα αιμορραγία των οισοφαγικών κιρσών, υπό μορφή κανονικής αιμορραγίας από το στόμα. Ο διευθυντής Σαμαράς, παρών, έδινε όσες ιατρικές εντολές και οδηγίες μπορούσε. Ο συμπαθέστατος ασθενής μας, λουσμένος στους κρύους ιδρώτες, είχε καρφωμένο το βλέμμα στην πόρτα από την πλευρά του κεντρικού διαδρόμου. Κάποιον προφανώς, εκτός από τον διευθυντή Σαμαρά, που ήταν σκυμμένος επάνω του, κάποιον λέγω, περίμενε! Όταν εμφανίστηκα εγώ, όλα είχαν ιατρικά κριθεί. Είναι μοιραίες αυτές οι εξελίξεις, ακόμη και στα καλύτερα ιατρικά κέντρα. Αυτά για τους ιατρούς, που ξέρουν… . Ο ασθενής όμως πάντα ελπίζει και περιμένει τον σωτήρα ιατρό με αγωνία. Με είδε και το βλέμμα του άλλαξε.
…Γιατρέ σώσε με, σώσε με,… γιατρέ σώσε… σώς… σώ…σ…, δεν ξέρω πόσες φορές το επανέλαβε, μέχρι που δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το σώσε με! Μάλλον σώθηκε το λάδι από το καντήλι του δύστυχου Πόντιου, που υπερέβαλε στις προσδοκίες του για τις δυνατότητες ενός ιατρού στο επαρχιακό νοσοκομείο της Γουμένισσας του καιρού εκείνου, έστω και Πόντιου…
Ακόμη είναι χαραγμένη στη μνήμη μου η αγωνιώδης εικόνα του θνήσκοντος Ποντίου ασθενούς από τον Πεντάλοφο**** Γουμένισσας, μπροστά σε ανήμπορο να προσφέρει Πόντιο νεαρό γιατρό…
Περιορίσθηκα να βοηθήσω τον Ιάκωβο στην τελική περιποίηση του νεκρού, μέχρις ότου τον παραλάβουν οι συγγενείς.
* μικρό Νοσοκομείο Γουμένισσας: Την χρονιά (1970) που υπηρετούσα εκεί εγώ, το Νοσοκομείο Γουμένισσας στελεχωνόταν:
Πρόεδρος και επιστημονικός διευθυντής: Σαμαράς Γεώργιος.
Παθολογική κλινική: Δ/ντής, Σαμαράς Γ., βοηθός: Αμανατίδης Αναστ.
Χειρουργική: Δ/ντής, Χριστοφορίδης Λεωνίδας, βοηθός Μπάμπος Αναστ.
Γυναικολογική και Μαιευτική: Δ/ντής: Κυνηγόπουλος Πλαστήρας, βοηθός Μουτσούδης Στέλιος, μαία η Οσμαντζικίδου Ε.
Μικροβιολόγος: Τρεις (3) φορές την εβδομάδα, μόνο πρωί, ενώ ήταν κενή η θέση του ακτινολόγου, (απλές ακτινογραφίες έμαθε να ‘βγάζει’ ο κλητήρας Θαν. Καλβάκης).
Νοσηλευτικό προσωπικό: Προϊσταμένη: η Καλέση Ερμ. βοηθός: η Σανίδα Σούλα. Αδελφές, η Αυγή Μήρτση, η Ελβίρα Εσερίδου.
Διοικητική υποστήριξη: Γραμματέας: Γιώργος Καλαϊτζίδης, για τα οικονομικά το ζεύγος Λύκα.
Λοιπό προσωπικό: Μάγειρος: Τάτσης (από τον συνοικισμό), βοηθός ο Κούπανης Γιάννης, Λοιπές βοηθητικές υπηρεσίες: η Καλέση (μητέρα), η Σολωμονίδου Μαγδαληνή (η θρυλική Μανταλένα).
Κλητήρας, φύλακας: ο Καλβάκης Αθ.
Αυτό το μικρό Νοσοκομείο με την ελάχιστη στελέχωση και τον ελλιπή εξοπλισμό του, μαζί με τους γύρω αγροτικούς γιατρούς και το μοναδικό φαρμακείο της πόλης, της Μαριάννας Κυριακού, κάλυπταν ιατροφαρμακευτικά την πόλη και την επαρχία της Γουμένισσας τω καιρώ εκείνω.
** Ιάκωβος Καλαϊτζίδης: Κάτοικος τότε Γουμένισσας. Συνταξιούχος του δημοσίου ταμείου των Γιαννιτσών. Ζει στον Πεντάλοφο Γουμένισσας.
*** Γεώργιος Καλαϊτζίδης: (1930 – 2014). Μεγαλύτερος αδερφός του Ιάκωβου.Επί σειράν ετών υπηρεσιακό στέλεχος, η διοικητική και διαχειριστική “ψυχή” του νοσοκομείου Γουμένισσας, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε, με καταγωγή από τον Πεντάλοφο.
Άριστα καταρτισμένος λειτουργός του δημοσίου, υπήρξε πρότυπο για το Γραφείο Εντελλομένων Εξόδων (Κιλκίς). Ποτέ στην μακρά υπηρεσιακή του θητεία δεν επιστράφηκαν ως πλημμελώς συντεταγμένα μισθολογικές καταστάσεις, εντάλματα πληρωμών, ισολογισμοί κ.λ.π.
**** Πεντάλοφος: Γραφικός συνοικισμός στις δυτικές υπώρειες του Πάϊκου, στα όρια του οποίου είναι το μοναστήρι του Οσίου Νικοδήμου και παλαιότερα οι μαθητικές κατασκηνώσεις Παιονίας.
Κιλκίς Νοέμβριος 2018
