Ο Μήτσος δεν μετρούσε πολύ καιρό, που επανήλθε στο Κιλκίς από το Βανκούβερ του Καναδά, (επί του Ειρηνικού), με εφόδια τον καλό του χαρακτήρα, τις εμπειρίες του από την αλλοδαπή και τα αρκετά καλά αγγλικά του. Προηγουμένως έκανε και στη Γερμανία και ήταν άνετος και στη γερμανική. Από τον πρώτο καιρό μπήκε στην οικογένεια του Κιλκισιακού, ως φίλαθλος, (ήταν για πολλούς η μόνη διέξοδος τότε) και συχνά ήταν ανάμεσά μας, στην παρέα μας.( Λεωνίδας, Σεργιαννίδης, Ρούλης, Πρόγιος κ.ά.). Μιλάμε για το καλοκαίρι του 1984.
Αναφέρομαι στις γλώσσες του Μητσάρα, γιατί για την ιστορία που θα σας πω είχαν σημασία τα αγγλικά του.
Ο γνωστός παράγοντας Βασίλης Χατζηβασιλείου, ιδιοκτήτης και υπεύθυνος του ξενοδοχείου ‘Ευριδίκη’, με αναζητούσε, ως ιατρό, κατά παράκληση, αγνώστου σε μένα, ενοίκου του ξενοδοχείου. Ρωτώντας, (δεν υπήρχε τότε κινητή τηλεφωνία), με ανακάλυψε στην καφετέρια του παραπάνω ποδοσφαιριστή. Δεν ήταν η πρώτη φορά, που με καλούσε ως ιατρό στο ξενοδοχείο. Όσες φορές είχε ανάγκη ιατρού κάποιος ένοικος του ξενοδοχείου, ο Βασίλης αναζητούσε και καλούσε εμένα. Τον ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη με την οποία με περιέβαλλε. Πρέπει να σας πω επί πλέον, ότι ο μακαρίτης πλέον Χατζηβασιλείου, εκτός από καλός επιχειρηματίας, ήταν και ιστορικός ποδοσφαιρικός παράγοντας του Κιλκίς. Ίδρυσε την ΑΕ Κιλκίς, ενώ διετέλεσε πρόεδρος του Κιλκισιακού και της ΕΠΣ Κιλκίς. Εξ ων και η καλή γνωριμία μας.
…Γιατρέ, είναι κάποιοι Αμερικανοί στο ξενοδοχείο και έχουν ανάγκη ιατρικής εξέτασης. Δε βλέπω σοβαρά πράγματα, αλλά έλα, σε παρακαλώ, για μία ιατρική επίσκεψη….
Ξαφνιάστηκα, είναι αλήθεια με το ‘Αμερικανοί’, γιατί το Κιλκίς δεν προσφέρεται για ‘αμερικάνικο’ τουρισμό, γι’ αυτό και επέσπευσα την επίσκεψη, παίρνοντας μαζί μου και τον ‘Μητσάρα’, (τύχη αγαθή), για τα αγγλικά του, που και αυτός ήταν πάντα πρόθυμος στις εξυπηρετήσεις.
Στο 115 δωμάτιο του πρώτου ορόφου είναι η ασθενής, γιατρέ, μου υποδείχθηκε από την ρεσεψιόν και με συνόδεψε στο ασανσέρ ένας 60ντάρης περίπου, που συστήθηκε ως σύζυγος της μεσήλικης ασθενούς, που άκουε στο όνομα Dorothy (Δωροθέα).
Ομολογώ πως δεν συνάντησα με την βοήθεια του Μήτσου επικοινωνιακές και διαγνωστικές δυσκολίες. Ένας μικρός πυρετός, του ύψους των 37,5 C, με καλή γενική κατάσταση, αποδόθηκε σε κυνάγχη από κάποιον ιό, έδωσα, μέσω του Δημήτρη Κωνσταντινίδη, καθησυχαστικές οδηγίες και ασπιρινούλα, μάλλον κέρδισα την εμπιστοσύνη της ασθενούς, γιατί είδα να μη δυστροπεί, ιδιαίτερα όταν αποποιήθηκα την ιατρική αμοιβή, που πάντως έδειξε να της κάνει εντύπωση.
Στο Lobby του ξενοδοχείου, ο σύζυγος φανερά ευχαριστημένος, τόσο από τη διάγνωση, όσο και από την όλη συμπεριφορά μας, προσφέρθηκε να κεράσει και παρακάλεσε να δεχθώ ένα κέρασμα, που δεν το αρνήθηκα. Ο Μήτσος με τις πολλές υποχρεώσεις του, θεώρησε, μετά τις πρώτες συστάσεις και διευκρινιστικές επεξηγήσεις, ότι ο ρόλος του τελείωσε, μας χαιρέτησε τον ευχαρίστησα και έφυγε. Στο μεγάλο σαλόνι του ξενοδοχείου μας περίμενε ο τρίτος αμερικανός, που ήταν ο αδερφός της ασθενούς. Όλοι τους γύρω στα 60, όπως τους ‘έκοψα’, καλοθρεμμένοι και ευδιάθετοι. Ζήτησα ουίσκι με παγάκια, (ον δη ραξ, ως από βράχου, φράση που τους άρεσε) ενώ αυτοί προτίμησαν κονιάκ Μεταξά.
Με τα λίγα και άσχημα αγγλικά μου επιχείρησα να ικανοποιήσω την περιέργειά μου, να μάθω δηλαδή, πως βρέθηκαν στο Κιλκίς.
Ο πατέρας, λέει ο αδερφός της ασθενούς, γεννήθηκε σε κάποιο χωριό του Κιλκίς! Το 1911 την εποχή της μεγάλης μετανάστευσης** από την Οθωμανική Τουρκία προς την Αμερική, (το Κιλκίς και η Μακεδονία ήταν ακόμη στην Οθωμανική αυτοκρατορία των Νεότουρκων), ο παππούς, πήρε μαζί του το πατέρα τους όντας σε μικρή ηλικία και μετανάστευσε στον Καναδά, όπου εγκαταστάθηκαν στο Τορόντο. Όταν ο πατέρας ενηλικιώθηκε, παντρεύτηκε τη μάνα τους, Ιρλανδικής καταγωγής. Ο άνδρας της αδερφής, που εξέτασα, είναι Τσιτσιλιάνος (Σικελός) και εργάζεται ως οικονομικό στέλεχος στην Κόκα – Κόλα. Με την ευκαιρία ενός ελέγχου για την εταιρεία στο Λονδίνο, συνεχίζει ο αδερφός, είπαμε να ‘πεταχτούμε’ μέχρι τη Σόφια της Βουλγαρίας, όπου ανακαλύψαμε συγγενείς από την πλευρά του πατέρα. Πάντα είχαμε την επιθυμία, ιδιαίτερα η αδερφή μας Dorothy, να βρούμε και να επισκεφθούμε την γενέτειρα του μακαρίτη πατέρα μας. Το είχαμε τάμα! Στη Βουλγαρία μας είπαν, πως το χωριό βρίσκεται στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην περιοχή του Κιλκίς, το οποίο αποφασίσαμε να γίνει ο επόμενος σταθμός μας. Μας είπαν ακόμη ότι το χωριό άλλαξε όνομα και λέγεται πλέον κάτι σαν Μελισσοχώρι! Το επώνυμο του πατέρα και το δικό μας είναι Schandoff.
Προθυμοποιήθηκα να τους εξυπηρετήσω με βάση το Μελισσοχώρι, όπως το άκουσα και αν κατάλαβα καλά. Ήταν βράδυ. Στο Μελισσοχώρι γνώριζα όλο κι όλο, ένα αστυνομικό, με γυναίκα από το Μυλοχώρι, πελάτη μου στο ιατρείο. Έψαξα για το τηλέφωνο του αστυνομικού σταθμού. Αλλά πάλι δεν μπορούσα να προφέρω εκείνο το Schandoff, γιατί με δυσκόλευε η παχιά αμερικάνικη προφορά. Έλεγα και επαναλάμβανα κάτι μεταξύ Σιάρωφ ή Σιαράβωφ ή κάπως έτσι, με σκοπό να ζητήσω αν υπάρχει κάποιο σχετικό με αυτά όνομα, ή ακόμη επί το ελληνικότερο Σαράφης!
Κατάλαβε ο αδερφός, ότι με το όνομα, όπως το πρόφερα, δεν θα βγαίναμε πουθενά. Οπότε έβγαλε από την εσωτερική τσέπη του και μ’ έδειξε, μια φωτοτυπία μισή σελίδα χαρτί, φανερά κιτρινισμένο από τον χρόνο. Ήταν ένας κατάλογος ονομάτων με στήλες χρονολογίας και τόπου γεννήσεως, γραμμένα στα αγγλικά.
Διάβασα: SCHANDOFF GEORG 1905 Mujderek!
Ωωω…, διάβασα, Μουζντερέκ!...
Μα αυτό είναι το δικό μας μετονομασμένο Μελισσουργειό, αναφώνησα.
Ώστε είμαστε κατά μία έννοια συγχωριανοί! Και βέβαια το χωριό Μουζντερέκ, μέρος τουρκικού τσιφλικιού, κατοικούνταν, στις αρχές του αιώνα, πριν το ερχομό των Καυκασίων Ποντίων, καθ’ ολοκληρία από βουλγάρους σχισματικούς, αγροτοεργάτες γης. Από το Μελισσουργειό και όχι από το ομόηχο και ομόρριζο εντόπιο Μελισσοχώρι, (Μπάλτσα, στον δρόμο προς την Θεσσαλονίκη), λέγω, από το τότε Μουζντερέκ, μερικοί μετανάστευσαν, κατά το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα των αρχών του 20ού αιώνα, στην Αμερική, οι άλλοι δε μετά τους βαλκανικούς πολέμους στη Βουλγαρία, εγκατασταθέντες οι περισσότεροι στην υποβαθμισμένη συνοικία της Σόφιας Ουτς – Μπουνάρ (Τρεις Βρύσες). Καμιά δεκαριά οικογένειες παρέμειναν στο Μουζντερέκ και υπό ελληνική διοίκηση μέχρι το 1925, συγκατοικούντες με τους Καυκάσιους Έλληνες, που εν τω μεταξύ αφίχθηκαν από το 1920.
Έτρεξε ο αδερφός να αναγγείλει στην αδιάθετη αδερφή το ευχάριστο, ως άλλος Αρχιμήδης με το ‘εύρηκα’. Κατέβηκε η ασθενής να με εναγκαλισθεί και να με ασπασθεί! Ως δια μαγείας γιατρεύτηκε! Της έφυγε και ο πυρετός και η κούραση του ταξιδιού! Νέα κεράσματα ενώ σκούπιζε τα δακρυσμένα μάτια της! Υποσχέθηκα να τους πάω εγώ την επομένη με την καινούργια μου ασημί BMW στο χωριό! Δέχτηκαν…
Την άλλη μέρα βρεθήκαμε στο γενέθλιο τόπο του πατέρα τους, το ‘άσημο’ πλέον Μουζντερέκ. Στη μικρή χωμάτινη πλατεία, η Ντόροθυ έσκυψε και φίλησε το χώμα. Συγκινητική σκηνή! Ήταν εκεί η γριά Σοφία η μάνα του Νάκη Φρεγγίδη, που θυμόταν τον Τράϊκο, τον Τίντζιο, τον Άγγελ, (τον νεαρό τσομπάνη, που πνίγηκε στην ομώνυμη γκιόλα, του Άγγελ το κελ, όπου μάθαμε όλα τα παιδιά του χωριού αργότερα κολύμπι). Η καλή κυρά Σοφία ‘φρέσκαρε’ τη μνήμη της και με τα λίγα ρωσικά της προσπαθούσε να επικοινωνήσει με τους επισκέπτες, αλλ’ εις μάτην! Οι τελευταίοι, εκτός από την αμερικάνικη, δεν γνώριζαν άλλη γλώσσα, ούτε του πατέρα τους, τα βουλγαρικά!
Πιστεύω πως παρά την δυσκολία σύνταξης ολόκληρης φράσης στα αγγλικά, τα πήγα αρκετά καλά να απαντήσω σε βασικά τους ερωτήματα. Επισκεφθήκαμε το σχολείο, την εκκλησία, τα μνήματα… Βγάλαμε φωτογραφίες .
Η τόσο συγκινητική και αποκαλυπτική ιστορία των συμπτώσεων κατά την εξάσκηση της ελεύθερης ιατρικής από μέρους μου, νομίζω ότι έχει θέση στις προσωπικές μου ενθυμήσεις χάριν των οποίων συμπεριλήφθηκε και δημοσιοποιήθηκε στη συνέχεια της σχετικής ενότητας της συγγραφής αυτής.
Είναι όμως απλές συμπτώσεις, (όπως πιστεύω εγώ), ή κάποιες αόρατες παράξενες δυνάμεις, (που συζητούν και πιστεύουν άλλοι, που δεν θέλω να πιστεύω, ότι υπάρχουν), έστησαν αριστοτεχνικά και αποτελεσματικά αυτήν την ιστορία, υπέρ των προσκυνητών απογόνων, προκειμένου να επιτευχθεί το ποθούμενο. Ο κύριος στόχος των τριών Αμερικανών, ήταν ο διακαής πόθος, ιδίως της αδερφής Ντόροθυ, να βρουν και να γνωρίσουν τον γενέθλιο τόπο του πατέρα τους και να προσκυνήσουν στους προγονικούς τάφους!
Καθώς έλεγαν, θα επισκέπτονταν το ληξιαρχείο του Κιλκίς, και σε περίπτωση αποτυχίας θα επέστρεφαν στον Καναδά άπρακτοι και απογοητευμένοι! Πράγμα που θα συνέβαινε, διότι οι πρόγονοί τους δεν ανήκαν στο τότε Κιλκίς, που επί πλέον στην τωρινή Δημαρχία του δεν κρατούνται στοιχεία, πριν από το 1913, το Μελισσοχώρι Θεσσαλονίκης (Μπάλτζια), ήταν ξένο και άσχετο, το δε άγνωστο γι’ αυτούς Μελισσουργειό (τότε Μουζντερέκ ή Μεζντουρέκ, που μόνο εγώ το γνώριζα καλά), ανήκε στην κοινότητα Κοκκινιάς (τότε Κούσιοβα), που είχε ξέχωρα δικά της μητρώα, αλλά και αυτά, τα πιο παλιά που διασώζονταν, αφορούσαν την μετά την ενσωμάτωση της περιοχής του στο Ελληνικό κράτος, μετά τους βαλκανικούς πολέμους δηλαδή.
Για όσους πιστεύουν σε αόρατες δυνάμεις, θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν τους συνειρμούς της αλληλουχίας των συμπτώσεων να οφείλονται σε επίδραση τέτοιων δυνάμεων, προκειμένου να ικανοποιηθεί η ασίγαστη επιθυμία της κόρης να βρει τον γενέθλιο τόπο του πατέρα!
Άρα, σύμφωνα με τέτοιους συλλογισμούς, έπρεπε να αρρωστήσει η αδερφή (σύμπτωση), να αναζητηθεί ειδικά ο ιατρός Αμανατίδης, που είναι και ‘Μουζντερεκλής’ (σύμπτωση), που ειδικά εκείνη την ώρα της κλήσης παίρνει το ποτό του με τον αγγλομαθή και πρόθυμο Μητσάρα (βρέθηκε και ο διερμηνέας!, άλλη σύμπτωση), να απορρίψει ο Αμανατίδης ευγενικά την ιατρική αμοιβή (σύμπτωση), χειρονομία που εκτιμήθηκε και εξαργυρώθηκε με το κέρασμα (σύμπτωση), που πρόσφερε αρκετό χρόνο και προλείανε το έδαφος για συζήτηση περί του λόγου, που τους έφερε στο ξενοδοχείο του Κιλκίς και στο τέλος την αποκάλυψη του φωτοτυπωμένου εντύπου με το δυσκολοπροφερόμενο επώνυμο της οικογένειας και το Μουζντερέκ, το χωριό του ‘επίμονου και γεμάτου περιέργεια’ ιατρού (σύμπτωση), ως τόπο γέννησής του πατέρα Σιάντωφ. Όλα αυτά δεν θα συνέβαιναν, αν δεν εκαλείτο ως ιατρός ο Αμανατίδης! Διότι ο γιατρός, ο κάθε γιατρός, αν ήταν άλλος γιατρός, μετά από μια ιατρική επίσκεψη, συνήθως θα αποχωρούσε. Οπότε αντίο Μεζντουρέκ και αντίο στο τάμα για τον πατέρα Γεώργιο Σιάντωφ…
Αλλά η όλη ιστορία νομίζω, ότι αποκτά ζωηρό ενδιαφέρον για έναν αναγνώστη παρόμοιων περιστατικών, γι’ αυτό χάριν αυτού, θα προχωρήσω λίγο παραπάνω στη συγγραφή, για ολοκλήρωση της ιστορικής και περιπετειώδους επίσκεψης των Καναδομουζτερεκλήδων, θα προχωρήσω λέγω, στο επόμενο φύλλο στη συνέχεια.
* Σπύρος Αντωνιάδης: Ποδοσφαιριστής, κεντρικός επιθετικός κυνηγός του Κιλκισιακού την δεκαετία του ’80. Αποκτήθηκε από τον Εθνικό Μετεώρων, όπου διακρινόταν ως δεινός στράϊκερ. Με καταγωγή από το Κιλκίς, εντάχθηκε στην δύναμη της τοπικής ομάδας επί ηγεσίας Σεργιαννίδη – Τριανταφυλλίδη, με την συμβολή συγγενών και φίλων, όπως του Κ. Μεταλλείδη κ.ά.. Έπαιξε καλή μπάλα και αγαπήθηκε στο Κιλκίς, όπου και ζει.
** Μεταναστευτικό ρεύμα: Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Αμερική άνοιξε τις πύλες της, δεχόμενη μετανάστες. Την ίδια εποχή οι Νεότουρκοι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, επέβαλαν την υποχρεωτική στρατολογία όλων των υπηκόων της αδιακρίτως, μουσουλμάνων και χριστιανών, σε Ανατολή (Πόντος κλπ) και Δύση (Μακεδονία κλπ). Μέχρι τότε οι Χριστιανοί μπορούσαν, στα πλαίσια της ισοπολιτείας των μεταρρυθμίσεων του 1856 (Χάτι Χουμαγιούν), να αποφύγουν την επαχθή και εξοντωτική στράτευση, πληρώνοντας χρηματικό αντισήκωμα. Η σκληρή, όμως, εις βάρος των χριστιανών, περί στρατεύσεως, πολιτική των Νεοτούρκων, ανάγκασε πολλούς χριστιανούς υπηκόους να επιλέξουν την οδό της μετανάστευσης. (Από τον Πόντο κυρίως στην νότια Ρωσία, αλλά και Αμερική, όπως από την Ορντού και επαρχία της, στο Κάντον Οχάϊο, ενώ οι χριστιανοί από την Μακεδονία κυρίως στην Αμερική - Καναδά )
Κιλκίς Δεκέμβριος 2018
