Ήρθα για να μείνω ένα-δυο χρόνια και συμπληρώνω αισίως σαράντα συναπτά έτη στην πόλη αυτή που την αγάπησα σαν δεύτερη πατρίδα μου μου. Σαράντα χρόνια που μου άφησαν κάποιους πολύτιμους και ακριβούς φίλους, σαράντα χρόνια γεμάτα από μνήμες, γεύσεις, ακούσματα, χρώματα κι αρώματα. Τα 64 χρόνια βαραίνουν πια την πλάτη μου, αφήνω την εφημερίδα στο πλάι και δεν αργούν να έρθουν τα ονείρατα.
Ένα σύννεφο με ταξιδεύει και μ’ αφήνει κάπου στη διασταύρωση Βενιζέλου με 21ης Ιουνίου. Στη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου του Βασίλη Ψάλτου βλέπω τον εαυτό μου νέο παλικάρι. Με έκπληξη κοιτάζω την ημερομηνία στις εφημερίδες έξω από το κατάστημα του Νικολόπουλου. Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 1981.
Είναι μεσημέρι και πάω στα ‘’Τρία αδέλφια’’ για φαγητό.
-Γεια σου δάσκαλε, τι να σου φέρω; ρωτάει ο Ρούλης.
-Γεια σου ρε Ρούλη γίγαντα. Φέρε μου το πεντανόστιμο σουτζουκάκι σου με ολίγη από λαζάνια και μια αγγουροντομάτα.
Ο Κώστας με τον Θανάση σερβίρουν φουριόζοι παραπέρα, επειδή η κίνηση είναι μεγάλη όπως κάθε Σάββατο άλλωστε.
Λέω να πάω για κανα καφεδάκι. Περπατάω την 21ης Ιουνίου, προσπερνάω το καφενεδάκι του Τρόπιου απέναντι από του Φουραντζή και κοιτάζω τους τελευταίους πελάτες να βγαίνουν από του ‘’Φελέκη’’ και τον Χρήστο με το αιώνιο χαμόγελό του να τους ξεπροβοδίζει. Πιο κάτω το εστιατόριο του Παλαιολόγου. Ζηλεύω βλέποντας μέσα κάποιους να γεύονται την περίφημη ταραμοσαλάτα του.
Περνάω από το καφενείο του Καντίδη και το προποτζίδικο των αδελφών Χουρμούζη. Προσπερνώ την καφετερία ‘’Γαρδένια’’ του Αστραίου και διακρίνω απέναντι, δίπλα στη Λέσχη αξιωματικών ένα μαντρωμένο με τοίχο χορταριασμένο οικόπεδο με κάτι παλιά στρατιωτικά κτίρια. Το αναγνωρίζω. Είναι η σημερινή πλατεία Ειρήνης. Απέναντι το ιατρείο του Θέμη Ναούμη και κολλητά η καφετερία ‘’Μπορσαλίνο’’ του δάσκαλου του Ταταλόπουλου. Κάθομαι έξω και παραγγέλνω φραπέ. Ο σερβιτόρος ο Σταυράκης με εξυπηρετεί αμέσως. Οι θαμώνες μόνο άντρες. Τα ήθη αυστηρά και … πού να πλησιάσει γυναίκα. Δεν θέλει πολύ να της βγει το όνομα.
Χαζεύω τον κόσμο που βολτάρει. Μια φωνή ακούγεται:
-Λαχεία…τυχερά λαχεία…πάρε κύριε ένα λαϊκό.
Είναι ο Γιώργος ο νάνος, ο γνωστός ‘’Γώγος’’. Παίρνω μια τετράδα και αγναντεύω στο δρόμο τον Στέλιο, τον Στελάρα πάνω στο ποδήλατό του να διαβαίνει με τις τσέπες γεμάτες χαρτομάντιλά να ξεχειλίζουν.
Σε λίγο περνάει από μπροστά μου μια κηδεία. Σηκώνομαι όρθιος σε ένδειξη σεβασμού και βλέπω να προηγούνται της νεκροφόρας τα στεφάνια. Διακρίνω ανάμεσα σ’ αυτούς που τα κρατάνε τον γνωστό Γιάννη, μόνιμο σε κάθε κηδεία.
Σηκώνομαι για σεργιάνι. Βαδίζω κατά το γήπεδο. Προσπερνώ τα κοτόπουλα ‘’Περικλής’’, τις τυρόπιτες του Καραΐτη και βλέπω απέναντι, δίπλα στο ‘’Φωτο Ηλίας’’ την καφετερία ‘’Μαρίνα’’ με το πατάρι της. Να και το μπουζουξίδικο ‘’Μπολερό’’. Ετοιμάζονται για το βράδυ με πρόγραμμα κανόνι. Εκεί μετά το γήπεδο αγναντεύω απέναντι το μπουζουξίδικο του Δημήτρη Ανθρακίδη (Τσαρούτ).
Ο καφές με αναζωογόνησε. Γυρίζω πίσω και παίρνω τους κάθετους δρόμους. Στη γωνία της 21ης Ιουνίου με την Περικλέους ο Ντεκίδης μαζεύει τα ποδήλατα γιατί όπου νάναι κλείνει. Στρίβω την Περικλέους και βγαίνω από την πόλη. Προχωρώ αρκετά και συναντώ μια χωμάτινη αλάνα. Βρε πού το ξέρω αυτό το μέρος…πού το ξέρω…Δεν αργεί να μούρθει η φλασιά. Είναι το σημερινό πάρκο ‘’Γαλήνη’’ που οι παλιοί το λένε ακόμα Ζωοπάζαρο. Κάποιοι ραλίστες κάνουν δοκιμές για τους αγώνες δεξιοτεχνίας αυτοκινήτων που θα γίνουν αύριο Κυριακή. Διακρίνω τον Γιάννη Ασλανίδη, τον Θέμη Γεωργιάδη, τον Γιώργο Μπέκια και άλλους. Ανεβαίνω την Καραολή-Δημητρίου και εκεί, στο τέλος της οδού Θεσσαλονίκης αντικρίζω το πατσατζίδικο του Θόδωρου, του πασίγνωστου ‘’Μπέη’’. Ακολουθώ την οδό Θεσσαλονίκης στη γωνία με την 25ης Μαρτίου και βλέπω το καφέ ΕΚΛΑΙΡ που δεν είναι άλλο από το σημερινό ‘’Σφηνάκι’’. Απέναντι η ‘’ΑΛΛΙΑΤΖ’’ του Παναγιώτη Μαμαντζή. Από του ‘’Μήτα’’ αγοράζω ένα περιοδικό, χαιρετώ την κυρα-Νίκη στο περίπτερο και κάθομαι στο καφενείο του Κοσμά για να πιω έναν μερακλίδικο βαρύγλυκο ψημένο στην άμμο.
Συνεχίζω τη βόλτα μου και στρίβω στην οδό Γαβριηλίδη. Οργασμός στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Οι εκλογές πλησιάζουν και τα νεανικά πρόσωπα κάνουν όνειρα για να αλλάξουν την Ελλάδα. Μπαίνω μέσα και πέφτω πάνω στην παρέα των νεολαίων. Διακρίνω τον Γιώργο Φλωρίδη, τον Νίκο Αφεντουλίδη, τον Χρήστο Ανθρακίδη, τον Τάκη Τερζίδη και πολλούς άλλους. Ανάμεσά τους και ο βουλευτής Σταύρος Μαρινίδης.
Στον κινηματογράφο ΑΣΤΡΟΝ μια παρέα παρακολουθεί τις φωτογραφίες του προβαλλόμενου φιλμ στις προθήκες. Οι γυναίκες λένε να μπουν γιατί το φιλμ είναι αισθηματικό. Οι άντρες επιμένουν να πάνε στον άλλον κινηματογράφο τον ΑΒΕΡΩΦ που παίζει περιπέτεια. Κατεβαίνω και στρίβοντας στη Θεσσαλονίκης στο ποτοποιείο του Σπύρου Νικολαΐδη χαιρετώ την καλόκαρδη κυρα-Φωτεινή που μου ανταποδίδει. Απέναντι το μαγαζί του Θόδωρου Σαββίδη που έχει έρθει από τη Σουηδία και λανσάρει καινούργιες γεύσεις. Οι πελάτες απολαμβάνουν τα σάντουιτς με λουκάνικο και μουστάρδα- κέτσαπ καθώς και τις μπύρες από βαρέλι στα τεράστια γερμανικού τύπου ποτήρια. Στρίβω στην Εθνικής Αντίστασης από την καφετερία ABC, προσπερνάω το καφέ ΑΡΓΩ του Παύλου Τονικίδη, τον ΟΤΕ, το καφενείο του Ηλία και στη γωνία το κατάστημα του Αγαθοκλή (Νούρης) με το περίφημο γιαούρτι με μέλι. Στο κατάστημα δίσκων καλησπερίζω τον Δημήτρη Ζωηρό που μου λέει:
-Μάκη, μεθαύριο Δευτέρα στην κινηματογραφική Λέσχη έχουμε ωραία ταινία. Είναι το ‘’Κέρατο της κατσίκας’’ του Βούλγαρου σκηνοθέτη Μετόντι Αντόνοφ. Θα έρθεις έτσι;
-Και φυσικά θα έρθω Τάκη.
Συνεχίζω τη βόλτα μου, στρίβω δεξιά από το ζαχαροπλαστείο ‘’Λουξ’’ και φθάνω πάλι στη Θεσσαλονίκης. Να το κουρείο του Παύλου Ακαντζιλιώτη, του γνωστού ‘’Πωλ’’ που λανσάρει μια παγκόσμια πρωτοτυπία: ‘’ξύρισμα με μέλι’’. Δίπλα του το κατάστημα του Σακαρίδη. Στη βιτρίνα του ο χάρτης της Ελλάδας με έναν γιγαντόσωμο τσολιά ο οποίος με μια κλοτσιά πετάει έξω από τα σύνορα κάποιον που γράφει πάνω του τη λέξη ‘’Ιεχωβάς’’. Στη λεζάντα διαβάζω: ‘’Έξω, εδώ Ορθόδοξος, χριστιανική Ελλάς’’.
Ρωτάω κάποιον για ξενοδοχείο. Μου λέει ότι υπάρχουν μόνο δύο σ’ όλη την πόλη. Το παλιό που είναι η ‘’Δοϊράνη’’ και το σύγχρονο που είναι η ‘’Ευρυδίκη’’ του Βασίλη Χατζηβασιλείου που του έδωσε το όνομα της κορούλας του που την φωνάζουν Βίκυ.
Ανεβαίνω την Βενιζέλου και μπροστά μου ένα εγκαταλειμμένο κτίριο. Ρωτώ και μου λένε ότι παλιά εκεί ήταν η τοποθεσία ΚΗΠΟΣ. Ανέβασμα για τον Αη Γιώργη. Ψάχνω για το ανοιχτό θέατρο και το αναψυκτήριο ΛΟΦΟΣ. Δεν βλέπω τίποτα. Στον Αη Γιώργη με υποδέχεται ο παπα-Γιώργης. Τα λέμε για λίγο με τον καλόκαρδο γέροντα ιερέα και κατεβαίνω.
Άρχισε να βραδιάζει και φθάνω στην οδό Καλούδη. Προσπερνώ τα αθλητικά Κοτίδη και μπαίνω στην ταβέρνα του Τζαβέλλα. Κάτω δεν υπάρχει τραπέζι άδειο και ανεβαίνω στο πατάρι. Εκεί μια μεγάλη παρέα αποτελούμενη από το νομάρχη Ασημάκο, τον δήμαρχο Αγγελίδη και πολλούς άλλους, απολαμβάνει τα μεζεδάκια αναλύοντας την πολιτική επικαιρότητα. Σερβιτόρος ο αεικίνητος Γιάννης Σεβαστόπουλος (Υβ) ο ολυμπιακάκιας που τα προλαβαίνει όλα. Κάποιοι παοκτσήδες πελάτες τον πειράζουν αλλά ο Γιάννης δεν το βάζει κάτω. Τους αντιμετωπίζει στα ίσια.
Βγαίνω στην 21ης Ιουνίου, πέφτω πάνω στη ‘’βόλτα’’ και ακολουθώ το πλήθος. Από τα φανάρια της Βενιζέλου μέχρι τα επόμενα φανάρια της Σόλωνος πάνω κάτω ο κόσμος μασουλώντας με μανία τα σπόρια. Ανταλλάσσονται φλογερές ματιές ανάμεσα στους νέους και τις νέες κάτω από τα αυστηρά βλέμματα των γονιών. Το ‘’νυφοπάζαρο’’ καλά κρατεί.
Ακούω κάποιους να ετοιμάζονται για το σαββατιάτικο γλέντι στα κέντρα. Η ‘’Εκάλη’’ θα πάρει φωτιά απόψε. Στις ‘’Αναμνήσεις” θα γίνει χαμός. Το ίδιο και στα ‘’Δειλινά’’ του Νίκου Τερζενίδη στη Δοϊράνη. Στη στροφή για Αργυρούπολη τα κέντρα με τα ποντιακά. Είναι το ‘’Πανόραμα’’ και η ‘’Φαντασία’’. Ακούγονται τα ονόματα των νέων τραγουδιστών που αρχίζουν σιγά σιγά να γίνονται γνωστά στην κιλκισιώτικη νύχτα: Φώτης Ζάικος, Νίκος Κετικίδης, Γιώργος Χαμουρούδης, Πέτρος Πολυχρονιάδης, Γιώργος Ιωαννίδης (Μπούλης). Περίφημο μπουζούκι ο Δημήτρης Τουμπιώτης. Στα πλήκτρα ο παλιός Κώστας Παπαδόπουλος και το ανερχόμενο αστέρι ο Γιώργος Κετικίδης. Στα ντραμς ο Θανάσης Γιαλεντζής (Σάκης). Η νεολαία θα πλημμυρίσει τη disco ‘’Smile’’ και την απέναντί της ‘’ Black out’’. Μερικοί πονηροί συζητούν χαμηλόφωνα για το καμπαρέ ΥΠΑΡΧΩ στο δρόμο για Μεταλλικό.
Η ώρα πέρασε. Σε λίγο στον κεντρικό δρόμο δεν υπάρχει ψυχή.
Ένας δυνατός θόρυβος από μοτοσικλέτα με ξύπνησε απότομα. Όνειρο ήταν … Απέναντι στο πάρκο ‘’Γαλήνη’’ ακούω νεανικές φωνές και γέλια.
Η ζωή προχωράει…